Opony - to warto wiedzieć!
Wiedza na temat roli ogumienia pozwoli na jego optymalny dobór i użytkowanie. Idzie za tym również możliwość obniżenia kosztów uprawy.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Przy wymianie opon na nowe rolnicy zazwyczaj kupują ten sam ich rodzaj, na którym pracowali dotychczas. Jest to jednak dobry moment, aby zastanowić się również nad zmianą rodzaju ogumienia i jego producenta. Umożliwia nam to lepsze przełożenie mocy ciągnika na podłoże czy dłuższe użytkowanie opon. Wszystko to wiąże się z oszczędnościami...
Oznaczenie opony
Na każdej oponie są zawarte informacje, które powiedzą nam o niej niemalże wszystko. Umiejętność prawidłowego rozszyfrowania tych znaków pozwoli nam na możliwość balansowania w doborze nowego ogumienia. Obecnie możemy się spotkać z dwojakim oznaczeniem rozmiaru opon. Istnieje bowiem system calowy, na którym odczytać możemy szerokość nominalną i średnice osadzenia w calach oraz rodzaj konstrukcji ( radialna lub diagonalna). Jest to jednak sposób oznaczeń dawny, który został zastąpiony systemem metrycznym. Nowy schemat oznaczeń różni się jednostką szerokości nominalnej podanej w milimetrach, a nie w calach oraz wzbogacony został o podaną wielkość stosunku wysokości profilu opony do jej szerokości w procentach. Związane jest to z wypuszczaniem na rynek przez producentów opon niskoprofilowych. Dodany symbol ma pomóc w odczytaniu tej wartości. Przy stosowaniu systemu calowego wartość ta była pominięta, ze względu na fakt, że wszystkie opony miały ten sam profil- 85%. Na niektórych oponach możemy spotkać jednak obydwa opisy, dla łatwiejszego odczytu rozmiaru przez samych użytkowników. O rodzaju konstrukcji naszej opony mówi nam literka "R" przy konstrukcji radialnej oraz "-" przy budowie diagonalnej. Ważnym aspektem jest sposób mierzenia szerokości nominalnej, bowiem jej wartość odczytujemy zawsze w najszerszym miejscu opony. Odczyt mierzony na wysokości bieżnika może być mniejszy nawet o kilka centymetrów.
Istotną informację, zwłaszcza przy zakupie produktu z drugiej ręki, zawiera DOT XXXX. Cztery cyfry występujące obok powiedzą nam kiedy dana opona była wyprodukowana. Dwie pierwsze to tydzień roku, dwie kolejne to rok produkcji. Pod symbolem "TT" (Tube Type) kryje sie tradycyjna opona dętkowa, zaś odpowiednikiem opon bezdętkowych jest symbol "TL" (Tubeless). Ogumienie TL zabezpieczone jest od środka specjalną warstwą butylową, która ma je uszczelnić. W przypadku założenia do takiej opony dętki skutkiem będzie po prostu zniszczeniem warstwy ochronnej i pewnie okaże się, że następnym razem tę dętkę będziemy musieli założyć.
Kolejnym ważnym znakiem jest wartość ciśnienia podana w barach. Nie oznacza ona ciśnienia roboczego, tylko ciśnienie montażowe potrzebne do prawidłowego osadzenia opony na stopkach. Zaś ciśnienie, z jakim powinna pracować opona, zależeć będzie od jej obciążenia. Dowiemy się tego z tabel od producenta opony, które łatwo znajdziemy w Internecie.
Następnymi parametrami są indeksy nośności i prędkości, które wyraża się liczbą - w przypadku nośności, oraz literą lub literą i cyfrą - dla prędkości. Do ich rozszyfrowania niezbędne są tabele (znajduą się one w załączniku) . Jest to szczególnie istotne przy zmianie producenta ogumienia, ponieważ te same rozmiary opon mogą się różnić tymi wartościami w zależności od firmy. Tabele obrazują nam maksymalne wartości, w jakich może pracować opona. Jednak wraz ze spadkiem prędkości pracy rośnie nośność opony, co również odczytamy z tabel. Trzeba sobie zdawać również sprawę, że niekiedy producenci w katalogach technicznych podają wartość nośności dla niższych prędkości. Może się to negatywnie odbić zwłaszcza przy przeładowanych przyczepach, gdzie dopuszczalne prędkości jazdy są mniejsze niż możliwości naszego ciągnika.
