Choroby groźne dla rzepaku
Zgorzel siewek, sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych, szara pleśń, mączniak rzekomy oraz kiła kapustnych. To choroby rzepaku, których nie powinno się bagatelizować. Objawy porażania roślin można zauważyć jesienią.
Ciepła i wilgotna jesień - jak to było w ubiegłym roku - oraz łagodna zima sprzyjają rozwojowi i rozprzestrzenianiu się patogenów na plantacjach rzepaku. Dlatego, zdaniem Krzysztofa Świerka, agronoma z Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego - Punkt Doradczy w Gołuchowie, właśnie jesienią należy zmniejszyć występowanie organizmów powodujących choroby tej rośliny. Dzięki temu powinna ona być w lepszej kondycji w całym okresie swojego wzrostu. Specjalista zaznacza przy tym, że o tej porze roku na plantacjach rzepaku można zauważyć objawy porażenia przez sprawców następujących chorób: zgorzel siewek, sucha zgnilizna kapustnych, szara pleśń, czerń krzyżowych, mączniak rzekomy i niekiedy kiła kapustnych.
Zgorzel siewek uwidacznia się w postaci brunatnych plam na korzeniach i szyjkach korzeniowych. Jeżeli przebarwienia obejmują cały obwód korzenia, wówczas pojawiają się na nim także charakterystyczne przewężenia. - Choroba na plantacji występuje przeważnie placowo. Jest niebezpieczna zwłaszcza po wschodach. Silne porażenie rzepaku zgorzelem siewek objawia się więdnięciem rośliny, co prowadzi do jej zamierania - tłumaczy specjalista. Źródłem zakażenia rzepaku tą chorobą są materiał siewny i gleba. Zgorzel siewek zwalcza zaprawa nasienna, np. FUNABEN T 480 FS.
Sucha zgnilizna kapustnych występuje na terenie całego naszego kraju. Choroba ta może atakować rzepak na każdym etapie jego rozwoju. - Objawia się na wszystkich częściach roślin w postaci żółtawych i jasnoszarych plam z widocznymi na ich powierzchni czarnymi kropeczkami, będącymi masą zarodników konidialnych - mówi ekspert. Wyjaśnia jednocześnie, że w miarę wzrostu rośliny plamy te powiększają się i pogłębiają. Może to prowadzić do wylegania roślin, a także przedwczesnego ich dojrzewania. Sucha zgnilizna rozprzestrzenia się za pośrednictwem resztek pożniwnych i materiału siewnego. - Możemy ją zwalczyć za pomocą opryskiwania plantacji rzepaku środkami chemicznymi, np. preparatem Alert 375 SC w dawce 0,6 l/ha - uważa Krzysztof Świerek.
Czerń krzyżowych - to kolejna choroba rzepaku. Może ona znacznie obniżyć jego plon (nawet do 30%), szczególnie, gdy zaatakuje łuszczyny. Powoduje bowiem ich przedwczesne dojrzewanie i - w konsekwencji - osypywanie się nasion. Czerń krzyżowych poraża rzepak w czasie całego okresu wegetacji. Może występować na wszystkich częściach rośliny. Jakie są jej objawy? - Na liściach i łodygach tworzą się plamy - na przemian jasne i ciemne pierścienie albo czarne nieregularne plamy. Na łuszczynach z kolei pojawiają się zazwyczaj czarne, początkowo małe, okrągłe plamki, które - w miarę upływu czasu - mogą zająć całą powierzchnię łuszczyny - wyjaśnia agronom. Dodaje, że choroba ta rozprzestrzenia przez materiał siewny oraz resztki pożniwne, które pozostają w glebie. - Można ją zwalczyć chemiczne przez opryskiwanie plantacji preparatami chemicznymi, np. Riza 250 EW w dawce 1,00 l/ha - radzi specjalista.
Szara pleśń w uprawie rzepaku może powodować straty do 30% (choroba ta dosięga również inne gatunki roślin), zwłaszcza gdy rok jest wilgotny. - Grzyb, który ją wywołuje, może atakować wszystkie nadziemne części roślin w ciągu całego okresu wegetacji - zaznacza ekspert. Tłumaczy jednocześnie, że przedstawiona choroba objawia się na: łodygach, liściach, pąkach i strąkach w postaci szarobrązowego nalotu grzybni. Młode części rośliny, porażone przez szarą pleśń, często obumierają. Rozwojowi choroby sprzyjają: okresy zimnej i mokrej pogody, a także uszkodzenia spowodowane przez mróz, szkodniki czy grad. Źródłem powstawania szarej pleśni są porażone resztki różnych roślin. - Chorobę możemy zwalczać przez zastosowanie oprysków chemicznych, np. preparatu CARAMBA 60 SL w dawce 0,7-1,0 l/ha, który zwalcza też czerń krzyżowych i suchą zgniliznę kapustnych - mówi Krzysztof Świerek.
Sprawcą kiły kapusty jest grzyb. Uszkadza on i całkowicie niszczy system korzeniowy rzepaku. Wytwarza bowiem guzowate narośla. W ślad za tym idzie żółknięcie rośliny. Ponadto pojawiają się czerwone przebarwienia w jej części nadziemnej. Prowadzi to do stopniowego więdnięcia rośliny. Dzieje się to najczęściej w zmianowaniu zbożowo- przemysłowym, kiedy rzepak uprawiany jest na tym samym stanowisku (średnio co 3 lata). Efektem tego jest nagromadzenie się szkodników i chorób. Źródło kiły stanowi zakażona gleba. Krzysztof Świerek zaznacza, że nie ma zarejestrowanych środków ochrony roślin na tę chorobę. Prowadzone są jednak badania w tym kierunku. Dotyczą one zastosowania preparatu Altima 550SC do dezynfekcji gleby przed uprawą rzepaku. Takie zabiegi wykonuje się bowiem w przypadku uprawy kapusty pekińskiej i białej.
Agronom zwraca również uwagę na mączniaka rzekomego kapustnych. Wyjaśnia, że tę chorobę najczęściej zauważa się dopiero we wczesnym stadium kwitnienia rzepaku. Tłumaczy, że jej rozwojowi sprzyja niska temperatura powietrza oraz wysoka wilgotność. - Mączniak rzekomy kapustnych rozpoznajemy po żółtych, nieregularnych plamach z czarnymi bądź brunatnymi kropkami na górnej powierzchni liści oraz białym nalotem grzybni po dolnej ich stronie. Konsekwencją porażenia rzepaku grzybem jest opadania dolnych liści - mówi specjalista. Chorobę zwalcza się poprzez zaprawianie nasion rzepaku, np. preparatem CRUISER OSR 322 FS.
