Po co stosować zakwaszacze w żywieniu świń?
Obecnie w produkcji wieprzowiny dominują linie świń, u których genetyka jest skierowana na uzyskiwanie wysokiego tempa wzrostu. Szybkie odkładanie tkanki mięśniowej u tuczników albo - w przypadku loch - rodzenie i odchowywanie coraz większej liczby prosiąt, wymaga dostarczania mieszanek paszowych ściśle dostosowanych do potrzeb pokarmowych danej grupy produkcyjnej. Jednak samo podanie do koryta paszy, w której tylko zbilansowano składniki pokarmowe względem potrzeb bytowych i produkcyjnych, to nie wszystko, gdyż tucznik czy locha musi chcieć ją zjeść i jeszcze mieć możliwość taką mieszankę dobrze strawić. Często też czynniki środowiskowe negatywnie wpływają na komfort świń w chlewni i wtedy zwierzęta mogą mniej pobierać paszy. Stają się wówczas głodne i przez to bardziej agresywne. Stąd poprawienie smakowitości paszy będzie zachęcać świnie do jej pobierania, to zaś zwiększy ich zainteresowanie paszą w korycie, a nie innymi osobnikami w kojcu.
Zakwaszacze - zalety stosowania
Użycie zakwaszaczy w mieszance prowadzi do lepszego jej pobierania, ponieważ taka pasza będzie dla świń smaczniejsza. Ponadto ten dodatek powoduje, że sama mieszanka staje się bardziej bezpieczna biologicznie, bo kwaśne środowisko zapobiega rozwijaniu się w paszy drobnoustrojów, które mogą przyczynić się do osłabienia odporności zwierzęcia, a w konsekwencji wywołania jakiegoś schorzenia.
W przypadku loch zastosowanie zakwaszaczy nie tylko poprawia smak paszy i jej wykorzystanie, ale też ogranicza występowanie MMA, czyli bezmleczności poporodowej, związanej z zapaleniem gruczołu mlekowego oraz zapaleniem dróg rodnych. W grupach prosiąt dodatki zakwaszające przyczyniają się m.in. do obniżania pH w przewodzie pokarmowym i tym samym ograniczają pojawianie się biegunek. W grupie tuczników zakwaszanie paszy prowadzi do lepszego jej wykorzystania. Trzeba również podkreślić, że używanie dodatków zakwaszających stwarza bardzo dobre warunki do działanie enzymów trawiennych, bo ich zwiększona aktywność występuje głównie w środowisku kwaśnym. W takich warunkach ich działanie nie jest hamowane przez na przykład rozwój niepożądanej flory jelitowej.
Działanie kwasów w przewodzie pokarmowym
W preparatach zakwaszających występuje na ogół mieszanka różnych kwasów. Taka kompozycja nie jest jakimś chwytem marketingowym, ale pozwala uzyskać bardziej efektywne oddziaływanie na organizm zwierzęcia. W praktyce do zakwaszania pasz stosuje się głównie kwasy organiczne, a w ostatnim czasie wprowadzono też ich formy otoczkowane. Do tego procesu wykorzystuje się tłuszcze, które chronią cząsteczki kwasów aż do jelita cienkiego. W tej części przewodu pokarmowego działają bowiem enzymy rozkładające tłuszcze, które też trawią otoczkę i dzięki temu uwalniają kwasy dopiero na poziomie jelitowym. Mogą one więc bezpośrednio oddziaływać na mikroflorę.
Kwas propionowy, kwas mrówkowy, kwas cytrynowy
Jednym z kwasów organicznych, który można znaleźć w preparatach zakwaszających jest kwas propionowy, który jest zarówno silnym zakwaszaczem, jak i konserwantem. Nie dopuszcza do psucia się paszy, ale też obniża poziom amoniaku w jelicie cienkim. Kolejnym jest kwas mrówkowy, który podobnie jak kwas fumarowy oddziałuje na bakterie typu coli, nie pozwalając im się nadmiernie rozwijać. Nieco słabsze działanie zakwaszające ma kwas mlekowy, który przede wszystkim stymuluje rozwój bakterii kwasu mlekowego w jelitach. Do słabych kwasów należy też kwas jabłkowy, który głównie pozytywnie wpływa na błonę śluzową. W grupie słabszych kwasów jest też kwas cytrynowy, który pełni rolę dodatku smakowego pobudzającego łaknienie. Nieco mocniejsze działanie zakwaszające ma kwas winowy, którego działanie jest przede wszystkim prozdrowotne, ponieważ stymuluje on odbudowywanie się błony śluzowej jelit. O podobnej sile zakwaszania jak kwas winowy jest kwas ortofosforowy, który ma dość szerokie działanie. Nie tylko pobudza perystaltykę jelit, ale też stymuluje wydzielanie soku żołądkowego. Jako konserwant i stabilizator dodawany jest kwas benzoesowy, który również może neutralizować niepożądane zapachy.
Mieszaniny kwasów
Choć większość kwasów ma dość podobny mechanizm działania w przewodzie pokarmowym, to jak przedstawiono wyżej, są też takie, które wpływają w różnym stopniu na proces trawienia, Stosowanie mieszaniny kwasów pozwala więc na wykorzystanie specyficznych właściwości poszczególnych kwasów organicznych, co daje efekt tzw. synergii i dzięki temu ich wspólne działanie jest efektywniejsze niż wtedy, gdyby zastosowano je w formie pojedynczego dodatku.
Czytaj także: Chcą zbudować potężną fermę na 100 tysięcy świń
