Jak z sukcesem uprawiać jęczmień jary?
O zrobienie listy poradnikowej w tej sprawie poprosiliśmy ekspertów z firm nasiennych.
Jęczmień jary - stanowisko
Mateusz Hachuła z firmy Ragt zaznacza, że jęczmień jary uprawiany jest na wszystkich żyznych stanowiskach o dobrych warunkach wodno-powietrznych. Podkreśla, że rośnie z powodzeniem na glebach od I do IV klasy.
- Jednak wraz z obniżeniem jakości stanowisk, maleje możliwość wykorzystywania jego potencjału genetycznego odmian - mówi Mateusz Hachuła.
- Znam producentów, którzy uprawiają jęczmień jary browarny na glebach naprawdę słabych, ale ci producenci sieją jęczmień bardzo wcześnie - dodaje.
Decydując się na uprawę jęczmienia jarego, trzeba przede wszystkim pamiętać o tym, że należy uregulować pH gleby. - Jęczmień jary nie toleruje niskiego pH gleby, dlatego przed jego przedplonem warto rozważyć zabieg wapnowania w celu uregulowania odczynu gleby. Nie powinno uprawiać się go na glebach lekkich o pH poniżej i 5,5 na glebach ciężkich poniżej 6,5 - mówi Michał Mnichowski, z-ca dyrektora ds. Agronomii i Nasiennictwa Poznańskiej Hodowli Roślin. Ekspert wspomina jednocześnie o tym, że jęczmień jary w zmianowaniu najczęściej uprawiany jest po późno zbieranych burakach cukrowych i kukurydzy. - Po przedplonie z kukurydzy należy więc zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia chorób z rodziny Fusarium. Z tego powodu powinniśmy również unikać przedplonów zbożowych, z wyjątkiem owsa - radzi specjalista.
Jęczmień jary - nawożenie
Bardzo ważnym elementem, decydującym o poziomie plonowania odmian zbóż jarych, jest też, jak mówi Agnieszka Kidacka, dyrektor ds. Hodowli Roślin Małopolskiej Hodowli Roślin, odpowiednie nawożenie. - W wypadku jęczmienia jarego rekomenduje się nawożenie fosforem, potasem i azotem (szczegóły w tabeli obok) - wylicza ekspertka. Zaznacza, że taki dwufazowy sposób nawożenie azotem jest bardzo ważny, gdyż azot oprócz wpływu na rozwój i plon, oddziałuje także na parametry jakościowe ziarna. - Wybór odpowiedniej dawki nawozu zależy jednak od zasobności gleby zarówno w makroelementy, jakii przewidywanego plonu ziarna - podkreśla Agnieszka Kidacka.
Zwolennikiem wykonywania badań gleby przed siewem (nie tylko jęczmienia jarego) jest Mateusz Hachuła. - W obecnej sytuacji, związanej z kosztami, może to istotnie wpływać na rentowność uprawy. Dawki mogą jednak zawierać odpowiednio: N - 30-120 kg, P - 30-70 kg, K - 40-90 kg - wspomina ekspert z firmy Ragt. Zaznacza przy tym jednak, że nawożenie azotem odmian uprawianych na cele browarne wymaga zastosowania azotu przede wszystkim przedsiewnie oraz powinno uwzględniać zasobność stanowiska i przedplony, na których będziemy uprawiać jęczmień. - Niska zawartość białka będzie bowiem wynikiem zastosowania odpowiedniej dawki azotu - podkreśla Mateusz Hachuła. Mówi również o nawożeniu jęczmienia jarego do celów paszowych: - Jest ono podobne. W jego przypadku możliwe jest jednak stosowanie dodatkowej dawki azotu w późniejszych fazach rozwojowych. Istotnie wpłynie to na wyższą zawartość białka, co w tym kierunku użytkowania jest bardzo pożądane.
Jęczmień jary - nasiona
Ekspert z firmy PHR podkreśla, że planując wybór odpowiedniej odmiany jęczmienia jarego, należy pamiętać, że stosowanie zaprawionego kwalifikowanego materiału siewnego chroni rośliny przed podstawowymi chorobami takimi, jak głownia pyląca jęczmienia czy pasiastość liści jęczmienia. - Występowanie mączniaka prawdziwego na plantacjach jest powszechne, dlatego warto w tym przypadku skorzystać z postępu hodowlanego i wybrać odmianę z genem Mlo, odpowiadającym za wysoką odporność na ten patogen - mówi Michał Mnichowski. Na tym nie kończy.
