Choroby zbóż: Wcześniej rozpoznasz, łatwiej zwalczysz
Mączniak prawdziwy, rdza brunatna, czerń zbóż – m.in. te choroby zbóż mogą ograniczyć plonowanie zbóż. Jak zatem sobie z nimi poradzić?
Mączniak prawdziwy
Mączniak prawdziwy zbóż to choroba liści: jęczmienia, pszenicy, pszenżyta, żyta i owsa. Sprzyjają mu gęste łany, w których jest słaby ruch powietrza i wysoka wilgotność. Stanowi on zagrożenie dla zbóż - od wschodów aż do dojrzałości ziarna. Jego objawy widoczne są na pochwach i blaszkach liści.
W początkowej fazie rozwoju mączniaka na zbożu można dostrzec białe poduszki grzybne, które zmieniają się w mączyste, ścieralne i watowate powłoki. - Jeśli zmyje się grzybnię, pozostają brązowe plamy martwicowe. Miejsca porażenia najpierw żółkną, a następnie obumierają - mówi Krzysztof Świerek, agronom z Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego – Punkt Doradczy w Gołuchowie.
Grzyb mączniaka może porażać również kłosy. Jeśli się tak stanie, wówczas znacząco pogarsza się wykształcanie ziarna - staje się ono drobne. - Straty, spowodowane wspomnianą chorobą w pszenicy mogą sięgać nawet 30% - wylicza fachowiec. Do zwalczania tej choroby w pszenicy ozimej można np. użyć preparatu Tilt Turbo575 SC. Należy to zrobić z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby. Środek można stosować od początku fazy strzelania w źdźbło do końca fazy kłoszenia w dawce 1l/ha.
Rdza brunatna
Pszenica jest również szczególnie narażone na atak rdzy brunatnej. Choroba ta może spowodować straty nawet w granicach 50%. Występuje ona zwykle w cieplejszych i bardziej suchych regionach Polski. Sprzyja jej: słoneczna pogoda, uprawa odmian podatnych na porażenie, a także silny rozwój chorób w poprzednich latach.
Chorobę można rozpoznać po rdzawo-brązowych owalnych skupieniach. Podobne objawy występują również na dolnej stronie liści, wówczas plamy są czarno-brązowe. - Grzyb zmniejsza fotosyntezę, podwyższa oddychanie i parowanie – wyjaśnia fachowiec agronom.
Do walki z rdzą brunatną w uprawie pszenicy ozimej można zastosować np. Zamir 400 EW w dawce 1l/ha (jest ona także zarejestrowany do zwalczania mączniaka prawdziwego). - Środek należy stosować zapobiegawczo albo interwencyjnie z chwilą wystąpienia pierwszych objawów chorób w terminie od początku fazy strzelania w źdźbło do końca fazy kłoszenia - radzi agronom.
Czerń zbóż
Tę chorobę powodują grzyby. Zasiedlają one osłabione bądź obumarłe tkanki zbóż. Na kłosach, liściach, a także źdźbłach pojawia się wówczas powłoka o ciemnym zabarwieniu (od czarnoszarego po zielonkawoczarne). - Porażona tkanka, na skutek pokrycia grzybem, doznaje dodatkowego osłabienia, gdyż pogarsza się jej dostęp do światła - tłumaczy fachowiec.
Grzyby, które powodujące czerń, stanowi spory problem, szczególnie w przypadku pszenicy twardej. Pogarszają bowiem jej jakość. Powodują straty w wysokości 5%. Mimo tego że nie prowadzi się bezpośredniego zwalczania choroby, ponieważ jest to nieopłacalne. - Nie powinno jednak zwlekać się z rozpoczęciem zbiorów po zaobserwowaniu zaatakowanych planacji – uważa Krzysztof Świerek. Zwraca przy tym uwagę na następującą sprawę: - Uprawy chronione w okresie wegetacji przy użyciu fungicydów znacznie mniej są narażone są wystąpienie choroby. W związku z tym dla ograniczenia czerni istotny jest zabieg fungicydowy. Powinno się go przeprowadzić przed albo po kwitnieniu roślin, np. środkiem Osiris 65EC, który w dawce 1,5-2,5 l/ha zwalcza mączniaka prawdziwego oraz fuzariozę kłosów.
