Rolnicze emerytury "zatrzymają się" w miejscu? Duże ryzyko niskich waloryzacji
Przypomnijmy: już w tym roku wskaźnik waloryzacji rent i emerytur - porównaniu z poprzednimi latami - nie był zbyt wysoki - wyniósł dokładnie 5,5 proc.
W praktyce oznaczało to, że podwyżka najniższej emerytury rolniczej wynosi w tym roku dokładnie 97,75 zł. To niezbyt wiele, jeśli porównamy sobie ostatnie lata.
Ile wynosiły najniższe emerytury KRUS na przestrzeni ostatnich lat?
Przypomnijmy: Tak prezentowały się stawki najniższych emerytur KRUS na przestrzeni ostatnich lat:
- Rok 2021 - 1.250,88 zł
- Rok 2022 - 1.338,44 zł
- Rok 2023 - 1.588,44 zł
- Rok 2024 - 1.780,96 zł
- Rok 2025 - 1.878,91 zł
W praktyce wspomniane liczby oznaczają, że w roku 2024 najniższa emerytura rolnicza rosła o ponad 192 zł, z kolei w roku 2023 podwyżka wynosiła aż 250 zł.
Tymczasem okazuje się, że wspomniana sytuacja - odnośnie niskiego wskaźnika waloryzacji - może powtarzać się, i to w jeszcze większym względzie, w latach kolejnych. Alarmują o tym sami rządzący.
Przypomnijmy: o sprawie pisaliśmy już na początku tego roku.
Temat ryzyka niskich waloryzacji rent i emerytur w kolejnych latach poruszył jakiś czas temu sam resort ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej.
Jak wyliczała sama minister - w "horyzoncie prognozy spodziewany jest stopniowy spadek inflacji".
O ile w tym roku wyniósł wspomniane wyżej 5,5 proc., o tyle w kolejnych latach może być o wiele niższy. A to w praktyce wiązać się będzie z bardzo małą waloryzacją.
- (...) W końcu horyzontu prognozy tempo wzrostu cen konsumpcyjnych osiągnie przedział dopuszczalnych wahań od celu inflacyjnego NBP i wyniesie odpowiednio 3,1% w 2026 r., 2,6% w 2027 r. i 2,5% - 2028 r. Dane te pozwalają identyfikować ryzyko wystąpienia niskich waloryzacji w latach następujących po tych latach - alarmowała całkiem niedawno, w swoim piśmie na szczelu międzyresortowym, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (pismo skierowane było do członka Rady Ministrów, Macieja Bereka).
Jak rozwiązać ryzyko niskich waloryzacji rent i emerytur w kolejnych latach? Jest propozycja ministerstwa
Przy okazji tej dyskusji - padły już określone propozycje - by wspomniany problem ustawowo rozwiązać.
Wariantów jest kilka. Chodzi m.in. o możliwości wprowadzenia wyższego udziału realnego wzrostu wynagrodzeń we wskaźniku waloryzacji, wprowadzenia waloryzacji procentowo-kwotowej, z podwyżką na gwarantowanym poziomie określonego procentowo parametru (np. 10% najniższej emerytury) czy zmiany mechanizmu waloryzacji z procentowo-płacowej na waloryzację płacową.
Najbardziej realne wydaje się podwyższenie udziału realnego wzrostu wynagrodzeń we wskaźniku waloryzacji - z obecnych ustawowych 20 proc. do np. 50 proc.
Wprowadzając takie rozwiązanie - waloryzacja emerytur i rent mogłaby być w praktyce większa - mimo niskiej inflacji.
Na przykładzie roku 2025: przy założeniu wspomnianych wyżej 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia (zamiast obecnych 20 proc.) wzrost emerytury mógłby wynieść nie - wspomniane wcześniej niecałe 100 zł, ale już ponad 150 zł.
Co z tego wyjdzie? Wszystko zależy od rządzących.
Sama minister apeluje jednak do Rady Ministrów o podjęcie wspomnianych działań.
- Deklaruję pełną otwartość na spotkanie i dalszą dyskusję w sprawie zapobiegania zjawisku niskich waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w przyszłości - zaznaczała już wcześniej w piśmie do ministra Macieja Bereka, minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.
Możliwa druga waloryzacja emerytur i rent KRUS w roku 2025?
W kontekście tego roku warto też zaznaczyć, że dla rolników ważą się losy drugiej waloryzacji.
Pisaliśmy o tym szerzej w tym tygodniu, Rząd uzależnia tę decyzję od poziomu inflacji w pierwszym półroczu 2025 roku.
Czym jest waloryzacja rent i emerytur? Dlaczego jest wprowadzana?
Przypomnijmy: waloryzacja to nic innego jak coroczna - marcowa - podwyżka świadczeń. Wprowadzono ją, by emeryci i renciści nie tracili na podwyżkach cen (np. żywności, energii, czy gazu). Zgodnie z ideą ma być to odpowiedź na "spadek siły nabywczej pieniądza spowodowany głównie przez inflację".
Mówiąc wprost: waloryzacja ma na celu urealnienie wartości wypłacanych świadczeń w odniesieniu do wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Od wielu lat waloryzacja przeprowadzana jest co roku, od dnia 1 marca, przy zastosowaniu procentowego wskaźnika waloryzacji, który odpowiada średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększonemu o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym (tzw. roczna waloryzacja świadczeń). Obecny mechanizm waloryzacji zapewnia również udział emerytów i rencistów we wzroście dochodu narodowego i wzroście poziomu życia całego społeczeństwa.
Zwiększenie o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia jest przedmiotem corocznych negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego (RDS). W przypadku braku porozumienia w ramach tych negocjacji wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w danym roku określa rozporządzenie Rady Ministrów.
