Nasi przodkowie zajadali się tymi owocami, teraz wracają do łask. Bomba witamin

Dereń jadalny (Cornus mas L.), zwany też dereniem właściwym, to roślina uprawiana na całym świecie, a pochodząca z południowo-wschodniej Europy oraz zachodniej Azji. W naturalnym środowisku dereń osiąga od ok. 3 metrów do nawet 10 metrów wysokości. Charakterystyczną cechą rośliny jest bardzo wczesne kwitnienie. Drzewko obsypuje się drobnymi, żółtymi kwiatami. W Polsce derenie kwitną na przełomie marca i kwietnia, jeszcze przed forsycjami, z którymi bywają często mylone. Dereń jadalny owocuje nierównomiernie. W zależności od odmiany owoce pojawiają się od sierpnia do października. 

Derenie mają szerokie zastosowanie. Ze względu na ozdobny wygląd bywają często stosowane jako element nasadzeń w parkach, na terenach zieleni miejskiej i na żywopłoty (dość łatwo poddają się formowaniu). Drzewa doskonale radzą sobie na terenach zurbanizowanych, są odporne na zanieczyszczenie środowiska. Uprawiane także dla wyjątkowo zdrowych owoców. 

Czytaj też: Przygotuj budleję Dawida do wiosny. Zbliża się termin kluczowego zabiegu

Dereń: Roślina niewymagająca i łatwa w uprawie 

Jedną z kluczowych zalet derenia jadalnego jest łatwość uprawy i przystosowanie do polskich warunków klimatycznych. Drzewo rośnie naturalnie na skałach wapiennych, więc optymalną będzie gleba żyzna i wapienna. Derenie są drzewami południowymi, optymalne stanowisko powinno być dobrze nasłonecznione, ale roślina poradzi sobie także w półcieniu. Derenie dobrze znoszą suszę. Co istotne, są również odporne na mróz i większość szkodników drzew. Słabe owocowanie może być wynikiem posadzenia drzewa w mocno zacienionym miejscu. Zalecane jest coroczne przycinanie gałęzi, najlepiej w lecie i wczesną jesienią (dereń przycinany wczesną wiosną mocno “płacze” puszczając soki). 

Czytaj też: Nie zapomnij o pozimowym cięciu róż. Będą szybciej rosły i obficiej kwitły

Owoce derenia. Bomba witamin i przeciwutleniaczy 

Za powracającą popularnością derenia stoi przede wszystkim coraz większa wiedza dotycząca prozdrowotnych właściwości jego owoców. Mocno doceniane są także walory smakowe owoców pochodzących z różnych odmian. Derenie owocują pod koniec lata tworząc ciekawą kolorystycznie kompozycję. Owoce posiadają twarde pestki, a po dojrzewaniu samodzielnie opadają na ziemię. W zależności od odmiany derenie wytwarzają niewielkie owoce: 

• o wielkości od 1 cm do 4 cm, największe owoce wśród polskich odmian derenia daje odmiana Szafer, 
• o kształcie okrągłym, owalnym, podłużnym lub gruszkowatym, 
• jasnożółte, różowe, czerwone, ciemnoczerwone,
• o smaku lekko kwaskowatym, słodkim lub cierpkim (ze względu na wysoką zawartość substancji garbnikowych). 

Dojrzałe owoce derenia mają szerokie zastosowanie kulinarne. Można je jeść na surowo lub w formie przetworzonej. Co ciekawe, owoce te można przyrządzać zarówno na słodko, jak i na słono. Dereń doskonale sprawdzi się jako zdrowy składnik konfitur, dżemów, marmolad, przecieranych past, a także kompotów, likierów i nalewek (“dereniówka”). Owoce derenia można również przygotować na słono, w formie kiszonej i w zalewach. W XVIII w. dereń był znany jako “polska oliwka”. Zgodnie ze starą recepturą owoce derenia można zalać zalewą solną z dodatkiem wybranych przypraw, liści dębu i liścia laurowego. Dereń można również suszyć, a wysuszone owoce wykorzystać jako dodatek do herbat lub sosów. Warto jednocześnie pamiętać, że owoce będą wymagać drylowania, w niektórych przypadkach konieczne będzie przecieranie. 

Czytaj też: Przytnij porzeczki, a zbierzesz kosze pełne owoców. Nie przegap tego terminu