To zapomniane warzywo wraca do łask. Jest bardziej wszechstronne od ziemniaków

Źródło: Adobe Stock

Topinambur, zwany inaczej słonecznikiem bulwiastym lub karczochem jerozolimskim, jest rośliną z rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, w której jako pierwsze uprawiało go indiańskie plemię Topinamboore. Od plemienia tego pochodzi zresztą nazwa rośliny. Z czasem topinambur stał się popularny w różnych częściach świata zarówno jako roślina jadalna, jak i ozdobna.

Czytaj też: Ta roślina kwitnie nawet trzy razy w sezonie. Jej kwiaty mają zaskakujący kształt

Topinambur: Co to za roślina?

W Polsce topinambur uprawiany był już w XVIII wieku i cieszył się wówczas sporą popularnością. Z czasem jednak coraz więcej osób zamiast po niego sięgało po ziemniaki. Tym sposobem został niemal zapomniany. W ostatnich latach ponownie staje się popularny.

Najcenniejszą częścią topinamburu jest jego część podziemna w postaci bulw. Te – w zależności od odmiany – mogą mieć kształt gruszkowaty lub elipsoidalny i osiągać długość od 7 do 10 cm. Ich skórka może być biała, delikatnie różowa lub fioletowo-czerwona. Miąższ topinamburu ma barwę białą lub kremowobiałą. Bulwy rośliny swoim wyglądem przypominają imbir.

Charakterystyczne dla topinamburu są jego żółte kwiaty wyrastające na wzniesionych, prostych łodygach. Swoim wyglądem przypominają nieco słoneczniki, chociaż są od nich zdecydowanie mniejsze.

Czytaj też:
Jak przyrządzać czosnek niedźwiedzi, by nie stracić jego cennych właściwości?

Topinambur to bogactwo składników: Co można w nim znaleźć?

Topinambur stanowi źródło wielu cennych składników, które pozytywnie wpływają na zdrowie i samopoczucie. Do najcenniejszych należy błonnik oraz inulina, czyli polisacharyd będący naturalnym prebiotykiem.

Ponadto topinambur jest bogaty w wiele witamin, w tym przede wszystkim witamin z grupy B oraz witaminy C, A, E i K. Znaleźć w nim można także cenne minerały, z których najwięcej jest potasu i fosforu. W swoim składzie ma także magnez, wapń i żelazo.

Czytaj też: Czy kiełkujące ziemniaki nadają się do jedzenia? Rozwiewamy wątpliwości 

Dlaczego warto jeść topinambur?

Topinambur wiele swoich właściwości zawdzięcza zawartości inuliny. W związku z tym, że nie jest ona trawiona przez organizm człowieka, warzywo ma niski indeks glikemiczny. Dzięki inulinie topinambur obniża poziom cukru we krwi, ale także poziom triglicerydów, cholesterolu całkowitego, a także „złego” cholesterolu. Spożywanie tego warzywa może więc pomóc regulować ciśnienie tętnicze oraz zapobiegać miażdżycy.

Z kolei obecność błonnika zapewnia na długo po spożyciu uczucie sytości, co wspomaga odchudzanie. Dzięki jego zawartości topinambur jest naturalnym prebiotykiem, który wspomaga utrzymanie prawidłowej flory bakteryjnej jelit i pobudza ich perystaltykę, dzięki czemu zapobiega zaparciom. Dodatkowo wspiera procesy metaboliczne i pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn. Topinambur zawiera jedynie ok. 73 kcal w 100 g, co czyni go idealnym składnikiem diety dla osób odchudzających się.

To jednak nie wszystkie korzyści. Oto, dlaczego jeszcze warto jeść topinambur:

• wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, a nawet przeciwnowotworowe;
• wspomaga pracę nerek;
• poprawia funkcjonowanie układu nerwowego, dzięki czemu pozytywnie wpływa na pamięć i koncentrację, a także redukuje stres i napięcie;
• wspiera odporność.

Czytaj też: Co podlewać nawozem z drożdży? Świetnie sprawdzi się do pomidorów, róż i truskawek

Topinambur w kuchni: W jaki sposób można go wykorzystać?

Topinambur w kuchni to uniwersalne warzywo. Można jeść go zamiast ziemniaków czy – cieszących się w ostatnim czasie sporym zainteresowaniem – batatów. Jest od nich bardziej uniwersalny – można spożywać go zarówno na surowo, jak i po obróbce termicznej.

Jedzony w tej pierwszej wersji zachowuje większość składników odżywczych, w tym tak cenną inulinę. Jest wówczas chrupiący i soczysty, a jego smak to mieszanka słodyczy z delikatną nutą orzechów. W tej postaci stanowi smaczną, samodzielną przekąskę lub doskonały składnik sałatek czy koktajli. Świetnie komponuje się z innymi surowymi warzywami, prażonymi orzechami czy oliwą.

Natomiast po obróbce termicznej jest bardziej miękki i charakteryzuje się bardziej wyrazistym smakiem. Jednocześnie wzrasta jednak jego indeks glikemiczny. W tej postaci może być dodatkiem do zup, dań głównych, zapiekanek i sosów. Można również przygotować z niego frytki czy chipsy. Topinambur można bowiem gotować, dusić, piec i smażyć.

Bez względu na sposób przyrządzenia bulwy topinamburu należy w pierwszej kolejności dokładnie oczyścić z ziemi i umyć.