Szkody łowieckie - co robić, by otrzymać odszkodowanie?
Dziki żerują w kukurydzy, wyrządzają także szkody na użytkach zielonych, a rolnicy zastanawiają się komu i jak to zgłaszać?
Trudno się dziwić temu, że gospodarze mają wątpliwości. Przez ostatni rok pojawiały się różne pomysły na temat włączenia w procedury zgłaszania i szacowania strat zarówno sołtysów wsi, jak leśników. Wyjaśniamy zatem, komu o kłopotach z dzikami i sarnami należy powiedzieć, kto powinien brać udział przy ustalaniu szkód oraz do kiedy powinno do nas dotrzeć odszkodowanie.
Jeśli zauważyliśmy szkody wyrządzone przez zwierzynę leśną na polu czy łące nie powinniśmy zwlekać ze zgłoszeniem tego faktu odpowiednim organom. Za szkody wyrządzone przez dziki, jelenie, daniele i samy na terenach wchodzących w skład obwodów łowieckich oraz podczas wykonywania polowania odpowiadają dzierżawcy bądź zarządcy obwodów łowieckich. O kłopotach z bobrami i wilkami powinniśmy powiadomić Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Odpowiada za nie Skarb Państwa i to on wynagradza te szkody (więcej informacji TUTAJ).
Czytaj także: Jak uchronić pole przed dzikami?
3 dni na zgłoszenie szkody myśliwemu
W przypadku szkód łowieckich (odpowiadają za nie myśliwi), mamy na to czas do 3 dni od dnia ich stwierdzenia, natomiast szkody wyrządzone poza okresem wegetacyjnym - przed rozpoczęciem okresu wegetacji (w przypadku sadów termin wynosi 14 dni). Ale jak sprawdzić, na terenie którego obwodu łowieckiego znajduje się uprawiane przez nas pole? Takie informacje uzyskamy w urzędzie gminy oraz zarządzie Okręgowego PZŁ, na terenie której wystąpiła szkoda łowiecka.
Warto też zajrzeć na stronę Polskiego Związku Łowieckiego w zakładce „o nas” - www.pzlow.pl/index.php/mapa-obwodow. Dokumentem, na podstawie którego łowczy rozpoczną procedurę jest wniosek o oszacowanie strat. Powinien być on pisemny - dostarczony osobiście, przesłany pocztą lub drogą internetową.
- Umożliwienie zgłoszenia za pośrednictwem poczty elektronicznej ułatwi i przyspieszy zgłaszającym szkodę łowiecką kontakt kołem łowieckim - stwierdza PZŁ Okręg w Bydgoszczy.
Wniosek powinien on zawierać imię i nazwisko, adres miejsca zamieszkania, numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych; wskazanie miejsca wystąpienia szkody oraz rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego.
O terminie przeprowadzenia oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego poszkodowanego oraz przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego powinien poinformować pisemnie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez SMS. Taką wiadomość ma obowiązek przekazać również zarząd województwa bądź Państwowe Lasy Państwowe. Szacowanie szkód składa się z oględzin oraz szacowania ostatecznego.
Oględziny powinny mieć miejsce nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Szacowania ostatecznego dokonuje się najpóźniej w dzień zebrania plonów. Rolnik musi pamiętać o tym, by 7 dni przed zbiórką o tym fakcie powiadomić łowczych. Zarówno z oględzin, jak i szacowania ostatecznego powinien powstać protokół (sporządza go myśliwy) w kilku kopiach - dla każdego z członków zespołu. A kto w nim powinien się znaleźć? Zgodnie z przepisami skład powinien być 3-osobowy: przedstawiciel dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego; przedstawiciel wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego oraz rolnik. Na wniosek w szacowaniu może wziąć udział także przedstawiciel izb rolniczych.
- Dzięki temu, że członek samorządu rolniczego uczestniczy w szacowaniu, rolnik jest spokojniejszy. Wie, że może na niego liczyć - mówi Witold Kubiak, wieloletni rady powiatowy izb rolniczych w Jarocinie.
Jeśli jednak rolnik i pracownik ODR, pomimo zawiadomienia o terminie szacowania szkód, nie pojawi się na szacowaniu, przedstawiciel dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego może sam oszacować szkody łowieckie. Może też skorzystać z pomocy innej osoby. Taką możliwość wprowadzono po apelach łowczych, którzy zgłaszali, że samodzielne wyliczenie strat techniczne jest niemożliwe. Do protokołu powinny być dołączone wszelkie dowody potwierdzające powstałą szkodę, w tym dokumentacja fotograficzna, mapki z naniesionymi szkicami sytuacyjnymi uszkodzonej uprawy, obliczenia, notatki i kalkulacje.
