Jakie chleby są najzdrowsze? Ważny jest nie tylko rodzaj zboża
Chleb to nieodłączny element diety większości z nas. Jemy go niemal codziennie. Jego podstawowy skład jest niezwykle prosty: mąka, woda, sól, zakwas lub drożdże.
Powszechnie uważa się, że chleb żytni jest zdrowszy od pszennego. Czy rzeczywiście tak jest? A może odpowiedź na to pytanie nie jest tak oczywista, jak mogłoby się wydawać?
Czytaj też: Polskie owoce wśród najlepszych na świecie. Jeden przysmak nawet na podium
Jakie chleby są najzdrowsze? Znaczenie ma stopień przetworzenia zboża
O tym, czy chleb jest zdrowy decyduje przede wszystkim zboże, z którego powstała mąka do jego wypieku. Chodzi jednak nie tylko o rodzaj zboża, ale przede wszystkim o stopień jego przetworzenia. W związku z tym warto w pierwszej kolejności uważnie przyjrzeć się mące. To, z jakiego zboża powstała i w jakim stopniu została przetworzona, decyduje o jej wartościach odżywczych, a jednocześnie o tym, jakie składniki odżywcze ma chleb.
Dwa podstawowe rodzaje mąki, z których najczęściej pieczony jest chleb, to mąka pszenna i żytnia. Ta ostatnia ma więcej błonnika, witamin i minerałów, a jednocześnie ma niższy indeks glikemiczny. Niekoniecznie jednak zawsze chleb żytni będzie zdrowszy od pszennego. Ważniejszy bowiem od rodzaju mąki jest, co już zostało wspomniane, stopień jej przetworzenia.
Mąka pełnoziarnista a mąka biała: Podstawowe różnice
Zdrowszym wyborem będzie chleb wypiekany z mąki pełnoziarnistej, która może być zarówno żytnia, jak i pszenna. Mąka ta powstaje ze zmielenia wszystkich części ziarna (otręby, zarodek i bielmo) w przeciwieństwie do mąki oczyszczonej zwanej rafinowaną lub po prostu białą. W czasie produkcji tej ostatniej wyeliminowuje się takie cenne części zbóż jak otręby i zarodek. Tym samym mąka oczyszczona pozbawiona jest wielu cennych składników odżywczych lub zawiera ich bardzo niewiele.
W tym miejscu warto jeszcze wspomnieć o mące razowej. Jej skład jest podobny do tej pełnoziarnistej. Różnica polega na samym mieleniu ziarna, które w przypadku mąki razowej mielone jest tylko raz. Tym samym mąka ta jest mniej przetworzona niż pełnoziarnista.
Podsumowując, bez względu na to, z jakiego zboża powstała mąka (pszenica czy żyto), zawsze zdrowszy będzie chleb wypieczony z mąki pełnoziarnistej i razowej. Będzie też on zawsze ciemniejszy od tego z mąki oczyszczonej i będzie zawierał zdecydowanie więcej błonnika, składników mineralnych (magnez, żelazo, selen) i witamin, w tym głównie tych z grupy B.
Warto przy tym wiedzieć, że producenci dodają czasami do chleba z mąki oczyszczonej ciemne barwniki (np. karmel, melasa), dzięki czemu wygląda on jakby został wypieczony z mąki pełnoziarnistej. Tym samym ważne jest, aby sprawdzać i analizować skład pieczywa.
Czytaj też: Najgorsze tłuszcze do smażenia. Tych olejów lepiej unikać
Jakie chleby są najzdrowsze? Na zakwasie czy na drożdżach?
Kolejną istotną kwestią jest rodzaj fermentacji, w wyniku której powstał chleb. Mowa tu o składnikach, które użyte zostały w procesie wyrastania ciasta. Z tego względu chleby dzieli się na te powstałe na zakwasie oraz te powstałe na drożdżach.
Zdrowszy jest chleb na zakwasie, w którym do wyrastania ciasta użyte zostały naturalne kultury bakterii. W efekcie pieczywo ma charakterystyczny, lekko kwaśny smak, a jednocześnie większą wartość odżywczą i niższy indeks glikemiczny. Dzięki zawartości bakterii kwasu mlekowego ma korzystny wpływ na układ pokarmowy. Produkcja chleba na zakwasie jest jednak droższa i bardziej czasochłonna od produkcji tego na drożdżach. Ten ostatni, chociaż mniej zdrowy, jest ceniony przez wiele osób za swój delikatny smak, miękkość i puszystość.
Zatem jakie chleby są najzdrowsze? Podsumowując, za najzdrowsze uznać należy chleby pełnoziarniste na zakwasie.
Czytaj też: Kiedy wypada tłusty czwartek 2025? W tym roku znacznie później niż ostatnio
