Żywienie zapobiegnie przemieszczeniu trawieńca
Do przemieszczenia trawieńca u krów dochodzi najczęściej w wyniku innych chorób metabolicznych, po skomplikowanych porodach, przy błędach w organizacji żywienia, zbyt mocnym rozdrobnieniu pasz objętościowych i przy złej strukturze dawki pokarmowej. Dlatego tak ważne jest właściwe żywienie zwierząt.
Żołądek u bydła składa się z czterech komór: czepca, żwacza, ksiąg i trawieńca. - Ta ostatnia komora leży na dnie jamy brzusznej. Położenie uzależnione jest od wypełnienia żwacza, ksiąg czy też od tego, czy krowa jest cielna czy też nie - wyjaśnia Paweł Wasiak, lekarz weterynarii prywatnej praktyki w Sobótce (powiat ostrowski). Przemieszczenie trawieńca może być lewostronne, prawostronne ze skrętem lub bez skrętu.
Najczęściej do przemieszczenia trawieńca dochodzi u bydła, u którego można zaobserwować niskie wypełnienie przewodu pokarmowego treścią spowodowane słabym apetytem. Również zmniejszona motoryka przewodu pokarmowego w wyniku podklinicznej hipokalcemii może doprowadzić do tzw. hipotonii. - Jest zakłócona perystaltyka, która wpływa na słabsze opróżnianie żołądka, który może się zgazować. Wówczas może dojść do przemieszczenia trawieńca - mówi. Na wystąpienie tej dolegliwości mają również wpływ: nadmierne otłuszczenie krów powyżej 4 BCS, nieodpowiednie przygotowanie krów do laktacji przez zbyt szybkie i zbyt intensywne wprowadzanie do dawki dużych ilości pasz treściwych oraz zła struktura fizyczna dawki pokarmowej. - Żwacz się nie wypełnia i nie ma dobrego obciążenia, a z pasz treściwych powstają bardzo duże ilości lotnych kwasów tłuszczowych - mówi Paweł Wasiak. Na wystąpienie przemieszczenia trawieńca ma wpływ także budowa anatomiczna zwierzęcia. - Dotyczy to krów, które są głębokie, a cienkie w mostku. Znamiennym powodem są również stosunki anatomiczne zaraz po porodzie, czyli jak ciele było w macicy, to żwacz był przepchnięty do przodu. Kiedy cielak się urodzi, to żwacz nagle się cofa, bo musi wypełnić wolną przestrzeń po ciężarnej macicy i zostaje duża przestrzeń. Tam trawieniec może się przemieścić - tłumaczy specjalista. Przemieszczenie trawieńca u krów następuje bardzo często po ciężkich i skomplikowanych porodach.
Na wystąpienie tej dolegliwości duży wpływ mają też choroby współistniejące, które ograniczają łaknienie zwierzęcia. W tym przypadku przemieszczenie trawieńca będzie chorobą wtórną. Chodzi tu przede wszystkim o ketozę, stłuszczenia wątroby, zapalenie wymienia, macicy czy też hipokalcemia spowodowana nadmiarem potasu i fosforu w dawce pokarmowej pobranej przed porodem. - Żołądek słabiej pracuje, wytwarzają się gazy, które nie mogą się wydostać na zewnątrz. To są konsekwencje tego, że krowa nie je - wyjaśnia lekarz weterynarii.
Rolnik sam może po części rozpoznać, czy u jego zwierzęcia wystąpiło przemieszczenie trawieńca. - Krowy jedzą najczęściej jednym zębem, chętniej wybierają paszę włóknistą aniżeli treściwą, chodzi tu o siano, słomę czy też sianokiszonki. Zmniejsza się ilość produkowanego mleka, z czasem spada do zera. Można też zaobserwować zmniejszone ruchy żwacza, a także może pojawić się biegunka - wymienia. Natomiast najczęściej nie występuje podwyższona temperatura ciała. Rolnik, chcąc się przekonać, że doszło do przemieszczenie trawieńca, powinien wezwać lekarza weterynarii, który osłuchując i opukując boki zwierzęcia stwierdzi przyczynę słabego apetytu. - Można wykonać też balotowanie, czyli ugniatanie pięścią boków ciała. Jak będą słyszalne pluski w brzuchu oraz metaliczny dźwięk, to można uznać, że doszło do przemieszczenia - mówi Paweł Wasiak.
Schorzenie nie leczy się łatwo. - Czasami się udaje kulanie krowy. Polega to na tym, że krowę przewracamy na grzbiet i balotuje się lewą stronę jamy brzusznej, aby tego trawieńca przemieści - wyjaśnia Paweł Wasiak. - Najpopularniejsza jest metoda kulania z zawleczkami. Chodzi o to, że nakłuwa się trawieniec i roni się zawleczki. Jest ona dość skuteczna i małoinwazyjna, ale trawieniec musi być dobrze zgazowany. To jest ważne - zaznacza. Lekarz może dokonać cięcia powłok brzusznych po prawej lub lewej stronie. - Trawieniec podszywa się nićmi chirurgicznymi i ręką za pomocą igły Gerlacha sprowadza się na dno jamy brzusznej. Jest to bardzo skuteczna metoda repozycji trawieńca - mówi specjalista. Do najnowocześniejszych metod zaliczamy też zabieg laparoskopowy.
Rolnik, chcąc ustrzec swoje zwierzęta przed wystąpieniem tej dolegliwości, musi dbać o prawidłowe żywienie. - Ważne, aby krowa po porodzie wypijała dużą ilość płynów. Można też sondować krowę, wtedy dostarcza się nawet 100 litrów płynów do żołądka, aby obciążyć żwacz - wymienia Paweł Wasiak.
