Zmiany klimatyczne - uprawa bananów w Polsce i co jeszcze?
Banany, pomarańcze i ananasy - wiele wskazuje na to, że te rośliny za jakiś czas będzie można z powodzeniem uprawiać w Polsce. Na polach pojawi się jednak więcej patogenów - sprawców groźnych chorób. Wszystko przez ocieplający się klimat. Czego jeszcze - w związku ze wzrostem temperatur w kraju i na świecie - należy się spodziewać? Czy rolnicy mają się czego obawiać?
Temat zmian klimatycznych podczas 61. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin PIB poruszył prof. dr hab. Marek Korbas. Mówił o tym, co związku z tym czeka nas i rośliny uprawne w przyszłości - tej bliskiej i dalszej. Na wstępie zaznaczył jednak: - Klimat należy rozpatrywać nie w okresie dziesięciolecia, ale w dłuższym (...) czasie, ponieważ ten dłuższy czas może wskazywać na trwałą tendencję.
Nowe gatunki roślin uprawnych
Na przestrzeni - ostatnich kilkudziesięciu lat - mamy do czynienia z postępującym ociepleniem.
- Zmiany klimatu może powodować przede wszystkim zmiany w geograficznym usytuowaniu żywicieli - czyli gatunków roślin oraz - oczywiście patogenów. W Polsce - przypuszczalnie - za kilkaset lat, a może za dobre kilkadziesiąt lat, będziemy mogli uprawiać bez przeszkód takie gatunki, które do tej pory nie miały u nas racji bytu, jak np. pomarańcze, ananasy czy banany - mówił prof. dr hab. Marek Korbas.
Rosnące zagrożenie ze strony patogenów - m.in. sprawców zgrzeli czy rdzy
Ocieplenie klimatu może też wiązać się ze zmianą skuteczności środków ochrony - zarówno chemicznych, jak i biologicznych. - Bardzo ważne jest również to, że klimat może nam zmienić czas trwania cyklów życiowych patogenów - np. patogen, który do tej pory wydawał jedno/dwa pokolenia zarodników, może ich wydawać zdecydowanie więcej. I właśnie zagrożenie ze strony takich patogenów rośnie - zaznaczał ekspert.
- Zmieniają się też, jak już mówiłem wcześniej, strefy klimatyczne. Jesteśmy w strefie klimatu umiarkowanego, możemy jednak (...) mieć w Polsce klimat kontynentalny. To będzie miało wpływ na bardzo wiele problemów, które będą się pojawiać zarówno w naszym życiu, jak i życiu roślin - podkreślał specjalista.
W związku z ocieplającym się klimatem będzie więcej gatunków termofilnych - takich, które mogą się rozwiać w wyższych temperaturach. Przykładami takich patogenów są sprawcy rizoktoniozy, powodującejnekrozy na korzeniach i ostrą oczkową plamistość na podstawie źdźbła (Rhizoctonia cerealis). Następnym przykładem może być grzyb Bipolaris sorokiniana, który powoduje zgorzel korzeni podstawy źdźbła.
Wśród gatunkow, które dobrze rozwijają się w warunkach niedoboru wody i wyższej temperatury wymienić można wymienić Puccinia graminis - sprawcę rdzy źdźbłowej zbóż i traw.
Co jeszcze czeka nas w związku z ociepleniem klimatu? Czy wiosną będziemy mieć lato? - patrz na str. 2.
