Mróz kontra oziminy. Mamy powody do obaw? Na co trzeba uważać?
O tym, czy rośliny przetrwają zimę decyduje m.in. temperatura, ale - oczywiście - nie tylko ona.
Jedne mogą nie przetrwać przymrozków, drugim nie są straszne trzaskające mrozy
Bardzo ważną rolę w tej kwestii, co podkreśla Zbigniew Łysiak, starszy specjalista ds. produkcji roślinnej w Wielkopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, odgrywa czynnik odmianowy.
- Różne odmiany mają różną odporność na wymarzanie. Są odmiany które wymarzają już przy - 5 stopniach C. I to może stanowić problem. Są też oczywiście też i takie odmiany, które przetrwają większe przymrozki. Trzeba się jednak liczyć też z tym, że jeżeli ten przymrozek wystąpi - i mimo, że ta roślina przetrwa, to może u niej wystąpić osłabienie. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości w tym względzie, to po prostu zapoznajmy się z dokładnym opisem - charakterystyką odmiany, którą zasialiśmy - mówi ekspert z WODR-u.
Przyznaje jednocześnie, że gatunkiem najbardziej podatnym na wymarzanie jest oczywiście jęczmień ozimimy. - Na wymarzanie bardziej podatne są też pszenice z późnych siewów. Na ten temat najbardziej wyczulone powinny być osoby, które siały tę roślinę w listopadzie - wskazuje nasz rozmówca. Jeśli chodzi natomiast o żyto, tu - absolutnie - nie ma się czego obawiać. Charakteryzuje się ono bowiem najwyższą, spośród zbóż, zimotrwałością i mrozoodpornością.
Nieciekawy wygląd rzepaku po zimie - jest się czym martwić?
Co z rzepakami? Czy w ich przypadku, jeśli chodzi o spadki temperatur bez okrywy śnieżnej, jest się czego obawiać? - Rzepaki, jeśli przynajmniej chodzi o Wielkopolskę, one były dobrze wykształcone jesienią, w związku z tym jakiejś większej obawy o te rośliny nie ma - o to, że wymarzną. Ogólnie na polach jest dobrze, choć oczywiście pojedyncze liście rzepaku wyglądają nie najlepiej, tak jednak właściwie zawsze na plantacjach rzepaku jest po zimie. Bywa też tak, że rośliny “pogubią” pojedyncze boczne liście - w tym przypadku też bym się nie martwił. Ważne jest to, że główna część rośliny - korzeń i rozeta wytrzymują - zaznacza Zbigniew Łysiak.
Ze zbożami w ogólnym ujęciu też jest dobrze. - Naprawdę tu bym nie siał popłochu - uważa specjalista. Zwraca przy tym uwagę na dość istotną rzecz w kwestii spadku temperatur: - Jedyny problem, jaki teraz widzę na polach, to międzyplony ozime. I muszę powiedzieć, jeśli już rozmawiamy o przebiegu pogody, że cieszę się, że przyjdzie mróz, nawet bez okrywy śnieżnej, bo będzie można je zniszczyć bez większych problemów, dotychczas bowiem z racji pełzającej wegetacji, było to znacznie utrudnione.
Kiedy rośliny są szczególnie podatne na wymarzanie? - Bardzo bym uważał ze stosowaniem azotu, nawet jeśli już pozwolenie na zastosowanie tego składnika się pojawiło. W tym względzie należy naprawdę bacznie śledzić pogodę, żeby nie doszło do takiej sytuacji, że my ten składnik zastosujemy na polu, on pobudzi rośliny, a chwilę później nastąpią spadki temperatur - wtedy rzeczywiście istnieje ryzyko, że coś pójdzie nie tak. To może być naprawdę niebezpieczne dla roślin - zaznacza nasz rozmówca. - Muszę jednak powiedzieć, że ogólnie rzecz ujmując, rolnicy, których znam, dość rozsądnie podchodzą do tego tematu, nie podejmują pochopnych decyzji - wstrzymują się aktualnie z podaniem N - dodaje.
W jakich temperaturach poszczególne gatunki upraw ozimych wymarzają?
Ogólnie przyjmuje się, że temperatury graniczne dla zbóż ozimych to - jęczmień ozimy: -15°C, pszenica ozima: -20°C, a żyto: -30°C. Wymienione gatunki mogą jednak wymarzać już przy niższym mrozie na plantacjach, które są słabo zahartowane - jęczmień ozimy: -10 °C do -12°C, pszenica ozima: -13°C do -18°C, a żyto: -18°C do -23°C.
Jaka jest temperatura graniczna dla rzepaku ozimego? Temperatury powodujące wymarzanie rzepaku ozimego to -18°C bez okrywy śnieżnej, z kolei -23°C z występującą dziesięciocentymetrową warstwą śniegu. W tym miejscu należy również wspomnieć, że słabo zahartowany rzepak będzie wymarzać już przy -10 do -12°C bez okrywy śnieżnej i -13 do -18°C z dziesięciocentymetrową warstwą śniegu.
Czytaj także: Czego najbardziej potrzebują oziminy na starcie? Zalecenia dla zbóż i rzepaków
