Jak zwalczać chwasty?

Źródło: Marianna Kula

Perz właściwy, przytulia czepna i miotła zbożowa - to jedne z najbardziej uciążliwych chwastów w uprawach rolniczych. Walka z nimi nie należy do łatwych.

Uciążliwe chwasty

            Chwasty potrafią skutecznie konkurować z roślinami uprawnymi, zabierając im to, co najcenniejsze dla prawidłowego wzrostu i rozwoju - składniki pokarmowe, wodę oraz dostęp do światła. Ich występowania nie powinno się bagatelizować.

Trudny do zwalczenia

Duże zagrożenie dla upraw rolniczych stanowi perz właściwy. To jeden z najpopularniejszych chwastów w naszym kraju. Rośnie właściwie na wszystkich rodzajach gleb. Nie występuje tylko na piaszczystych i bardzo suchych.

- Jest uciążliwy i bardzo trudny do zwalczania. Rozmnaża się wegetatywnie przez rozłogi (korzenie) oraz generatywnie przez nasiona - mówi Krzysztof Świerk, agronom z Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu - Punkt Doradczy w Gołuchowie.

Perz ma spore wymagania co do zwartości powietrza w glebie. Główna ilość jego rozłogów znajduje się na głębokości 10-15 cm. - Pęd tego chwastu może w ciągu sezonu wegetacyjnego opanować do 20 m2 pola - i to niezależnie od możliwości rozprzestrzeniania się za pomocą nasion - zaznacza specjalista. Agronom podkreśla jednocześnie, że szkodliwość perzu jest znacząca. - Zabiera on roślinom uprawnym składniki pokarmowe i wodę. Ogranicza im też dostęp do światła - wyjaśnia Krzysztof Świerek.

 Co sprzyja rozprzestrzenianiu się tego chwastu? - Kombajnowy zbiór zbóż, późny jesienny zbiór słomy oraz coraz rzadziej wykonywane bądź mocno spóźnione uprawki pożniwne - wylicza fachowiec.

Doskonale zimuje

Żeby skutecznie zwalczyć miotłę zbożową,
powinno się ją rozpoznać
we wczesnym stadium rozwojowym.

Miotła zbożowa to chwast, który doskonale zimuje. Jego nasiona potrafią zachować żywotność przez kilkanaście lat. - Miotle sprzyja wilgotna, deszczowa pogoda od jesieni  aż do wiosny. Roślina ta ma przewagę nad zbożami, gdyż kiełkuje jesienią lub wiosną, a przy dodatnich temperaturach - nawet zimą. Może rozwijać się, gdy zboża znajdują się w spoczynku przy temperaturze około 0 stopni C - wyjaśnia specjalista. Miotła zbożowa lubi  gleby lekkie, piaszczyste oraz mało wilgotne, a także te o małej zawartości wapnia.

Środkowy najmłodszy liść miotły osiąga długość od 1,5 cm do 3 cm.

- Jest bardzo cienki i zwinięty z dodatkowo podwiniętymi brzegami i  zaostrzonym końcem. Większe liście tej rośliny są wyraziste - mają widoczny nerw główny i dwa nerwy poboczne. Nasada miotły ma zwykle czerwone przebarwienie. Jej języczek z kolei jest białozielony - opisuje Krzysztof Świerek.

Łodyga miotły zbożowej dorosłego chwastu nie ma rozgałęzień, jest gładka, Osiąga długość od 30 cm do 150 cm. Liście tego chwastu są natomiast gładkie, lekko skręcone o zaostrzonym języczku. - Wiecha miotły zbożowej osiąga do 40 cm. Kwitnie od czerwca do września - mówi agronom.

