Monitorują choroby i szkodniki
Celem rozwoju rolnictwa jest pozyskiwanie wysokiej jakości zadawalającego plonu przy wzrastającej efektywności produkcji. Różnorodność prac w gospodarstwie rolnym wymaga od producenta wiedzy z różnych dziedzin: agrotechniki, mechanizacji, rachunkowości, zarządzania czy marketingu. Ważnym czynnikiem są więc dobre źródła informacji. Doradztwo rolnicze zdaje sobie z tego w pełni sprawę, dlatego m.in. monitoruje choroby i szkodniki na plantacjach.
Doradztwo wielkopolskie poprzez dostępne metody i formy doradcze (szkolenia, wdrożenia, demonstracje, pokazy, wyjazdy szkoleniowe, imprezy promocyjne) aktywizuje rolników do efektywniejszego działania. W produkcji roślinnej ważnym czynnikiem rozwoju jest propagowanie postępu biologicznego (wprowadzanie nowych, wydajniejszych i lepszych jakościowo odmian) czy nowych technik i technologii produkcji.
Upowszechnienie w ostatnich latach Internetu stwarza przesłanki do wykorzystania tego narzędzia w rolnictwie. Internet daje możliwość dostępu do szybkiej informacji niezbędnej przy podejmowaniu decyzji. Daje również możliwość wykorzystania programów komputerowych, wprowadzania systemów decyzyjnych w procesie produkcji. WODR w Poznaniu wspólnie z IOR - PIB w Poznaniu w 2008 roku rozpoczął wdrażanie internetowego systemu decyzyjnego w ochronie roślin, a konkretnie w ochronie ziemniaków przed zarazą ziemniaczaną.
System ten wskazuje optymalny moment wykonania zabiegu chemicznego, zwalczającego chorobę. Działa on w oparciu o dane pogodowe z polowych stacji meteorologicznych, które przekazywane automatycznie do systemu są przetwarzane komputerowo przez program NegFry na dwie wielkości: dzienne ryzyko i kumulowane ryzyko wystąpienia zarazy, a w konsekwencji precyzyjnie określa datę aplikacji fungicydu.
Wdrażanie tego systemu w Wielkopolsce rozpoczęto od trzech prototypowych polowych stacji meteorologicznych zakupionych w 2008 r. przez Zrzeszenie Plantatorów i Producentów Ziemniaka przy WPPZ w Luboniu
Stacje te postawiono w pobliżu upraw ziemniaków w rejonie działania Zrzeszenia (w powiatach: wrzesińskim, słupeckim i gnieźnieńskim). Sprawnie i niezawodnie działający system ochrony oraz aktywizacja innych rolników - producentów ziemniaków spowodowały, że system decyzyjny został rozbudowany o kolejne polowe stacje meteorologiczne, powiększając obszar ochrony ziemniaków na powiaty: jarociński, pleszewski, średzki, poznański.
Od roku 2012 ochrona ziemniaków przed zarazą ziemniaczaną w oparciu o program komputerowy NegFry jest prowadzony w ziemniaczanym zagłębiu pilskim, gdzie zakupiono i postawiono 6 polowych stacji meteorologicznych w rejonach o największej produkcji ziemniaków skrobiowych. W roku 2012 również Zrzeszenie Plantatorów i Producentów Ziemniaka w Luboniu zakupiło 1 stację, poszerzając obszar ochrony ziemniaków o system komputerowy w rejonie kolskim. Również WODR w Poznaniu w roku 2012 zakupił jedną polową stację meteorologiczną. Została ona postawiona w CEW Marszew, gdzie prowadzona jest ochrona ziemniaków na polach demonstracyjnych. W 2013 roku WODR w Poznaniu zakupił dodatkowo 39 stacji, które rozstawione są na obszarze całej Wielkopolski. Systemy decyzyjne są w pełni bezpieczne, zapewniają wysoką skuteczność działania, nawet w latach o wysokiej presji infekcyjnej choroby. Aplikacja środka ochrony roślin odbywa się w terminach wyznaczonych przez system (w okresach rozwoju choroby). Aplikacja środków według wskazań systemu decyzyjnego pozwala w przeciętnych warunkach uzyskać dostateczny efekt przy zmniejszonej liczbie zabiegów do 30 % w porównaniu z ochroną tradycyjną. W praktyce (średnio w Wielkopolsce) w ziemniakach na 4 - 6 zabiegów rutynowych pozwala zmniejszyć ilość zabiegów o 1 - 2 w sezonie, a efekt ochrony jest ten sam w porównaniu z konwencjonalnym.
Od roku 2011 w Wielkopolsce systemy decyzyjne zostały wprowadzone w uprawach sadowniczych. Na terenie woj. wielkopolskiego w „zagłębiach” sadowniczych (okolice Białośliwia w powiecie pilskim
- 3 stacje i w rejonie Sompolna - pow. koniński - 4 stacje) również zwalczanie szeregu agrofagów (w tym parcha) w sadach prowadzone jest w oparciu o modele chorobowe na bazie danych pogodowych, postawionych tam internetowych stacji meteorologicznych.
Sadownicy mający swoje sady w pobliżu stacji meteorologicznych mogą korzystać z systemu, są powiadamiani o zagrożeniach (okresach krytycznych i potencjalnych zagrożeniach ze strony agrofagów) w uprawach jabłoni, grusz, śliw i wiśni drogą SMS-ową. Warunkiem uzyskania takiej informacji jest wykupienie INFO-KARTY. System ten jest rozbudowywany. Dostępność do pakietu informacji określa zakupiona INFO-KARTA i tak:
INFO-KARTA mini - informacje SMS płynące do abonentów dotyczą tylko jabłoni,
INFO-KARTA opti - w tym wypadku SMS-y dotyczą jabłoni, grusz, wiśni i śliw,
INFO-KARTA maxi, która jest dodatkowo wzbogacona o informacje przesyłane drogą mailową. E-maile zawierają szerszą informację dotyczącą chorób, szkodników, nawożenia oraz agrotechniki i stosowania regulatorów wzrostu.
Systemy decyzyjne w Wielkopolsce dotyczące różnych upraw są systematycznie rozbudowywane. Obecnie IOR - PIB w Poznaniu wspólnie z WODR Poznań rozpoczął wdrażanie internetowego systemu ochrony żyta przed rdzą. System będzie monitorował rozwój patogenu i aplikację fungicydu w okresach krytycznych. Zmniejszenie liczby zabiegów chemicznych odgrywa znaczącą rolę w redukcji kosztów chemicznej ochrony, a w konsekwencji obniża koszty produkcji upraw, podnosi jej efektywność. Wywiera też pozytywny wpływ na ochronę środowiska, a więc czyni je bardziej przyjazne ludziom czy też zwierzętom. Warto w to inwestować dla ochrony ludzi i środowiska, warto aktywizować rolników i otoczenie. Działania te są jednym z głównych priorytetów w pracy doradczej WODR.
Jesteśmy dopiero na początku wprowadzania takich systemów wspomagania decyzji, nie tylko w ochronie, ale także w innych segmentach produkcyjnych: nawożeniu, ochronie przed przymrozkami, wyznaczaniu optymalnych terminów siewu i sadzenia. Do tego potrzebne są nowe modele prognostyczne, no i oczywiście rozbudowana sieć polowych stacji meteorologicznych.
