Mniej pieniędzy na walkę z ASF nawet o połowę?!
Komisja Europejska zapowiada cięcie funduszy na zwalczanie wirusa afrykańskiego pomoru świń. Czy to oznacza, że nie widzi potrzeby ratowania europejskiego sektora trzody chlewnej? A może uznaje, że ASF globalnie nie zagraża produkcji świń w Unii Europejskiej?
Te informacje nie napawają optymizmem. Przedstawiciele Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych uczestniczyli w połowie listopada w posiedzeniu grupy roboczej „Wieprzowina” Copa - Cogeca. Jak na nim podano, Komisja Europejska zamierza zredukować budżet na działania związane ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt nawet o 50%. Co oznacza dla sektora trzody chlewnej.
- Jeśli budżet na ASF zostanie ograniczony o 50%, to stawia to państwa członkowskie oraz hodowców w całej Unii Europejskiej w bardzo trudnej sytuacji. Tym bardziej, że fundusze na walkę z ASF do tej pory nie były wystarczające. Ich redukcja może zagrozić bezpieczeństwu unijnej żywności – powiedziała Katarzyna Capecka z Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS.
W 2022 roku na walkę z ASF w Polsce zabezpieczono 196 mln zł (43 mln euro). Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu, Polska będzie występowała do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej programu w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych w wysokości 22 mln zł (4,9 mln euro).
Środki unijne na walkę z ASF były wykorzystywane jako uzupełnienie środków krajowych na następujące cele:
1) redukcja populacji dzików prowadzoną zarówno przez polowania, jak i odstrzał sanitarny;
2) usuwanie potencjalnych źródeł wirusa ASF ze środowiska przyrodniczego;
3) prowadzenie monitoringu aktywnego i pasywnego u dzików i świń;
4) działania lub inwestycje służące zapobieganiu, kontroli i zwalczaniu ASF u świń i dzikich zwierząt.
- Skutki ograniczenia środków unijnych o 50% są trudne do przewidzenia. Niektóre działania w przyszłym roku mogą być okrojone lub sfinansowane z większych ze środków krajowych i w rezultacie niewiele się zmieni. Musimy poczekać na „Program ASF” na 2023 r., który jest zwykle dostępny na przełomie roku - Aleksander Dargiewicz prezes Krajowego Związku Pracodawców Producentów Trzody Chlewnej POL-PIG.
Do połowy listopada w całej UE odnotowano 344 ogniska ASF u świń, z czego 294 czyli 85% w samej Rumunii. W większości krajów wirus jest pod kontrolą. Są jednak regiony, gdzie sieje on nadal spore spustoszenie w stadach trzody chlewnej.
Z kolei, cały czas rośnie liczba ognisk ASF u dzików i wielkość dotkniętych obszarów. Niestety wciąż musimy się liczyć z pojawianiem się wirusa w odległych od siebie miejscach. Unia Europejska dysponuje wiedzą i doświadczeniem, w skutecznym radzeniu sobie z przypadkami ASF u dzików na ograniczonych obszarach (na przykładzie Czech i Belgii). Kontrola i eliminacja ASF na rozległych obszarach wciąż pozostaje ogromnym wyzwaniem.
- Żaden kraj nie jest bezpieczny i dlatego należy zachować czujność. Potrzebujemy jasnego planu na szczeblu unijnym, aby skutecznie zmniejszyć populację dzika. Bioasekuracja jest bardzo ważna, ale nie wystarczy - przekazał uczestnik spotkań Grzegorz Brodziak wiceprezes Krajowego Związku Pracodawców - Producentów Trzody Chlewnej POLPIG, ekspert Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych.
KE narzuci krajom plany odstrzału dzików?
Na przełomie 2022 i 2023 roku mają wejść nowe rozporządzenia KE dotyczące walki z ASF. Jedno z nich określać będzie wdrażanie planów zarządzania populacją dzika we wszystkich państwach członkowskich. Państwa członkowskie będą musiały sporządzić krajowe plany działania.
Z uwagi na niechęć myśliwych Komisja Europejska zaproponowała, aby krajowe plany działania były prawnie wiążące dla krajów członkowskich. Bruksela chce, aby od momentu wejścia w życie obowiązkowych planów działania obowiązywał 6 miesięczny okres przejściowy. W przyszłym roku będą organizowane szkolenia przygotowujące rolników i myśliwych do wprowadzenia działań prowadzących do realizacji tego planu.
Szczepionka przeciwko ASF
Podczas dyskusji poruszono także temat szczepionki na ASF. Europejscy hodowcy z zaciekawieniem obserwują próby Chin i Wietnamu w jej stworzeniu.
- Jednocześnie powinniśmy sobie zdawać sprawę z potencjalnych kłopotów związanych ze stosowaniem ewentualnej szczepionki. Brak możliwości stwierdzenia skąd pochodzą przeciwciała (choroba czy szczepionka) będzie się wiązał z komplikacjami w obrocie żywcem wieprzowym i wieprzowiną – podają eksperci Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych.
Z informacji Komisji Europejskiej wynika, że przewidziane są intensywne prace nad szczepionką w ramach projektu Horizon Europe 2023-2024. Orientacyjny budżet projektu wyniesie 12 mln EUR.
Czytaj także: Prawie 2 mln zł odszkodowań za zabite świnie. Komu i gdzie?