- Najlepszymi i chętnie wybieranymi przez rolników odmianami z takim genem są Eldorado czy Avatar. Warto dodać, że Avatar to jęczmień wyjątkowo wysoko i stabilnie plonujący, znacznie powyżej odmian wzorcowych - tłumaczy specjalista z PHR.
Agnieszka Kidacka w kwestii nasioa zwraca z kolei uwagę na następujący aspekt:
- Podstawową zaletą stosowania kwalifikowanego materiału siewnego jest wykorzystanie postępu biologicznego, czyli wprowadzenie do produkcji nowych, wysoko plonujących odmian, dostosowanych do warunków glebowo-klimatycznych, o lepszych cechach jakościowych.
Mateusz Hachuła, oprócz wyżej wymienionych czynników, zwraca uwagę na ergonomię: - Używanie nasion wyprodukowanych we własnym gospodarstwie, wymaga staranności w przygotowaniu oraz włożenie nakładów pracy w doczyszczenie i zaprawianie ziarna. Ekspert odradza jednoczoście wykorzystywanie materiału siewnego z nielegalnych źródeł. - Poza konsekwencjami prawnymi, nie daje on szans na uzyskanie najlepszych rezultatów. Często to pozorna oszczędność - tłumaczy.
Jęczmień jary - termin siewu
W przypadku uprawy jęczmienia jarego zaleca siew w następujących terminach: 15 III – 30 III Polska południowo-zachodnia, 20 III-5 IV Polska centralna oraz 25 III-15 IV Polska północno wschodnia*.
- Przy opóźnionych siewach należy pamiętać o zwiększeniu normy wysiewu, a także o wyborze odmiany z tolerancją na okresowe niedobory wody z racji krótszego czasu na możliwość rozwoju systemu korzeniowego. Tutaj świetnie sprawdza się odmiana Wirtuoz, co zostało potwierdzone w badaniach rejestrowych odmiany - mówi Michał Mnichowski.
Kiedy najlepiej siać jęczmień jary? Z tym pytaniem zwróciliśmy się też do Mateusza Hachuły. Ekspert uważa, że powinniśmy przystąpić do niego możliwie jak najwcześniej. W tym przypadku należy kieować się przede wszystkim warunkami pogodowymi oraz możliwościami technicznymi sprzętu, jakim dysponujemy.
- Siew w miesiącach “zimowych”, to dla niektórych producentów recepta na bardzo wysokie plony, które potwierdzają wieloletnie doświadczenia. Nie każdego roku jest to jednak oczywiście możliwe - zaznacza specjalista z firmy Ragt.
Zaleca jednocześnie stosowanie odpowiedniej głębokości siewu, która powinna wynosić od 1 cm do maksymalnie 3 cm. - Zbyt głęboki siew wpływa niekorzystnie na rozwój roślin. Gęstość siewu jest uzależniona od kliku czynników- terminów w jakim się odbywa, jakości stanowiska, kierunku użytkowania, charakterystyki odmiany - wylicza Mateusz Hachuła.
*Żródło: MHR
Nawożenie jęczmienia jarego - zalecenia
Źródło: Agnieszka Kidacka, dyrektor ds. Hodowli Roślin Małopolskiej Hodowli Roślin
Do siewu należy wybierać materiał kwalifikowany, które charakteryzuje się następującymi cechami:
-
- odpowiednią zdolnością kiełkowania - brak uszkodzonych nasion,
-
- dużą czystością nasion - brak niechcianych gatunków takich jak chwasty,
-
- nasiona są odpowiednio pokryte zaprawami nasiennymi,
-
- brak szkodników i chorób odnasiennych,
-
- nasiona będą jednolitej wielkości co umożliwia wyrównane wschody.
Źródło: Agnieszka Kidacka, dyrektor ds. Hodowli Roślin Małopolskiej Hodowli Roślin
