Pszenica ozima - jaką odmianę wybrać?
Jakimi kryteriami sugerować się, wybierając materiał siewny pszenicy ozimej? Na co zwracać szczególną uwagę?
Andrzej Najewski, kierownik Pracowni Wartości Gospodarczej Odmian Roślin Zbożowych w Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej, twierdzi, że przy wyborze pszenicy ozimej najważniejszym kryterium jest wielkość plonu. To ona w największym stopniu decyduje o opłacalności uprawy. - Przy technologicznym kierunku użytkowania ważna jest także jakość, wyrażona zaliczeniem odmian do poszczególnych grup technologicznych. Im wyższa grupa, tym większa szansa uzyskania ziarna o parametrach pożądanych w skupie - podkreśla specjalista. Dodaje, że bardzo ważną cechą jest również zimotrwałość. - Wprawdzie w latach 2013-2015 i 2017 zimy miały na ogół łagodny przebieg, a zimotrwałość nie była czynnikiem ograniczającym plonowanie odmian. Jednak w sezonie 2015/2016 niskie temperatury, brak okrywy śnieżnej i słabe zahartowanie roślin spowodowały, że wymarzanie w wielu rejonach kraju było dość znaczne - zwraca uwagę nasz rozmówca.
Pszenica ozima jest zbożem uprawianym intensywnie. - Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na odporność odmian na choroby i wyleganie, gdyż różnice odmianowe są dość duże - mówi specjalista. Z pozostałych cech rolniczo użytkowych można uwzględnić także odporność na porastanie, niskie pH gleby, zawartość białka lub też np. ościstość - ostki w mniejszym stopniu uszkadzane są przez zwierzynę leśną.
Andrzej Najewski zaznacza, że wybór odmiany pszenicy ozimej do uprawy nie jest łatwy również ze względu na dużą liczbę odmian oferowanych na rynku nasiennym, zarówno z Krajowego rejestru jak i ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA). - W podjęciu decyzji pomocne mogą być „Listy odmian zalecanych do uprawy na obszarze województwa” (LOZ). Listy tworzone są regionalnie, na szczeblu poszczególnych województw i corocznie aktualizowane. Dla pszenicy ozimej w każdym województwie rekomendowanych jest od 3 do 16 odmian, które powinny się najlepiej sprawdzać w lokalnych warunkach. Listy zamieszane są na stronie internetowej www.coboru.pl/DR/rekomendacja_gat.aspx - tłumaczy specjalista.
Najwyżej plonujące odmiany pszenicy ozimej w 2016 r. (według badań PDO)
Przy wyborze odmian pszenicy ozimej pomocne mogą się także okazać wyniki badań, prowadzone przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej, które pochodzą one z Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego - w 2016 r. Plonowanie pszenicy ozimej zwyczajnej sprawdzano na dwóch poziomach agrotechniki: a1 (agrotechnika przeciętna) i a2 (wysoki poziom agrotechniki - czyli zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe oraz ochrona przed wyleganiem i chorobami). Plon wzorca dla poziomu a1 wynosił 82,1dt z ha, a dla a2 - 91,2 dt z ha. Wzorzec stanowiły następujące odmiany: RGT Kilimanjaro, Patras, Artist i KWS Ozon.
Jeśli chodzi o pszenicę ozimą jakościowej odmiany chlebowej (A), to w zeszłym roku najwyższy plon dał RGT Kilimangaro - zarówno przy agrotechnice a1, jak i przy agrotechnice a2. Wśród odmian chlebowych (B) największą wydajnością zarówno przy agrotechnice a1, jaki a2 „wykazał się” natomiast Artist.
Trzeba jednak zaznaczyć, że zeszły rok nie był rewelacyjny dla pszenicy ozimej. Niewiele odmian dało plon wyższy od wzorca. W dwóch poprzednich latach natomiast takich odmian było kilkanaście. Ponadto w 2015 r. i 2014 r. wzorcowe odmiany lepiej plonowały od tegorocznych. Dwa lata temu z pola, na którym postawiono na wysoki poziom agrotechniki, zebrano 108,6 dt z ha, a trzy lata temu - 103,4 dt z ha, w zeszłym roku natomiast, jak już wcześniej podawaliśmy, 91,2 dt z ha. Wpływ na tę sytuację miał niekorzystny przebieg pogody przez cały okres wegetacji roślin, m.in. mrozy bez okrywy śnieżnej i okresowe niedobory wody.
Lista najwyżej plonujących odmian pszenicy (jakościowej odmiany chlebowej - A) - poziom a1:
- RGT Kilimangaro - 104% wzorca,
- Hondia - 102% wzorca,
- Skagen - 102% wzorca,
- Delawar - 101% wzorca,
- Linus - 100% wzorca,
Lista najwyżej plonujących odmian pszenicy (jakościowej odmiany chlebowej - A) - poziom a2:
- RGT Kilimangaro - 104% wzorca,
- Hondia - 101% wzorca,
- Skagen - 102% wzorca,
- Delawar - 101% wzorca,
- Linus - 101% wzorca,
- Arkadia -103% wzorca.
Lista najwyżej plonujących odmian pszenicy (odmiany chlebowej - B) - poziom a1:
- Artist - 104% wzorca,
- Rotax - 103% wzorca,
- Belissa - 102% wzorca,
- Rotax – 103% wzorca,
- Jantarka – 102% wzorca.
Lista najwyżej plonujących odmian pszenicy (odmiany chlebowej - B) - poziom a2:
- Artist - 104% wzorca,
- Belissa - 103% wzorca,
- Jantarka - 100% wzorca,
- Rotax - 102% wzorca.
