Emerytury rolnicze. Czy składki z ZUS można doliczyć do składek z KRUS?
Czy składki z ZUS można sumować z tymi z KRUS - i na odwrót?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Emerytury rolnicze. Często brakuje np. rok, by dostać świadczenie
Wspomniany temat - dotyczący naliczania emerytur dla rolników, którzy byli ubezpieczeni zarówno w KRUS jak i ZUS - od dawna wzbudza duże dyskusje w środowiskach rolniczych.
Co rusz słychać bowiem o przypadkach, gdy np. dana osoba przepracowała w rolnictwie wiele lat - jednak było to wciąż za mało, niż wymagane 25, by rolniczą emeryturę dostać. Wspomniane sytuacje opisujemy od dawna - bo takie sytuacje zdarzały się - i wciąż zdarzają.
Chodzi m.in. o przypadki, gdy ktoś przepracował w rolnictwie np. 23 albo 24 lata, osiągnął wiek emerytalny, ale na emeryturę z KRUS nie ma co liczyć. Tymczasem w swojej zawodowej karierze ma też np. kilka czy nawet kilkanaście lat przepracowanych w ramach "zusowskiego" systemu. Nic to jednak nie daje - bo składek sumować nie można.
Jedynym obowiązującym dziś rozwiązaniem dla takich osób jest swoisty dodatek do emerytury ZUS - w postaci tzw. zwiększenia rolnego (to 1 proc. emerytury podstawowej za każdy rok odprowadzania składek w KRUS). Jak wiadomo - nie są to ogromne kwoty, mimo często wielu przepracowanych w ten sposób lat.
- Czy to jest sprawiedliwe? - pytają więc wprost, po raz kolejny, rolnicy.
I apelują - o systemowe zmiany.
Apele o systemowe zmiany w sprawie emerytur. Chodzi o składki KRUS i ZUS
Przypomnijmy: na naszych łamach opisywaliśmy już m.in. interwencje w tej sprawie środowisk rolniczych, które wprost apelowały, aby umożliwić sumowanie składek z obydwu systemów.
Pozwoliłoby to doliczyć np. brakujący rok czy dwa ze składek w ZUS, do wymaganego okresu składkowego, by otrzymać emeryturę z KRUS.
Apelowały izby rolnicze, apelują dziś także sami posłowie - w ramach interpelacji.
Jedną z nich złożył jakiś czas temu poseł Grzegorz Gaża, który opisał kolejną sytuację - rolników z woj. śląskiego.
Jak zaznacza, osoby, które się do niego zgłosiły, prowadziły gospodarstwo rolne i jednocześnie świadczyły inne prace zarobkowe. Dziś, po latach, czują się pokrzywdzone sposobem zaliczania stażu pracy, obliczania lat składkowych, a co za tym idzie wysokością emerytury.
- Rolnicy domagają się zaliczenia składek z ZUS do okresu składkowego w KRUS i odwrotnie - na zasadzie proporcjonalności. W ocenie społecznej obecne przepisy są bardzo krzywdzące dla rolników mających poza gospodarstwami rolnymi inne zajęcia zarobkowe - opisuje w swojej interpelacji poseł.
I pyta ostro wprost:
- Dlaczego osoby, które wykazują okresy ubezpieczenia w ZUS oraz w KRUS, w obliczu przejścia na emeryturę, wciąż są ofiarami systemu, który w bezwzględny sposób zaniża im świadczenia emerytalne? - komentuje ostro poseł Gaża. I pyta, czy planowane są zmiany legislacyjne w tej sprawie.
Co na to rządzący?
Odpowiedzi udzielił wiceminister rolnictwa.
Ministerstwo: ZUS i KRUS to oddzielne systemy ubezpieczenia społecznego
Jak podkreśla na wstępie Stefan Krajewski, w Polsce funkcjonują dwa systemy ubezpieczenia społecznego, które są de facto całkowicie odrębne.
– System powszechny o charakterze kapitałowym, w którym zdefiniowana jest składka (czyli wysokość emerytury zależy od sumy wpłaconych przez całe życie składek) oraz system rolniczy, któremu nie można przypisać charakteru kapitałowego, a w którym zdefiniowane jest świadczenie (co oznacza, że świadczenie emerytalne jest ustalone w odniesieniu do emerytury podstawowej i jest niezależne od wysokości opłaconych składek) i w konsekwencji emerytura rolnicza w większości finansowana jest z budżetu państwa - opisuje wiceminister rolnictwa, Stefan Krajewski.
Jak przy tym dodaje, odrębne uregulowania prawne dotyczące obydwu systemów powodują, że inne są prawa i obowiązki samych ubezpieczonych i świadczeniobiorców z obydwu systemów.
