Szkody łowieckie - co robić, by otrzymać odszkodowanie?

Źródło: fotolia.com

Dziki żerują w kukurydzy, wyrządzają także szkody na użytkach zielonych, a rolnicy zastanawiają się komu i jak to zgłaszać?

Trudno się dziwić temu, że gospodarze mają wątpliwości. Przez ostatni rok pojawiały się różne pomysły na temat włączenia w procedury zgłaszania i szacowania strat zarówno sołtysów wsi, jak leśników. Wyjaśniamy zatem, komu o kłopotach z dzikami i sarnami należy powiedzieć, kto powinien brać udział przy ustalaniu szkód oraz do kiedy powinno do nas dotrzeć odszkodowanie.

Jeśli zauważyliśmy szkody wyrządzone przez zwierzynę leśną na polu czy łące nie powinniśmy zwlekać ze zgłoszeniem tego faktu odpowiednim organom. Za szkody wyrządzone przez dziki, jelenie, daniele i samy na terenach wchodzących w skład obwodów łowieckich oraz podczas wykonywania polowania odpowiadają dzierżawcy bądź zarządcy obwodów łowieckich. O kłopotach z bobrami i wilkami powinniśmy powiadomić Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Odpowiada za nie Skarb Państwa i to on wynagradza te szkody (więcej informacji TUTAJ).

Czytaj także: Jak uchronić pole przed dzikami?

3 dni na zgłoszenie szkody myśliwemu

W przypadku szkód łowieckich (odpowiadają za nie myśliwi), mamy na to czas do 3 dni od dnia ich stwierdzenia, natomiast szkody wyrządzone poza okresem wegetacyjnym - przed rozpoczęciem okresu wegetacji (w przypadku sadów termin wynosi 14 dni). Ale jak sprawdzić, na terenie  którego  obwodu  łowieckiego  znajduje się uprawiane przez nas pole? Takie informacje uzyskamy w urzędzie gminy oraz zarządzie Okręgowego PZŁ, na terenie której wystąpiła szkoda łowiecka.

Warto też zajrzeć na stronę Polskiego  Związku  Łowieckiego  w  zakładce  „o  nas” - www.pzlow.pl/index.php/mapa-obwodow. Dokumentem, na podstawie którego łowczy rozpoczną procedurę jest wniosek o oszacowanie strat. Powinien być on pisemny - dostarczony osobiście, przesłany pocztą lub drogą internetową.

- Umożliwienie zgłoszenia za pośrednictwem poczty elektronicznej ułatwi i przyspieszy zgłaszającym szkodę łowiecką kontakt kołem łowieckim - stwierdza PZŁ Okręg w Bydgoszczy.

Wniosek powinien on zawierać imię i nazwisko, adres miejsca zamieszkania, numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych; wskazanie miejsca wystąpienia szkody oraz rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego. 

O terminie przeprowadzenia oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego poszkodowanego oraz przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego powinien poinformować pisemnie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez SMS. Taką wiadomość ma obowiązek przekazać również zarząd województwa bądź Państwowe Lasy Państwowe. Szacowanie szkód składa się z oględzin oraz szacowania ostatecznego.

Oględziny powinny mieć miejsce nie później niż  w  terminie  7  dni  od  dnia  otrzymania wniosku. