Koszyczek wielkanocny: Co do niego włożyć? Oto "kanoniczna siódemka"

Źródło: Adobe Stock

Wielka Sobota to ostatni dzień triduum paschalnego, gdy oczekujemy na zmartwychwstanie Chrystusa. Tego dnia odbywa się też święcenie pokarmów. Zwyczaj ten wywodzi się z tradycji wczesnochrześcijańskiej, gdy składano ofiary z płodów ziemi – owoców, oliwy, wina, chleba, sera i zbóż. W ten sposób chrześcijanie dziękowali za nie Bogu. Z czasem lista produktów powiększyła się o pokarmy, które miały posiadać m.in. lecznicze lub magiczne właściwości oraz były pewnymi symbolami. Święcenie pokarmów upowszechniło się w średniowieczu. W Polsce zwyczaj ten pojawił się dopiero około XIII w. Dawniej, w bogatych domach święcono wszystkie produkty. Ze względu na to, że było ich dużo, to księża przyjeżdżali do możnych, a nie odwrotnie. Na wsiach oddalonych od parafialnego kościoła święcenie odbywało się zwykle w jednym, ustalonym miejscu.

Czytaj też: Czym różni się żurek od barszczu białego? Kluczowy jest jeden składnik

Jakie produkty powinny znaleźć się w wielkanocnym koszyczku?

Wielkanocną święconkę spożywa się w niedzielę, podczas uroczystego śniadania. Zgodnie z wierzeniami poświęcone jedzenie ma dawać szczególną moc osobom, które jednoczą się w trakcie wspólnego posiłku. Podstawowych produktów, które są uznawane za symbole chrześcijaństwa, jest siedem. Mówimy w tym przypadku o tzw. kanonicznej siódemce. To właśnie one powinny w pierwszej kolejności znaleźć się w koszyczku. O jakich pokarmach mowa?

• W wielkanocnym koszyczku musi obowiązkowo znaleźć się baranek, który jest symbolem Chrystusa Zmartwychwstałego i symbolem triumfu życia nad śmiercią. Baranka można upiec z ciasta, jednak wiele osób kupuje gotowe produkty wykonane np. z czekolady lub cukru. Figurkę często przyozdabia się chorągiewką z napisem „Alleluja”. Dawniej wierzono, że baranek może zapewnić ochronę przed klęskami.

• Kolejnym ważnym wielkanocnym symbolem jest jajko, uznawane za symbol początku, odradzającego się życia i zwycięstwa nad śmiercią. Jajka są także symbolem płodności i miłości. Jednym z wielkanocnych zwyczajów jest przygotowywanie z nich pisanek. Skorupki można ozdobić specjalnymi farbami lub ugotować jajka razem z łupinami cebuli, a następnie wyskrobać wzory za pomocą żyletki. Dzielenie się jajkiem podczas wielkanocnego śniadania ma umacniać rodzinne więzy.

• W koszyczku musi znaleźć się także kawałek chleba, który jest symbolem ciała Chrystusa oraz symbolem dostatku i obfitości. Poświęcenie chleba ma gwarantować dobrobyt i pomyślność.

• Kolejnym elementem wielkanocnej święconki jest wędlina. Jest ona również oznaką dostatku, ponieważ w dawnych czasach mięso nie było spożywane na co dzień. Jej obecność ma zapewnić zdrowie i bogactwo rodzinie. Do koszyczka można włożyć kawałek szynki lub kiełbasy.

• Jeszcze innym symbolem dostatku jest babka wielkanocna. Świadczy ona też o umiejętnościach gospodyni. Ważne, aby babka była wyrośnięta. Tylko wtedy, zgodnie z tradycją, zapewni powodzenie.

• W koszyczku powinna znaleźć się także sól, która jest symbolem oczyszczenia, prawdy, trwałości i nieśmiertelności. Kiedyś wierzono, że sól odstrasza złe moce oraz chroni przed chorobami.

• Ostatnim produktem z „kanonicznej siódemki” jest chrzan. Jego ostry smak ma przypominać o pokonaniu goryczy męki Chrystusa. W tradycji ludowej chrzan był oznaką witalności i tężyzny fizycznej. Ma zapewnić zdrowie i sprawność członkom rodziny.

Czytaj też:
Sprawdzone triki na idealną babkę wielkanocną. Co zrobić, by nie była zbyt sucha?

Co jeszcze można włożyć do wielkanocnego koszyczka?

W wielu domach obowiązują rodzinne tradycje dotyczące święconek. Bardzo często do koszyczka wkłada się ser, który ma być symbolem przyjaźni między człowiekiem a przyrodą. Alternatywą dla chrzanu może być pieprz. Niektórzy wkładają również buteleczki z wodą święconą, która jest uznawana za symbol Ducha Świętego i oczyszczenia z grzechu. Bardzo często można też spotkać się z czekoladowym zajączkiem. Do święconki nie należy wkładać alkoholu ani przedmiotów użytkowych.

Koszyczek zwyczajowo powinien być wyścielony białą serwetką. Warto również udekorować go bukszpanem lub kwiatami. Ułożone w środku pokarmy przykrywamy jeszcze jedną białą serwetką. Po poświęceniu darów koszyczek zgodnie z tradycją należy postawić na świątecznym stole. Pokarmy spożywamy dopiero podczas wielkanocnego śniadania. Uważa się, że aby zapewnić sobie dostatek na kolejny rok, wszystkie produkty ze święconki powinny być zjedzone.

Czytaj też: Piękne krzewy na taras lub balkon. Najlepsze propozycje do słońca i do cienia