Ziemniaki na sadzeniaki. Jak przechować je bez strat? [VIDEO]
Jak przebiega proces przechowywania ziemniaków z przeznaczeniem na sadzeniaki? Z ilu etapów się składa? Na co w ich trakcie zwraca się szczególną uwagę?
Ziemniaki przeznaczone do posadzenia w kolejnym sezonie (ale nie tylko one!) powinny zachować wysoką jakość przez cały okres magazynowania. Jak to zrobić? - Hodowla Ziemniaka Zamarte przechowuje ziemniaki w skrzyniopaletach w przechowalni kontenerowej z wymuszonym obiegiem powietrza - mówi Anna Piotrzkowska, główny specjalista działu Handlu i Kontraktacji Hodowli Ziemniaka Zamarte. Proces przechowywania bulw składa się z trzech etapów.
Osuszanie bulw
Pierwszym ważnym etapem przechowywania ziemniaków jest ich osuszanie. - Polega ono na usunięciu wilgoci, jaka znajduje się na powierzchni bulw, odebraniu ciepła oraz dwutlenku węgla, który powstaje w wyniku intensywnego oddychania - tłumaczy nasza rozmówczyni. Zaznacza jednocześnie, że do osuszania bulw stosuje się powietrze suche - może być ono zaczerpnięte z zewnątrz. - Osuszanie jest procesem, który może trwać dzień, ale może trwać również tydzień. Jest to uzależnione: od pogody, od temperatury i wysycenia powietrza wilgocią - podkreśla Anna Piotrzykowska. Dodaje przy tym, że temperatura bulw na etapie osuszania powinna ustabilizować się na poziomie 12 stopni C. - Osuszanie należy monitorować, ponieważ niedosuszenie może skutkować rozwojem chorób przechowalniczych - uczula specjalistka.
Gojenie i zabliźnianie ran
Drugi etap przechowywania ziemniaków - to gojenie się i zabliźnianie ran oraz uszkodzeń powstałych podczas zbioru i przemieszczania. - Etap ten może trwać dwa tygodnie, ale może się też przedłużyć do trzech tygodni. Jest to czas, w którym skórka się wzmacnia, korkowacieje i od teraz będzie stanowić naturalną barierę przed utratą wilgoci oraz będzie stanowić barierę przed wnikaniem patogenów chorobotwórczych - tłumaczy Anna Piotrzkowska. Wyjaśnia jednocześnie, że do wentylacji stosuje się powietrze o temperaturze 12-18 stopni C i wilgotności względnej 98%.
Schładzanie bulw ziemniaków
Trzeci etap to schładzanie bulw. - Odbywa się on stopniowo - bez wahań temperatury - od 0,2 do 0,5 stopnia C dziennie. Schładzanie wykonujemy powietrzem o 2-3 stopnie C chłodniejszym od temperatury bulw, a wilgotność względną utrzymujemy na poziomie 98% - tłumaczy specjalista. Unika się wówczas też długotrwałej wentylacji, która nadmiernie wysusza produkt. - Po obniżeniu temperatury oraz ustabilizowaniu jej na wymaganym poziomie (temperatura długotrwałego przechowywania sadzeniaków to 2 do 4 stopni C), należy zadbać o warunki klimatyczne w przechowali, żeby zminimalizować straty oraz nie dopuścić do zmian jakościowych produktu - podkreśla nasza rozmówczyni. Systematycznemu kontrolowaniu, na tym etapie przechowywania bulw, podlegają następujące parametry: temperatura powietrza, wilgotność względna, poziom dwutlenku węgla. - Stale kontrolujemy też: zapach produktu, obecność muszek, która dowodzi o postępujących procesach gnilnych; obecność wody w kanałach wentylacyjnych, ryzyko kondensacji pary wodnej oraz zbyt wczesne kiełkowanie bulw - wymienia Anna Piotrzkowska. - Hodowla Ziemniaków Zamarte nie stosuje preparatów hamujących kiełkowanie - dodaje i podkreśla: - Dokładamy wszelkich starań, aby sadzeniak, który opuszcza naszą przechowalnię, był jak najwyższej jakości, aby producent, który z niego korzysta, otrzymał zdrowy łan oraz zdrowy plon.
KOMENTARZ EKSPERTA
Czy podczas hodowli nowych odmian bierze się pod uwagę ich cechy przechowalnicze?
Piotr Kamiński, prezes Hodowli Ziemniaka Zamarte
Hodowca w czasie selekcji hodowlanej bierze pod uwagę ok. 70 cech ziemniaka. Bardzo trudno jest wyhodować odmianę tak, żeby wszystkie cechy były na najwyższym poziomie. Zdolność odmiany do długotrwałego przechowywania, z minimalną masą ubytków, nazywamy trwałością przechowalniczą odmiany. Trwałość przechowalnicza jest zespołem cech determinowanych genetycznie, podlegających w dużej mierze wpływowi środowiska, głównie temperaturze i wilgotności. Cechami odmiany związanymi z trwałością przechowalniczą są: długość okresu spoczynku, odporność na choroby przechowalnicze, odporność na mechaniczne uszkodzenia.
Bulwa jest organizmem żywym, w czasie przechowywania zachodzą w niej procesy życiowe. Oddychanie bulw powoduje wydzielanie pary wodnej i dwutlenku węgla. Bulwy porażone chorobami gniją. Masa ubytków świadczy o dobrym lub złym przechowywaniu. Zdrowe i suche bulwy najlepiej przechowują się w temperaturze 2-4 st. C. Okres ten nazywamy spoczynkiem. Długość tego okresu jest charakterystyczna dla odmiany. Na spoczynek bulw ma duży wpływ temperatura. Powyżej 6 st. C bulwy większości odmian zaczynają kiełkować. Ma to szczególne znaczenie dla producentów frytek i chipsów. W niskich temperaturach zachodzi konwersja skrobi na cukry proste, które są niepożądane w procesie smażenia. Bulwy na ten kierunek użytkowy muszą być przechowywane w temp. 8-10 st. C. W czasie selekcji materiałów hodowlanych, hodowca odrzuca klony przedwcześnie kiełkujące, a także wybiera te odporne na konwersję skrobi na cukier.W dobie wszechobecnej mechanizacji obróbki ziemniaka, odporność skórki bulw na mechaniczne uszkodzenia ma duże znaczenia. Uszkodzenia są swoistymi 'wrotami' dla patogenów, szczególnie bakterii i grzybów. Cechę tę można określić doświadczalnie.
Kolejną cechą jest genetyczna odporność na choroby gnilne, które jeśli dotyczą okresu spoczynku, nazywane są chorobami przechowalniczymi. Dotyczą odporności na bakterie z rodzaju Pectobacterium, grzyby z rodzaju Fusarium, Alternaria i zarazę ziemniaka.
Czytaj także:
