Czy to będzie przełom w hodowli bydła mlecznego?
Jest to związane z decyzją ministra rolnictwa z dnia 16 grudnia 2024 roku w sprawie zatwierdzenia zmian w programie hodowlanym rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej.
- Wieńczy ona ogromną inicjatywę podjętą przez Polską Federację w celu wdrożenia innowacji koniecznych dla ekonomicznego rozwoju polskiej hodowli bydła mlecznego - komentuje Leszek Hądzlik, szef PFHBiPM.
Ocena genetyczna bydła metodą jednostopniową
Nowy program hodowlany zakłada przede wszystkim wprowadzenie oceny genetycznej bardziej innowacyjną tzw. metodą jednostopniową, która zastąpi metodę szacowania konwencjonalnej i genomowej oceny wartości hodowlanej, jaką prowadził Instytut Zootechniki-Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie. Metoda jednostopniowa w ocenie genetycznej ma zacząć obowiązywać od kwietnia 2025 r. Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka będzie ją prowadzić samodzielnie w swoim Centrum Genetycznym.
Centrum Genetyczne (CGen) powstało w 2016 roku i stanowi ważny ośrodek obliczeniowy Federacji.
- Utworzenie CGen umożliwiło rozpoczęcie prac nad opracowaniem nowego systemu oceny genetycznej. Proces ten wymagał nawiązania szeroko zakrojonej współpracy zarówno na poziomie krajowym jak i międzynarodowym – tłumaczy Leszek Hądzlik.
PFHBiPM współpracuje z najlepszymi w zakresie oceny genetycznej
Prace zmierzające do opracowania systemu oceny genetycznej, bazującego na najnowszej metodyce oceny jednostopniowej rozpoczęto w 2021 r. tuż po podpisaniu porozumienia między Instytutem Zootechniki Państwowym Instytutem Badawczym oraz Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka.
- W prace nad tym systemem zaangażowani zostali najlepsi krajowi specjaliści z zakresu oceny genetycznej i metod statystycznych. Z kolei na poziomie międzynarodowym, nawiązaliśmy współpracę z firmą AbacusBio z Nowej Zelandii, która jest światowym liderem w zakresie oceny genomowej i rozwoju indeksów selekcyjnych. Kluczowa jest również współpraca z grupą badawczą prof. Ignacego Misztala z Uniwersytetu Georgia (USA) - autora metodyki oceny jednostopniowej. Zapewniło to wsparcie merytoryczne na najwyższym światowym poziomie oraz dostęp do oprogramowania umożliwiającego prowadzenie oceny jednostopniowej. Tak szeroko zakrojona współpraca umożliwiła opracowanie nowoczesnego systemu oceny genetycznej, który we wrześniu 2024 r. przeszedł pozytywnie wszystkie testy wymagane przez międzynarodową organizację Interbull, który certyfikuje metody oceny wartości hodowlanej bydła - wyjaśnia szef PFHBiPM.
Na jakie stawki mogli liczyć producenci mleka? Ceny i dane ze skupów [RAPORT]
Leszek Hądzlik dalej podkreśla, że zakłada dalszą współpracę z Instytutem Zootechniki Państwowym Instytutem Badawczym.
- Konsekwencją decyzji ministra rolnictwa jest powierzenie pełnej odpowiedzialności za rutynowe prowadzenie oceny genetycznej przez Centrum Genetyczne PFHBiPM. Należy w tym miejscu podkreślić, iż w dalszym rozwoju krajowej oceny genetycznej ważna będzie dalsza współpraca pomiędzy PFHBiPM oraz IZ-PIB, co pozwoli na poszerzanie oceny o nowe cechy związane chociażby z szeroko pojętym zdrowiem i efektywnością produkcji - mówi Leszek Hądzlik.
Jakie informacje można uzyskać podczas oceny genetycznej metodą jednostopniową?
Czym charakteryzuje się metoda jednostopniowa oceny genetycznej? Jej prowadzenie, jak przekonuje PFHBiPM, umożliwi jednoczesne wykorzystanie w jednym cyklu obliczeniowym informacji rodowodowej, fenotypowej i genomowej wszystkich ocenianych zwierząt. Ponadto Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka wprowadziła do grupy cech związanych z płodnością nową cechę - okres usługi. Cecha ta wyrażana jest liczbowo i wskazuje odstęp (okres czasu) pomiędzy pierwszą a ostatnią inseminacją samicy.
Wyniki oceny wartości hodowlanej samców i samic oszacowane według nowej metodyki oraz z uwzględnieniem nowej cechy płodności, jak podaje resort rolnictwa, zostaną opublikowane po raz pierwszy w kwietniu 2025 r.
Według szefa Federacji ocena genetyczna metodą jednostopniową reprezentuje już najwyższy światowy poziom przy współpracy z globalnymi liderami technologii oceny genomowej.
- Żywię nadzieję, że to nie ostatni krok na drodze dynamicznego rozwoju postępu genetycznego polskiej hodowli poprzez wdrażanie innowacji metodycznych oraz modernizację indeksów selekcyjnych i poszerzanie oceny o nowe cechy – zaznacza Leszek Hądzlik.