Tylko jeden kraj na świecie jest samowystarczalny żywnościowo

Źródło: Canva

Grupa naukowców z Uniwersytetu w Getyndze oraz Uniwersytetu w Edynburgu w składzie: Jonas Stehl, Alexander Vonderschmidt, Sebastian Vollmer, Peter Alexander i Lindsay M. Jaacks, opublikowała w maju w czasopiśmie „Nature Food” artykuł „Gap between national food production and food-based dietary guidance highlights lack of national self-sufficiency”. Z przeprowadzonej analizy wynika, że kraje nie są samowystarczalne pod względem krajowej produkcji żywności. 

Jeden w pełni samowystarczalny kraj na świecie

Analiza sprawdzała, jak dalece samowystarczalne są kraje w zaspokajaniu potrzeb wynikających z siedmiu grup żywnościowych diety Livewell opracowanej przez organizację WWF: 

1. owoce;
2. warzywa;
3. nabiał;
4. ryby;
5. mięso;
6. rośliny strączkowe, orzechy i nasiona;
7. podstawowe produkty skrobiowe.

Czytaj też:
Sprowadzamy do Polski z krajów trzecich tysiące ton żywności. Statystyki szokują

154 kraje z analizowanych 186 mogą zaspokoić wymagania dotyczące od dwóch do pięciu z wymienionych grup dzięki krajowej produkcji. Jedynym krajem, który spełnia wymagania wszystkich siedmiu grup, jest Gujana. Chiny oraz Wietnam spełniają wymagania sześciu grup. 

Istnieją też miejsca, które nie spełniają wymagań żadnej z grup żywnościowych. Jest to Afganistan, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Irak, Makau, Katar i Jemen. W maksymalnie dwóch grupach wymagania spełnia ponad jedna trzecia wszystkich krajów, w tym 25 w Afryce, 10 na Karaibach i siedem w Europie. 

Jeden na siedem krajów jest samowystarczalny w co najmniej pięciu grupach – w tym przypadku chodzi głównie o kraje europejskie i z Ameryki Południowej. 

Czytaj też: Pozostałości pestycydów w żywności. Co wykazują badania?

Czy unie gospodarcze wspierają samowystarczalność? 

Analiza wskazuje również, że w przypadku samowystarczalności nie pomaga uczestnictwo w uniach gospodarczych. Unie nie osiągają samowystarczalności w połowie wskazanych grup żywnościowych. Jako przykład wskazana została Rada Współpracy Zatoki Perskiej, która jest samowystarczalna jedynie w produkcji mięsa, Unia Gospodarcza i Walutowa Afryki Zachodniej – samowystarczalna w przypadku roślin strączkowych, orzechów i nasion oraz podstawowych produktów skrobiowych, a także Wspólnota Karaibka – samowystarczalna w przypadku owoców oraz mięsa. W czterech uniach gospodarczych zapewniana jest samowystarczalność w pięciu z siedmiu kategorii – AFTA, CAN, MERCOSUR, USMCA. 

Do osiągnięcia celów żywieniowych konieczna jest współpraca

Choć coraz więcej mówi się o tym, jak ważna jest niezależność i samowystarczalność oraz jak istotna jest rola krajowej produkcji, badania wskazują, że aby osiągnąć pełne cele żywieniowe, konieczna jest współpraca międzynarodowa. Wiele krajów musi importować produkty, by zaspakajać potrzeby żywnościowe. Warto jednak podkreślić, że jeśli państwo jest zbyt zależne od partnerów handlowych, możliwe są wahania odporności systemu. 

Jak jednak możemy przeczytać we wnioskach z analizy, handel wiąże się z kosztami dla ludzi i środowiska, ale odpowiada za niewielką część emisji związanej z całym systemem żywności. Dzięki niemu zwiększa się odporność na wahania rynku. Badania wskazują także, że kraje europejskie mają szansę zwiększać swoją samowystarczalność w przypadku roślin strączkowych, orzechów i nasion. 

Prognozy jednak – mimo że są źródłem informacji – nie mogą przewidzieć sytuacji politycznej lub ekologicznej, która może doprowadzić do zmiany priorytetów i podejścia do handlu.