- Stąd też różnice, m.in. w zakresie zasad ustalania wysokości i prawa do świadczeń. W związku z powyższym samo funkcjonowanie odrębnych systemów powoduje, że statusy podmiotów należących do różnych systemów nie mogą być porównywalne i nie należy oczekiwać ich ujednolicenia - odpowiada wprost Stefan Krajewski.
Przypomina przy tym podstawowe zasady ustalania rolniczej emerytury.
Emerytura rolnicza. Ministerstwo przypomina warunki. Kto ma prawo do dwóch świadczeń?
Chodzi o spełnienie - łącznie - dwóch warunków. Dana osoba musi bowiem:
- osiągnąć wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn);
- podlegać ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez co najmniej 25 lat.
- Osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej uwzględnia się wyłącznie okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. W konsekwencji tego, osoby te mogą być uprawnione jednocześnie do emerytury rolniczej, jak i do emerytury z systemu powszechnego, czyli mają prawo do pobierania obu świadczeń, z tym że należy posiadać co najmniej 25-letni staż ubezpieczeniowy w KRUS oraz odprowadzać składki w powszechnym systemie ubezpieczenia społecznego (ZUS) - wyjaśnia wiceminister rolnictwa.
Jak dodaje wiceminister, uzależnienie otrzymania emerytury rolniczej od posiadania 25-letniego stażu ubezpieczeniowego rolniczego związane jest z tym, że świadczenie to w ponad 90 procentach finansowane jest ze środków budżetu państwa.
- W przeciwieństwie do systemu powszechnego, gdzie świadczenia emerytalne są pochodną odprowadzanych składek na ubezpieczenie emerytalne w ZUS i dlatego mogą być ustalane niezależnie od długości stażu ubezpieczeniowego. Natomiast osoby, które w okresie swojej aktywności zawodowej objęte były różnymi systemami ubezpieczenia (w ZUS i KRUS) i nie nabyły prawa do emerytury rolniczej ze względu na zbyt krótki okres ubezpieczenia rolniczego (tzn. poniżej 25 lat), za okres opłacania składek do KRUS mogą ubiegać się o zwiększenie rolne do emerytury z systemu powszechnego - opisuje wiceminister Stefan Krajewski.
Zwiększenie rolne. Czym jest?
Jak przypomina przedstawiciel resortu rolnictwa, zwiększenie o część rolną emerytury ZUS, odpowiada części składkowej emerytury rolniczej i jest pochodną opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników.
Wysokość tego zwiększenia ustala ZUS w oparciu o zasady ustalania wysokości części składkowej emerytury rolniczej określone w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników – po 1% emerytury podstawowej za każdy rok opłacania składek rolniczych.
Stąd po osiągnięciu wieku emerytalnego osoba ubezpieczona w KRUS, która nie może się wykazać 25-letnim okresem podlegania ubezpieczeniu, może nadal kontynuować podleganie temu ubezpieczeniu, żeby osiągnąć wymagany okres ubezpieczenia albo jeżeli podlegała ubezpieczeniu w ZUS może zawnioskować o emeryturę z ZUS wraz ze zwiększeniem za okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Były reformy powszechnego systemu emerytalnego
- Dodatkową pragnę wyjaśnić, że przedstawione rozwiązania w zakresie zbiegu prawa do świadczeń są konsekwencją kompleksowej reformy powszechnego systemu emerytalnego. Od 1 stycznia 1999 r. wprowadzono w systemie powszechnym istotne zmiany wobec urodzonych po 31 grudnia 1948 r. i dlatego konieczna była zmiana w systemie rolnym, aby zagwarantować właściwą relację między dwoma systemami ubezpieczenia społecznego i jednocześnie, aby były zagwarantowane uprawnienia osób przemieszczających między tymi systemami. W opisany powyżej sposób zostały uporządkowane relacje między systemem powszechnym i rolniczym, co znalazło potwierdzenie w orzecznictwie sądowym i praktyce stosowania tych rozwiązań - wylicza
Łączenie składek ZUS i KRUS. "W tym należy upatrywać trudności"
Stąd - na koniec - wiceminister nie pozostawia złudzeń. Na dziś takie rozwiązanie - związane z łączeniem składek - nie wydaje się po prostu możliwe.
- Zmiany w tym zakresie wymagałyby zmian wykraczających poza system ubezpieczenia społecznego rolników i w tym należy upatrywać trudności - tłumaczy wiceminister rolnictwa.
Choć - jak dodaje na koniec - nie oznacza to, że różne propozycje, związane z funkcjonowaniem systemu ubezpieczenia społecznego rolników - nie są analizowane.
- W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi bierzemy pod uwagę i analizujemy wszystkie wnioski oraz postulaty dotyczące systemu ubezpieczenia społecznego rolników - kończy swoją odpowiedź wiceminister.
- Tagi:
- emerytury rolnicze
- ZUS
- KRUS
