Dopłaty unijne 2023. Jakie kwoty? Komu będą przyznane?
Od przyszłego roku szykuje się sporo zmian w dopłatach. Jakie przewidziano rodzaje płatności? Jakie stawki?
Płatności bezpośrednie po 2022 r. Z tymi informacjami warto się zapoznać!
Z tytułu płatności bezpośrednich do rolników corocznie trafiają miliardy złotych. Gospodarze otrzymują te środki w ramach jednolitej płatności obszarowej (JPO), za spełnienie warunków tzw. zazieleniania. Beneficjenci mogą także ubiegać się o płatności do produkcji, a więc konkretnych upraw oraz hodowli. W I filarze Wspólnej Polityki Rolnej, o którym mowa, są też środki dla młodych rolników oraz małych gospodarstw. Od tego roku, do tego katalogu, trafiła także płatność dodatkowa, zwana inaczej redystrybucyjną. Czy podobny pakiet rodzajów płatności znajdzie się także w przyszłym roku. Nie do końca. Jakie czekają nas zatem zmiany?
Od przyszłego roku nie będzie już jednolitej płatności obszarowej. Pojawi się natomiast nowy termin: podstawowe wsparcie dochodów, często zamiennie używane z określeniem – płatność podstawowa. Co roku wsparciem tym ma być objęte 14 209 713 ha.
Jak wynika z zatwierdzonego pod koniec sierpnia Krajowego Planu Strategicznego na lata 2023 – 2027, w ramach I filara rolnicy będą mogli ubiegać się o płatności bezpośrednie niezwiązane z wielkością produkcji oraz te, związane z produkcją. O co chodzi?
Od 2023 roku rolnikom będą przysługiwały 4 rodzaje płatności niezwiązanych z wielkością produkcji:
- Podstawowe wsparcie dochodów,
- Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów
- Uzupełniające wsparcie dochodów dla młodych rolników
- Ekoschematy:
- Obszary z roślinami miododajnymi
- Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi
- Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych
- Dobrostan zwierząt
- Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin
- Biologiczna ochrona upraw
Wyjaśnimy, co kryje się pod poszczególnymi hasłami.
Podstawowe wsparcie dochodów
Jego celem jest zapewnienie rolników godziwych dochodów, a całemu społeczeństwu w UE - bezpieczeństwa żywnościowego. Środki te przyznawane są rolnikom aktywnym zawodowo.
Minimalne wymagania: kwalifikujący się obszar gospodarstwa, w odniesieniu do którego wystąpiono z wnioskiem o płatności bezpośrednie, jest nie mniejszy niż 1,00 ha albo w przypadku rolników posiadających mniej niż 1,00 ha, ale otrzymujących płatności do zwierząt, minimalna kwota płatności bezpośrednich wynosi co najmniej 200,00 euro. Działka rolna deklarowana do wsparcia (min. 0,1 ha) musi być położona na gruntach będących kwalifikującymi się hektarami. Wszyscy wnioskujący spełniający warunki kwalifikowalności są uprawnieni do jej otrzymania.
W ramach podstawowego wsparcia dochodów rolnikom wypłacane będą środki do kwalifikującego się hektara. Szacowana stawka ma się kształtować na poziomie ok. 118 EUR/ha (stanowiąca iloraz dostępnych środków i przewidywanej powierzchni wspartej).
Wysokość wsparcia dla beneficjenta będzie obliczana jako iloczyn stawki jednostkowej oraz liczby uprawnionych hektarów. Co ważne, redukcja płatności (capping) oraz degresywność nie będą stosowane.
Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów
Po raz pierwszy zostało wprowadzone w tym roku. Jest dodatkowym wsparciem do płatności podstawowej. Przyznawane jest do powierzchni od 1 ha do 30 ha gospodarstwom o powierzchni maksymalnie 300 ha. Ta pomoc finansowa ma wpłynąć na zmniejszanie różnic w dochodach między gospodarstwami mniejszymi (średnio do 30 ha), a gospodarstwami większymi.
Warunek przyznania: beneficjent musi spełnić definicję rolnika aktywnego zawodowo i posiadać gospodarstwo rolne od 1 do 300 hektarów. Szacowana stawka płatności to ok. 40 EUR/ha.
