Rolnik zakończył dzierżawę. Kiedy może wystąpić o zasiedzenie?

Według art. 172 Kodeksu cywilnego posiadacz nieruchomości, który nie jest jej właścicielem, nabywa własność, jeśli nieprzerwanie posiada ją jako posiadacz samoistny od 20 lat. W przypadku natomiast, gdy nabycie własności następuje w złej wierze, o zasiedzenie można wystąpić po 30 latach. Bycie posiadaczem samoistnym natomiast, jak wskazuje art. 336 Kodeksu cywilnego, oznacza posiadacza, który faktycznie włada rzeczą jak właściciel. Czy w związku z tym możliwe jest zasiedzenie gruntu rolnego, który się dzierżawi? 

Czytaj też: Masz grunty rolne w miastach? Szykują się rewolucyjne zmiany

Czy dzierżawca gruntu rolnego może wystąpić o zasiedzenie? 

Z powyżej przywołanych przepisów wynika, że aby wystąpiły przesłanki do zasiedzenia, posiadacz nieruchomości musi być posiadaczem samoistnym. Dzierżawca jest jednak w stosunku do gruntu posiadaczem zależnym. Nawet jeżeli dzierżawi grunt przez wskazanych w ustawie 20 lat, nie włada rzeczą jak właściciel, jeśli na podstawie podpisanej umowy uiszcza czynsz dzierżawczy lub inne opłaty na rzecz właściciela. Przy czym warto podkreślić, że w przypadku, gdy dzierżawca gruntu rolnego zdecyduje o niepłaceniu czynszu, a na przykład opłaca podatek rolny z własnej inicjatywy, wciąż nie jest to zwolnieniem od umowy dzierżawy i nie sprawia, że staje się on posiadaczem samoistnym. Aby bowiem dzierżawa przestała obowiązywać, konieczne jest albo zerwanie istniejącej umowy, albo upłynięcie okresu, na którą wcześniej została zawarta. 

Właściciel gruntu, który decyduje się na dzierżawę, nie musi się więc obawiać, że w przypadku podpisania długiej, na przykład 20-letniej, umowy, dzierżawca po upływie odpowiedniej liczby lat wystąpi o zasiedzenie. Nie jest to bowiem zgodne z kodeksowymi przesłankami. 

Czytaj też: Ile kosztuje hektar ziemi rolnej w 2024 roku? Szczegółowe dane GUS

Kiedy dzierżawca może wystąpić o zasiedzenie? 

Istnieją jednak przypadki, w których dzierżawca może wystąpić o zasiedzenie. Do czasu, kiedy dzierżawi ziemię, jest posiadaczem zależnym, zdarza się jednak, że po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy, nadal zarządza on gruntem rolnym i od tego momentu może już liczyć lata posiadania gruntu jako posiadacz samoistny. 

Załóżmy przykładowo, że pan Arkadiusz podpisał umowę dzierżawy gruntu rolnego na 5 lat i w tym czasie płacił właścicielom należny czynsz. Jednak po wygaśnięciu umowy nadal zajmował się ziemią, opłacał podatki, a właściciele nie interesowali się tym, co dzieje się z ich nieruchomością. Pan Arkadiusz był więc przekonany, że ma on prawo do nieruchomości i choć prawnie było to przekonanie błędne, oznacza to, że działał on w dobrej wierze. W takiej sytuacji po 25 latach od podpisania umowy, czyli po 20 latach zarządzania gruntem jako posiadacz samoistny, może wystąpić o zasiedzenie. W przypadku, gdyby świadomie dążył do przejęcia gruntu rolnego, mimo pełnej świadomości, że nie jest jej właścicielem, wówczas występuje przesłanka złej woli, co jest jednoznaczne z tym, że na wnioskowanie o stwierdzenie zasiedzenia trzeba poczekać 30 lat od momentu, gdy czas dzierżawy się skończy. 

Czytaj też: Kalendarz rolników na grudzień 2024: Na jakie dopłaty można złożyć wniosek?