Dla rolnika: wszystko, co powinieneś wiedzieć o oponach do maszyn rolniczych
Wyposażenie gospodarstwa rolnego w ciągniki i maszyny rolnicze pozwala rolnikowi zwiększyć efektywność produkcji. Elementem, na który zwraca się zbyt mało uwagi, są opony rolnicze. Często dopiero konieczność wymiany wpływa na wzrost zainteresowania oponami do ciągników rolniczych. Poszukując nowych lub używanych opon rolnik spotyka się z symbolami i oznaczeniami, które niewiele mówią laikowi.
Jak są oznakowane opony?
Oznaczenie wytłoczone na oponie zawiera dużo informacji w formie skrótowej. Podstawowe znaczenie ma rozmiar opony, wyrażony w miarach metrycznych lub calowych. Rozmiar opony, np. 320/85R28, gdzie 320 to szerokość opony w mm, 85 oznacza proporcję wysokości profilu do szerokości opony wyrażoną w procentach, R oznacza oponę radialną, a 28 to średnica felgi w calach. Rozmiar opony 14.9–28 oznacza oponę diagonalną (zamiast litery R jest wtedy myślnik) o szerokości 14,9 cala dostosowaną do felgi o średnicy 28 cali. Na oponach do maszyn rolniczych znajdziemy również indeksy prędkości i nośności, ale do ich odczytania przydadzą się specjalne tabele. Indeks prędkości oznacza maksymalną prędkość poruszania się przewidzianą dla danej opony, a indeks nośności określa dopuszczalne obciążenie opony przy tej prędkości.
Oznaczenia te są umieszczone po symbolach rozmiaru opony. Często dodatkowo podane jest maksymalne obciążenie przy określonych wartościach ciśnienia w kołach. Użycie opon o niższym indeksie nośności niż przewidziany dla danej maszyny lub ciągnika zagraża bezpieczeństwu jazdy i stwarza ryzyko uszkodzenia maszyny.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Opony do traktora, podobnie jak opony samochodowe, mają określony termin przydatności, nawet gdyby przez cały czas leżały w magazynie. W przypadku opon rolniczych (zob. https://sklep.interhandler.pl/opony/opony-taurus) przyjmuje się maksymalny okres użytkowania na 10 lat licząc od daty produkcji. Jest ona podana na oponie w postaci czterocyfrowego symbolu np. 1319. Oznacza to, że opona została wyprodukowana w trzynastym tygodniu 2019 roku. Opony do ciągników, przyczep i maszyn rolniczych mogą być dętkowe (TT) lub bezdętkowe (TL). W przypadku prac polowych, często na nieutwardzonej lub grząskiej powierzchni trzeba zwrócić uwagę na rodzaj i głębokość bieżnika, który musi być dostosowany do charakteru pracy maszyny. Najczęściej stosowane są opony z bieżnikiem R1, czyli uniwersalne, nadające się zarówno do większości prac polowych, jak i do jazdy po drogach. Duże zapotrzebowanie jest też na opony z bieżnikiem R1W (głębszy o 20%), które są przydatne do cięższych prac polowych. Do prac na podłożu grząskim lub podmokłym stosowany jest bieżnik R2 z żebrami ułożonymi pod kątem 45° do krawędzi opony, a do przyczep i maszyn, w których istotne jest równomierne rozłożenie ciężaru najlepszy jest bieżnik R3. Płytszy bieżnik R4 wybierany jest do sprzętu poruszającego się po utwardzonej nawierzchni.
Opony radialne, czy diagonalne?
Wielu rolników zadaje sobie to pytanie przed zakupem opon do ciągnika i dlatego trzeba przypomnieć podstawowe różnice między tymi typami opon, nie wnikając w szczegóły ich konstrukcji.
- Opony diagonalne są tańsze i bardziej odporne na przebicia. Mają mniejszą powierzchnię styku z podłożem i w związku z tym mogą się ślizgać i zapadać w mało stabilnym gruncie, mają mniejszy uciąg i szybciej się zużywają.
- Opony radialne są droższe, mniej sprężyste i bardziej podatne na przebicie. Zapewniają większą przyczepność do podłoża i lepsze rozłożenie ciężaru, a co za tym idzie lepszy uciąg i wolniejsze zużywanie bieżnika. Opony radialne pozwalają zmniejszyć zużycie paliwa o kilka procent.
Przy wymianie opon trzeba pamiętać o tym, żeby koła po obu stronach osi miały jednakowo zużyte opony o takim samym bieżniku. O wyborze opon rolniczych powinny decydować warunki eksploatacji.
