Te rośliny wyglądają obłędnie i działają dobrze na glebę. Jak je komponować?

Uprawy 9 czerwca 2025 07:07 dr inż. Magdalena Wijata

Mieszanka międzyplonowa (len oleisty+słonecznik+facelia)

Wskazujemy, co powinno się znaleźć w mieszance poplonowej. Radzimy także, jak je komponować.

Spis treści:

W międzyplonie przede wszystkim musi być mieszanka co najmniej dwóch gatunków roślin pochodzących z różnych grup. Warto podkreślić, że nie muszą być to gatunki ozime.

W praktyce Międzyplony ozime lub wsiewka śródplonowa wyróżnia się 6 grup roślin, z których gatunki można dowolnie łączyć:

· Zboża – są dopuszczalne w składzie mieszanek międzyplonowych, ale dany gatunek nie może być uprawiany w plonie głównym po międzyplonie oraz musi być w mieszance z roślinami z innych grup. Najczęściej wykorzystuje się żyto, pszenicę, pszenżyto i jęczmień.
· Rośliny oleiste – najbardziej popularnymi gatunkami z tej grupy są rośliny z rodziny kapustowatych – rzodkiew oleista, rzepik czy gorczyca biała. Wszystkie te gatunki charakteryzują się rozbudowanym, palowym systemem korzeniowym, dzięki czemu poprawiają strukturę gleby. Pozostawiają też dużo składników pokarmowych. Rzepik jest dużo bardziej zimotrwały niż rzepak, ze względu na głębiej osadzoną szyjkę korzeniową, co pozwala mu znosić bezśnieżne zimy. Gorczyca ma właściwości fitosanitarne i jest doskonałym zapylaczem.
· Rośliny pastewne – przykładem jest rzepa ścierniskowa, która może być wykorzystywana na pasze dla zwierząt, ma bardzo dobre przyrosty biomasy i rozbudowany system korzeniowy.
· Bobowate drobnonasienne – rośliny z tej grupy są bardzo dobrym naturalnym źródłem azotu, ze względu na symbiozę z bakteriami brodawkowymi wiążącymi azot atmosferyczny, ich silnie rozbudowany system korzeniowy poprawia strukturę gleby. Są źródłem wysokobiałkowj paszy. Rośliny te mogą być uprawiane zarówno w mieszankach międzyplonowych, jak również jako wsiewka śródplonowa. Gatunki przydatne do mieszanek międzyplonowych to koniczyna inkarnatka (ozima), ale też koniczyna czerwona, czy lucerna chmielowa, która lepiej znosi zacienienie w mieszankach, niż lucerna mieszańcowa.
· Bobowate grubonasienne (strączkowe) – podobnie, jak bobowate drobnonasienne wzbogacają glebę w azot. W roli rośliny międzyplonowej mogą wystąpić łubiny (żółty, biały, wąskolistny), groch pastewny (peluszka) czy wyka ozima, która świetnie sprawdzi się jako wsiewka np. w żyto.
· Rośliny miododajne – do tej grupy należą gatunki roślin, które są dobrym pożytkiem pszczelim i mają wysoką wydajność pyłkową. W ostatnim czasie popularna w tej grupie stała się facelia, roślina obficie kwitnąca na fioletowo, odznaczająca się szybkim wzrostem, co pozwala wytworzyć jej w krótkim czasie dużą biomasę. Z roślin bobowatych drobnonasiennych mogą być to koniczyny (białoróżowa, biała), czy nostrzyki (nostrzyk biały, nostrzyk żółty). Do roślin miododajnych zaliczamy też gorczycę białą. Dobrym wyborem jest też gryka, która jest fitosanitarna i ma krótki okres wegetacji.

Czytaj też:
Ten zabieg w zbożach jest ważny z handlowego i prawnego punktu widzenia

Jak komponować mieszanki poplonowe?

Przy komponowaniu mieszanek międzyplonowych warto dobierać gatunki podobne pod względem długości okresu wegetacji czy wielkości nasion. Kluczowy dla zaplanowania siewu międzyplonu będzie termin zbioru przedplonu. Jeśli w płodozmianie jest dużo roślin późnego zbioru (kukurydza, słonecznik, burak cukrowy) zaplanowanie międzyplonu w wymaganym terminie może być trudne lub niemożliwe. Warto też dobierać rośliny odpowiednio do warunków glebowych, tak aby w pełni wykorzystać ich potencjał. Jest wiele roślin międzyplonowych o niskich wymaganiach glebowych, co ułatwia wybór nawet na słabszych kompleksach. Można korzystać z gotowych, dostępnych na rynku mieszanek międzyplonowych lub komponować mieszanki we własnym zakresie z komponentów dostępnych w gospodarstwie.