Dobre praktyki w żywieniu zwierząt - krok po kroku
Jesteśmy zarzuceni różnymi przepisami, wytycznymi, dlatego niedawno przedstawiliśmy zbiór wytycznych dotyczących zastosowania w gospodarstwie bezpiecznej i dobrej jakościowo paszy. Obiecaliśmy wtedy, że zajmiemy się również zebraniem i opisaniem dobrych praktyk w żywieniu zwierząt. Skoro obiecaliśmy, to publikujemy.
Rozporządzenie Wspólnoty Europejskiej w sprawie higieny żywienia podkreśla znaczenie dobrych praktyk. W specjalnie do tego celu przeznaczonym załączniku, dokument opisuje tzw. „Dobre praktyki w zakresie żywienia zwierząt”. Przedstawiamy je krok po kroku.
Wypasanie zwierząt
Wypasanie zwierząt na pastwiskach i polach uprawnych powinno być prowadzone w sposób ograniczający do minimum fizyczne, biologiczne lub chemiczne zagrożenia związane z zanieczyszczeniem żywności pochodzenia zwierzęcego.
W razie potrzeby należy przestrzegać
- odpowiednich okresów odpoczynku, zanim pozwoli się na wypas inwentarza na pastwisku, spasanie płodów rolnych lub ich pozostałości;
- a także przerw pomiędzy kolejnymi cyklami wypasu;
w celu ograniczenia do minimum biologicznych zanieczyszczeń krzyżowych pochodzących z nawozu, tam gdzie tego typu problemy istnieją, oraz zapewnienia przestrzegania odpowiednich okresów przerw w stosowaniu rolniczych preparatów chemicznych.
Wyposażenie obór i urządzeń
Obiekty służące do produkcji zwierzęcej powinny być projektowane w sposób umożliwiający ich odpowiednie czyszczenie.
- Obiekty służące do produkcji zwierzęcej, oraz urządzenia do zadawania pasz, powinny być regularnie i kompleksowo czyszczone tak, aby zapobiec spiętrzaniu się zagrożeń - czytamy w wytycznych
Preparaty chemiczne wykorzystywane podczas czyszczenia i odkażania stosowane muszę być zgodnie z odpowiednimi instrukcjami oraz przechowywane z dala od paszy i miejsca jej zadawania.
Należy wdrożyć system ochrony przed szkodnikami, umożliwiający kontrolowanie dostępu szkodników do obiektów, w których prowadzona jest produkcja zwierzęca, w celu ograniczenia do minimum możliwości zanieczyszczenia pasz oraz materiałów ściółkowych lub pomieszczeń dla zwierząt.
- Budynki i urządzenia do zadawania pasz należy utrzymywać w czystości. Należy wdrożyć systemy regularnego usuwania nawozu, odpadków oraz innych potencjalnych źródeł zanieczyszczenia paszy - szczególnie podkreśla rozporządzenie
Pasze i materiały ściółkowe stosowane w obiektach do produkcji zwierzęcej należy często zmieniać, aby nie dopuścić do rozwoju pleśni.
Przechowywanie pasz
Pasze należy przechowywać z dala od substancji chemicznych oraz innych produktów nienadających się do spożycia przez zwierzęta. Miejsca przechowywania pasz oraz pojemniki muszą być czyste i suche oraz, jeśli jest to konieczne, należy wdrożyć środki ochrony przed szkodnikami. Miejsca przechowywania pasz oraz pojemniki należy regularnie czyścić, aby uniknąć niepożądanych zanieczyszczeń krzyżowych*.
- Ziarno należy przechowywać w odpowiedni sposób oraz tak, aby było ono niedostępne dla zwierząt - rzeczy zupełnie oczywiste też są wytycznymi.
Pasze lecznicze oraz inne przeznaczone dla poszczególnych kategorii lub gatunków zwierząt przechowywane są w sposób ograniczający ryzyko podania ich zwierzętom, dla których nie są one przeznaczone.
*Co to są zanieczyszczenia krzyżowe
Zanieczyszczenie krzyżowe to jedna z najczęstszych przyczyn rozwoju chorób przenoszonych przez żywność. Jednym z głównych czynników powodujących zanieczyszczenia krzyżowe jest nieodpowiednie obchodzenie się z żywnością. Zanieczyszczenie krzyżowe następuje, gdy czynniki biologiczne, fizyczne lub chemiczne przechodzą z zakażonego produktu na inny. Czyli krótko rzecz ujmując, do zanieczyszczenia krzyżowego dochodzi, kiedy w miejscu przechowywania paszy znajdzie się np. brudne od gnojowicy wiadro. Wtedy istnieje ryzyko zakażenia zdrowej, czystej paszy czynnikiem chrobotwórczym.
Do czynników biologicznych należą bakterie, wirusy i grzyby, do fizycznych kawałki szkła, plastiku czy innych materiałów, do chemicznych resztki nawozów, środków do dezynfekcji itp.
Dystrybucja paszy
System dystrybucji paszy w gospodarstwie musi zapewniać zadawanie właściwych pasz zwierzętom, dla których są one przeznaczone.
- Podczas dystrybucji i zadawania paszy należy się z nią obchodzić w taki sposób, aby wyeliminować ryzyko jej zanieczyszczenia przez kontakt z zanieczyszczonymi strefami lub urządzeniami - podkreślają unijne wytyczne
Pasze nieposiadające właściwości leczniczych należy oddzielić od pasz leczniczych, aby uniknąć ich zanieczyszczenia.
Pojazdy wykorzystywane do transportu paszy w gospodarstwie oraz urządzenia do zadawania pasz należy regularnie czyścić, w szczególności jeżeli są stosowane do przewozu i dystrybucji paszy leczniczej.
Pasza i woda
Woda przeznaczona do pojenia zwierząt lub do celów akwakultury powinna posiadać odpowiednią jakość, dostosowaną do wymagań produkowanych zwierząt. W przypadku wystąpienia powodów do niepokoju, związanych z potencjalnym skażeniem zwierząt lub produktów zwierzęcych zanieczyszczeniami pochodzącymi z wody, należy zastosować środki mające na celu ocenę i ograniczenie do minimum zaistniałych zagrożeń.
Urządzenia do zadawania pasz i pojenia zwierząt muszą być zaprojektowane, skonstruowane i zainstalowane w sposób pozwalający na ograniczenie do minimum ryzyka zanieczyszczenia paszy i wody. Systemy pojenia muszą być w miarę możliwości regularnie czyszczone i konserwowane.
Personel
Unijne wytyczne nie zapominają równiez o "personelu" - otóż osoba odpowiedzialna za żywienie i opiekę nad zwierzętami powinna posiadać wymagane umiejętności, wiedzę i kompetencje. Bez wątpienia prawdziwie zaangażowanemu rolnikowi nie sposób odmówić umiejśtności i latami - czy nawet pokoleniami - zdobywanej wiedzy.
Masz pytania lub wątpliwości dotyczące tego artykułu?
Napisz wiadomość: [email protected]
Czekamy na kontakt z Tobą, Twój głos jest dla nas ważny.
Zachęcamy również do przeczytania zebranych wytycznych dla samych pasz - kilknij tutaj.