Czytaj także: Niskie ciśnienie w oponach ciągnika dobre dla gleby
Radialna czy diagonalna
Podstawową cechą dzięki, której rolnicy wybierają opony diagonalne jest niższa cena. Jednak największa różnica jest w samej budowie tych opon. Standardowe ogumienie diagonalne zbudowane jest ze skośnie względem siebie nakładanych płócien. W rezultacie wiąże się to z owalnym kształtem powierzchni opony. Skutkuje to większym ugniataniem gleby, poprzez mniejszą powierzchnie styku z gruntem i skoncentrowaniem jego zagęszczenia w środkowej części bieżnika.
- Ogumienie radialne złożone jest z kilku warstw karkasu- stalowej siatki, które kładzione są do siebie równolegle i prostopadle. Taki schemat budowy gwarantuje bardzo wytrzymałe czoło opony i równomiernie płaską powierzchnie styku z podłożem - mówi Piotr Kaśków z firmy Grasdorf Koła Polska.
O ok. 30% większa powierzchnia kontaktu powoduje mniejsze ugniatanie gleby, lepszą przyczepność, trakcje, płytsze koleiny, mniejsze opory toczenia, większy uciąg, a w konsekwencji niższe zużycie paliwa. Te wszystkie zalety rekompensują wyższą o ok. -15-20% cenę opon radialnych.
Czytaj także: Nowe rozwiązania w opryskiwaczach John Deere
Najważniejsze optymalne ciśnienie
Jak już wcześniej było wspomniane - na oponie nie znajdziemy wartości ciśnienia, na którym powinna pracować. Dobór odpowiedniej ilości powietrza zależeć będzie od rodzaju opony, sił nośności i prędkości oraz obciążenia osi maszyny. Takie informacje znajdziemy na stronie internetowej producenta. -Brak właściwego ciśnienia skutkować będzie uszkodzeniem opony, skróceniem jej żywotności, spadkiem siły uciągu, większym zużyciem paliwa i zwiększonym ugniataniem gleby- dodaje specjalista z firmy Grasddorf.
Ogumienie specjalne
Wykorzystując ciągnik do wielu prac, warto wyposażyć gospodarstwo w zestaw specjalistycznych opon. Taki wydatek może przynieść realne korzyści, gdyż pozwoli nam na efektywniejsze wykorzystanie możliwości naszej maszyny. Koła do upraw międzyrzędowych ze względu na znacznie mniejszą szerokość nominalną niszczą mniej roślin rosnących przy ścieżkach technologicznych. Montaż takich kół zwiększa nam prześwit pod ciągnikiem, co pozwala nam na stosowanie późnych zabiegów chemicznych bez uszkadzania roślin pod maszyną. Opony takie charakteryzują się wzmocniona konstrukcją i pracą na wyższym ciśnieniu (ponad 3 bar), spowodowane jest to przenoszeniem takich samych obciążeń jak przy oponach szerokich. Stosowanie takiego ogumienia wiąże się jednak z większym ugniataniem gleby, ale odbywa się to tylko w miejscach wąskich ścieżek technologicznych, gdzie rośliny i tak nie rosną.
Do ciężkich prac polowych warto wyposażyć ciągnik w koła szerokie lub bliźniacze. Poprawi to zdecydowanie siłę uciągu, ograniczy poślizg i ugniatanie gleby. Wpłynie to na maksymalne wykorzystanie mocy w traktora, co przyniesie konkretne oszczędności. Problemem przy pracy na kołach szerokich (105cm) będzie z pewnością przejazd po drogach publicznych. Bardziej elastyczne pod tym kątem są napewno koła bliźniacze. Ciśnienie podczas stosowania bliźniaków powinno się obniżyć o 20 % w kołach pojazdu i o ok. 40% w kołach bocznych.
Oprócz szerokości opony przy specjalistycznych pracach liczy się również rodzaj bieżnika. - Plusem marki BKT jest to, że mamy bardzo duży wybór rozmiarów i bieżników opon.
Stosowane są również nowoczesne technologie zastosowane przy budowie opon, to wszystko przez coraz większe wymagania w sektorze rolniczym i przemysłowym- zaznacza Sławomir Olszyna, kierownik sprzedaży w firmie AgroRami.
Nie czekaj z wymianą
Moment podjęcia decyzji o wymianie opon na nowe - większość rolników odkłada, chcąc jak najmocniej wykorzystać i jak najdłużej eksploatować ogumienie. Jednak już 50 % utrata bieżnika wiąże się z większym poślizgiem kół i zmniejszeniem siły uciągu. Wszystko to powoduje, że takie opony nie nadają się do ciężkich prac polowych. Można je jednak z powodzeniem wykorzystać do prac transportowych czy jako koła boczne w zestawach bliźniaczych.