Uzupełniające wsparcie dochodów dla młodych rolników
Podobnego rodzaju wsparcia obowiązywało już dotychczas. Jest to dodatkowa płatność do wszystkich gruntów objętych Podstawowym wsparciem dochodu dla rolników spełniających definicję młodego rolnika, wypłacana maksymalnie przez 5 lat i nie później niż dla kampanii 2027 r. włącznie.
Warunek przyznania wsparcia: rozpoczęcie działalności jako kierujący gospodarstwem nie wcześniej niż 5 lat przed złożeniem po raz pierwszy wniosku o Uzupełniające wsparcie dochodu dla młodych rolników.
Wsparcie udzielane będzie również beneficjentom otrzymującym płatność dla młodych rolników w poprzedniej perspektywie finansowej przy założeniu, że spełniają warunki tej interwencji.
Przewidywana wysokość stawki płatności dla młodych rolników w wysokości średnio 61 EUR/ha.
Czytaj także: W starej Unii młodzi odchodzą na potęgę od rolnictwa. Nas też może to czekać
Ekoschematy
Nowymi tzw. płatnościami niezwiązanymi z wielkością produkcji będą ekoschematy. Są to płatności bezpośrednie, służące wsparciu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt. Ekoschematy są obowiązkowe do wdrożenia przez państwa członkowskie, lecz dobrowolne dla rolników. Rolnicy będą mogli realizować następujące ekoschematy:
Obszary z roślinami miododajnymi - celem jest zachęcenie rolników do tworzenia obszarów z roślinami miododajnymi, stanowiącymi długotrwałe, różnorodne i bezpieczne żerowiska dla pszczoły miodnej i dzikich owadów zapylających; obszary takie przyczyniają się do ochrony różnorodności biologicznej.
Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin - celem jest zachęcenie rolników do prowadzenia produkcji roślinnej w sposób zrównoważony, przy jednoczesnym zachowaniu wielkość plonów na odpowiednim poziomie, a także zachowania trwałych użytków zielonych jako istotnego czynnika przyczyniającego się do wzmocnienia równowagi środowiska przyrodniczego.
Biologiczna ochrona upraw - celem jest ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin, co będzie miało pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej.
Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych (TUZ) - celem jest promowanie retencjonowania wody, a w efekcie poprawa gospodarki wodnej oraz zachowanie siedlisk hydrogenicznych. Płatność przyznawana będzie rolnikom udostępniającym swoje TUZ na cele związane z retencjonowaniem wody, położone na terenach, gdzie w okresie wegetacyjnym w danym roku faktycznie wystąpiły zalania – podtopienia.
Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi – ekoschemat ten obejmuje szereg praktyk, tj.:
- Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt,
- Międzyplony ozime/Wsiewki śródplonowe,
- Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem,
- Zróżnicowana struktura upraw,
- Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji,
- Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo,
- Uproszczone systemy upraw,
- Wymieszanie słomy z glebą.
Celem tych praktyk jest m.in. poprawa jakości gleby, wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają zarówno na dodatni bilans materii organicznej, jak i na zwiększenie różnorodności biologicznej, właściwe zarządzanie nawożeniem dostosowanym do zasobności gleb, ograniczenie emisji amoniaku, a także wsparcie konserwującej uprawy roli.
Dobrostan zwierząt - celem jest zachęcenie rolników do promowania podwyższonych (ponad obowiązujące standardy) warunków dobrostanu zwierząt. Rolnikom udzielane będzie wsparcie za realizację zobowiązań w zakresie dobrostanu zwierząt, które wykraczają ponad odpowiednie obowiązkowe normy wynikające z powszechnie obowiązującego prawa oraz powszechnie stosowane praktyki.
Czytaj także: Ekoschemat: dobrostan świń - czy będzie się opłacać?
Płatności związane z wielkością produkcji
Dodatkowo w 2023 roku będzie kontynuowane wsparcie do konkretnych produkcji, w tym upraw oraz produkcji zwierzęcej. Oto rodzaje płatności:
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do krów
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do truskawek
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do ziemniaków skrobiowych
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do roślin pastewnych
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do roślin strączkowych na ziarno
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do młodego bydła
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do owiec
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do kóz
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do buraków cukrowych
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do chmielu
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do lnu
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do konopi włóknistych
- Wsparcie dochodów związane z produkcją do pomidorów
Czytaj także: Nowe warunki, jakie trzeba spełnić po 2023 roku, by dostać dopłatę do ziemi
