Dziś Środa Popielcowa zaczynająca Wielki Post. Co w tym czasie podać na stół?
Właśnie rozpoczynamy Wielki Post - czas, gdy większość z nas ogranicza ilość zjadanych kalorii.
Wiele osób w Wielkim Poście stosuje nie tylko post ilościowy, ale też jakościowy. Pierwszy dotyczy tego co jemy, a drugi - ile zjemy. Gdy połączymy obydwa - mamy post ścisły.
Post ścisły obowiązuje osoby od 18 do 60. roku życia w Środę Popielcową i w Wielki Piątek.
Post jakościowy wyłącza z diety dania mięsne, w tym także krew, mózg, szpik oraz bulion i ekstrakty z mięsa. Można za to jeść jajka, nabiał i ryby. Dozwolone jest używanie masła, łoju, sadła i smalcu. Post ilościowy pozwala na poranny i wieczorny posiłek, ale bardzo skromny oraz jednorazowy posiłek do sytości w ciągu dnia.
Zatem okres Wielkiego Postu może być dobrą okazją do „odkurzenia” babcinych przepisów na postne dania, dziś często już zapomniane.
W okresie Wielkiego Postu nie powinno zabraknąć na naszych stołach ryb, zwłaszcza śledzi, kasz i warzyw. Nie wszyscy wiedzą, że jedną z tradycyjnych staropolskich potraw była polewka piwna (określana też jako gramatki, biermuszki czy faramuszki). Przygotowywano ją z lekkiego jasnego piwa, w którym gotowano, a następnie przecierano miękisz żytniego chleba. Całość doprawiano masłem, kminem i solą. Do tradycyjnych, najpopularniejszych i najstarszych dań wielkopostnych należał także żur. Już przed rozpoczęciem Wielkiego Postu przygotowywano zakwasy z żytniej mąki. Inną potrawą z okresu Wielkiego Postu była pamuła, czyli gęsta zupa z kwaszonej kapusty, rozgotowanej z brukwią oraz suszonymi śliwkami.
Z pewnością najbliższe 40 dni to doskonały czas, by zjeść śledzie z cebulką w śmietanie czy wielkopolskie „pyry z gzikiem”, a z szynkami i mięsiwami poczekać do świąt.
Dzisiejsza propozycja na Środę Popielcową to tradycyjny wielkopolski gzik.
Składniki na pyry z gzikiem:
6 średnich ziemniaków
25 dag białego sera (twarogu półtłustego)
2 ząbki czosnku
ok. 4 łyżek kwaśnej lub słodkiej śmietany 12%
szczypiorek lub 1 cebula
koperek
sól
pieprz (najlepiej świeżo zmielony)
masło
Przygotowanie postnego dania:
Wielkopolskie „pyry z gzikiem” najlepsze są z ziemniakami gotowanymi w „mundurkach”, czyli w łupinach. Wówczas ziemniaki przed gotowaniem dokładnie szoruję. Można je też ugotować po wcześniejszym obraniu z łupin. Wtedy do gotującej wody dodaję sól. Biały ser rozgniatam widelcem, dodając około 4 łyżek kwaśnej śmietany, przeciśnięte przez praskę ząbki czosnku, pokrojony drobno szczypiorek, ewentualnie cebulę. Doprawiam solą i pieprzem do smaku. Tak naprawdę ilość dodanej śmietany zależy od jakości białego sera oraz konsystencji gziku, jaką chcę uzyskać. Jeśli ma być bardziej aksamitny i rzadszy, to dodaję więcej śmietany. Jeśli ma być gęstszy, wówczas dodaję jej mniej. Obrane z łupin ziemniaki posypuję posiekanym koperkiem. Podaję z masełkiem.
