Posadź te warzywa obok siebie. Będą zdrowsze i dadzą lepszy plon
Uprawa współrzędna to nic innego jak uprawa minimum dwóch gatunków roślin na jednym zagonie. Rośliny - głównie warzywa – dobiera się w taki sposób, aby wzajemne sąsiedztwo było jak najkorzystniejsze. Chodzi zarówno o wymogi gatunkowe (zapotrzebowanie na składniki pokarmowe), możliwości systemu korzeniowego, ale również wzajemny wpływ na wysokość plonu oraz ochronę przed szkodnikami. Zasady uprawy współrzędnej można wykorzystać przy wysiewie warzyw, ziół, a w niektórych przypadkach także roślin ozdobnych i owocowych. Na stan warzywnika wpływa także dobre sąsiedztwo prawidłowo dobranych gatunków kwiatów. Niektóre odstraszą określony gatunek szkodnika, inne działają jak naturalny wabik na pszczoły lub motyle.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Czytaj też: Wybudzanie pelargonii po zimie. Kiedy zacząć, by bujnie zakwitły?
Dlaczego warto stosować uprawę współrzędną?
Precyzyjnie dobrane sąsiedztwo warzyw (a także wybranych ziół i kwiatów) może zapewnić m.in.:
- zdrowszy lub bardziej obfity plon - niektóre rośliny mogą wzajemnie stymulować swój wzrost,
- lepszą, naturalną ochronę przed szkodnikami, przy jednoczesnym przyciąganiu pożytecznych zapylaczy,
- mniejsze ryzyko chorób,
- lepszą jakość gleby – mniej zbitą; z niższym ryzykiem erozji, wyjałowienia lub przesuszenia,
- bardziej wydajne wykorzystanie powierzchni ogrodu – opcja zbioru przez większość sezonu wegetacyjnego,
- mniejsze zapotrzebowanie na stosowanie chemicznych środków ochrony roślin.
Do tego dochodzi również aspekt wizualny – uprawa współrzędna (warzywno-ziołowa, z dodatkiem roślin kwitnących) prezentuje się atrakcyjnie i różnorodnie.
CZYTAJ TAKŻE: Kiedy siać pomidory, ogórki i paprykę?
Jakie warzywa warto posadzić obok siebie?
Istnieje wiele wersji tabel uprawy współrzędnej. Przed planowaniem układu warzywnika warto wziąć pod uwagę kluczowe zasady tego systemu. Jedna z nich mówi o zestawianiu warzyw o różnych systemach korzeniowych (różny zasięg korzeni), to zmniejszy konkurowanie roślin o składniki pokarmowe na tym samym poziomie gleby. Kolejna dotyczy urozmaicenia ogrodu warzywnego o określone gatunki ziół i roślin - głównie te, które odstraszają popularne szkodniki.
Oto przykłady zestawień najkorzystniejszego sąsiedztwa dla popularnych warzyw:
- marchew – groch, por, pomidor, rzodkiewka, cebula, koper, sałata, szczypiorek,
- pomidor – fasola, sałata, szpinak, czosnek pietruszka, seler,
- ogórek - fasola, groch, sałata, seler, pietruszka, czosnek, koper,
- cebula - ogórek, pomidor, marchew, pietruszka, koper, bazylia, por, majeranek,
- kapusta – fasola, groch, sałata, burak ćwikłowy, szpinak, pomidor, seler, szałwia,
- por – ogórek, sałata, rzodkiewka, seler, pomidor,
- groch – burak ćwikłowy, marchew, ogórek, seler, szpinak,
- sałata - cebula, marchew, szparagi, burak ćwikłowy, kalarepa, seler,
- papryka – ogórek, marchew.
CZYTAJ TAKŻE: Chcesz siać pora na rozsadę? O tym musisz pamiętać
Te warzywa nie lubią swojego sąsiedztwa
Generalna zasada dotycząca uprawy współrzędnej mówi o unikaniu sadzenia obok siebie warzyw z tej samej rodziny roślin. Należy również unikać zestawiania warzyw, które mogą ze sobą konkurować ze względu na podobne wymagania odnośnie wody lub zapotrzebowania na składniki odżywcze. O ile to możliwe, warto unikać zestawień uważanych dla określonych gatunków warzyw za niekorzystne. Za takie "pary" uznaje się m.in. zestawienia typu:
- marchew – seler,
- pomidor – groch,
- ogórek - ziemniak,
- cebula – fasola,
- kapusta – czosnek,
- por – fasola,
- groch – por,
- sałata - pietruszka,
- papryka – pomidor.
Czytaj także: Zbliża się kluczowy termin oprysków drzew owocowych. Kiedy i jak je wykonać?
Jakie kwiaty i zioła warto posadzić w warzywniku?
Idealnym sąsiedztwem warzyw są rośliny o właściwościach odstraszających szkodniki lub wabiących je na zasadzie pułapki, m.in.: czosnek (odstraszający mszyce i przędziorki), aksamitka (odstrasza mszyce, komary, krety), nagietek, nasturcja. Jako bliskie sąsiedztwo warzywnika polecany jest także m.in.: groszek pachnący, słoneczniki, kosmos pierzasty i krwawnik pospolity. Pożytecznym sąsiedztwem dla większości warzyw będą również zestawy popularnych ziół przyciągających owady np. lawenda, tymianek lub mięta.
CZYTAJ TAKŻE: Te kwiaty ozdobią ogród na lata. Nie wymagają wykopywania