Metody szacowania wielkości szkód wyrządzonych przez dziki na polach
Wśród metod wykorzystywanych do ustalenia wielkości szkód wykorzystuje się pomiar taśmą mierniczą, kołem pomiarowym, dalmierzem nitkowym lub dalmierzem laserowym. Można także skorzystać z odbiorników Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej (GNSS) oraz danych zawartych w systemach informacji przestrzennej (GIS) oraz zdjęć wykonanych z bezzałogowych statków powietrznych (dronów). Pomocne mogą okazać się także dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Ostatecznie wysokość odszkodowania zależna będzie od stanu i jakości płodu na danym polu. Do ustalenia plonu z 1 ha komisja pobiera próby wydajności przeprowadzanych w nieuszkodzonych częściach uprawy.
- Jeżeli nie można określić plonowania na podstawie polowych prób wydajności, plon z 1 ha ustala się na podstawie średniej wartości plonowania z regionu powstania szkody w oparciu o dane uzyskane w wojewódzkim ośrodku doradztwa rolniczego lub jednostce naukowej prowadzącej badania w tym zakresie, z uwzględnieniem stanu i jakości uprawy - czytamy w rozporządzeniu ministra środowiska w sprawie szczegółowych warunków szkód w uprawach i płodach rolnych z kwietnia 2019 roku.
Kiedy powinna nastąpić wypłata odszkodowania?
Zgodnie z przepisami zarządca obwodu łowieckiego ma na to 30 dni od dnia sporządzenia protokołu z szacowania ostatecznego, od którego nie wniesiono odwołania. Pieniądze mogą trafić do poszkodowanego w gotówce lub przelewem bankowym na konto. Do ustalenia wysokości odszkodowania przyjmuje się cenę danego artykułu rolnego, a w przypadku kiedy nie jest prowadzony skup - cenę rynkową z dnia ostatecznego szacowania szkody, w regionie powstania szkody łowieckiej. W przypadku plonu z użytków zielonych i innych płodów rolnych, które nie występują w obrocie rynkowym w regionie powstania szkody, ich wartość określa się w oparciu o przeliczniki jednostek zbożowych.
Przy szacowaniu ostatecznym szkody w uprawach wymagających zaorania odszkodowanie ustala się, jeżeli szkoda powstała w okresie:
1) do dnia 30 kwietnia – w wysokości 30%,
2) od dnia 1 maja do dnia 25 maja – w wysokości 50%,
3) po dniu 25 maja - w wysokości 85%
- kwoty obliczonej za plon za 1 ha. Do wliczenia przyjmuje się średni plon obliczony dla danego województwa na podstawie danych zawartych w trzech rocznikach statystycznych „Wyniki produkcji roślinnej” ostatnio opublikowanych na stronie podmiotowej Głównego Urzędu Statystycznego.
Szacowanie szkody składa się z oględzin i szacowania ostatecznego.
Po zakończeniu oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego sporządza protokół, który zawiera w informacje:
-imię i nazwisko osób biorących udział w oględzinach;
-datę sporządzenia protokołu oraz datę dokonania oględzin;
-dane podlegające ustaleniu podczas oględzin tj.: gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę; rodzaj, stan i jakość uprawy; szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona; szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze;
-szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy;-informację o wniesionych zastrzeżeniach wraz z uzasadnieniem albo o braku zastrzeżeń;
-czytelne podpisy osób biorących udział w oględzinach.
-imiona i nazwiska osób biorących udział w szacowaniu ostatecznym;
-data sporządzenia protokołu oraz data dokonania szacowania ostatecznego;
- dane takie jak : gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę; rodzaj uprawy lub płodu rolnego; stan i jakość uprawy lub jakość płodu rolnego; obszar całej uprawy lub szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego; obszar uprawy, która została uszkodzona, lub szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego; procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze; plon z 1 ha; wysokość odszkodowania;
-szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy;
- informacja o wniesionych zastrzeżeniach wraz z uzasadnieniem albo o braku zastrzeżeń;
- czytelne podpisy osób biorących udział w oględzinach.
Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdego członka zespołu.
Takie informacje uzyskamy w urzędzie gminy oraz zarządzie Okręgowego PZŁ, na terenie której wystąpiła szkoda łowiecka. Warto też zajrzeć na stronę Polskiego Związku Łowieckiego w zakładce „o nas” - www.pzlow.pl/index.php/mapa-obwodow.
- przedstawiciel dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego;
- przedstawiciel wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego (opcjonalnie)
- właściciel albo posiadacza gruntów rolnych (opcjonalnie)
- przedstawiciel izb rolniczych (na wniosek)
- drugi przedstawiciel dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego (opcjonalnie)
Jeżeli rolnik i pracownik ODR pomimo zawiadomienia o terminie szacowania szkód nie pojawi się na szacowaniu, przedstawiciel dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego może sam dokonać szacowania szkody łowieckiej.