Zwiększa zanieczyszczenie ziarna

            Przytulia czepna zagraża m.in. rzepakowi i zbożom. Zaliczana jest chwastów zimujących. Występuje nie tylko na polach

Jej łodyga jest rozgałęziona, leżąca bądź wspinająca się.

uprawnych. Rośnie także: w zaroślach, sadach, ogrodach, przy drogach i brzegach. Preferuje: czarnoziemy, gleby gliniaste, żyzne, wilgotne i bogate w azot. - Jej pojawienie się na plantacjach nie jest mile widzialne. Obecność nasion tego chwastu w ziarnach zwiększa bowiem procent ich zanieczyszczenie - mówi Krzysztof Świerek.

Przytulia osiąga długość od 30 do nawet 150 cm. Jej łodyga jest rozgałęziona, leżąca bądź wspinająca się. - Chwast ten - jak sama nazwa wskazuje - czepia się innych roślin  przy pomocy haczykowatych, sztywnych włosków. Kwiaty przytuli znajdują się w kontach liści. Są białe albo białozielone - opisuje specjalista.  

 Owocem przytuli jest rozłupania. Rozpada się ona na dwie kuliste rozłupki, pokryte haczykowatymi szczecinkami. Dzięki nim przyczepia się do sierści zwierząt czy ubrań,. W ten sposób rozsiewa się na znaczne odległości.

Zwalczanie  perzu -  Kiedy? W Jaki sposób?

Metoda mechaniczna

Stosując tę metodę, powinno się wykonać podorywkę na głębokość około 10 cm. Właśnie  na tej głębokości znajduje się główna masa rozłogów perzu. Podorywka z kolei wyciąga je na powierzchnię. Po przeschnięciu gruntu rozłogi perzu wydobywa się dalej za pośrednictwem brony średniej bądź kultywatora. Następnie perz zgrabia się zgrabiarką i wywozi. Ten   sposób jest jednak skuteczny przy suchej pogodzie. Gdy jest deszczowo, rozłogi trudno wyciągnąć z gleby i przesuszyć.

Metoda chemiczna

Polega na opryskaniu perzu środkami do tego przeznaczonymi. Za zwalczanie chwastu najlepiej wziąć się w terminie od połowy sierpnia do późnej jesieni, gdy osiąga on wysokość 10-25 cm. Pole należy wówczas pozostawić bez podorywki po zbiorze zbóż i poczekać na odrost perzu.

 Metoda mechaniczno-chemiczna:

Metoda mechaniczno-chemiczna polega na wykonaniu podorywki po zbiorze przedplonu, zabronowaniu pola, a następnie pozostawieniu gruntu aż do zazielenienia się chwastu. Gdy perz osiągnie wysokość 15-20 cm (od 4 do 6 liści), należy zastosować oprysk.

Metoda mechaniczno-chemiczna jest najbardziej skuteczną metodą zwalczania perzu. Zwalcza go w granicach powyżej 90%.

Zwalczanie miotły zbożowej - Kiedy? W jaki sposób?

Żeby skutecznie zwalczyć miotłę zbożową, powinno się ją rozpoznać we wczesnym stadium rozwojowym. Dlatego jesienią należy przeprowadzić lustrację plantacji. Gdy stwierdzi się obecność tego chwastu, należy wykonać oprysk herbicydem. Nie można jednak wielokrotnie i przez długi czas stosować tego samego środka, gdyż chwasty uodporniają się na niego. Warto też wiedzieć o tym, że plantacje ozimin, które zostały odchwaszczone jesienią, lepiej znoszą zimę, nie muszą bowiem rywalizować z miotłą i innymi chwastami.

Ograniczanie występowania przytuli czepnej - W jaki sposób?

Stosowanie czystego materiału siewnego  w znaczny sposób ogranicza występowanie przytuli czepnej. Aby nie dopuścić do rozwoju tego chwastu, warto również robić wczesną podorywkę ściernisk. Warto też wiedzieć o tym, że bronowanie zasiewów – zarówno po wschodach roślin, jaki tuż przed nimi – niszczy wschodzące chwasty.

Przytulię czepną można też zwalczyć za pomocą środków chemicznych. Najlepiej zrobić to jesienią, aby nie dopuścić do rozwoju chwastów.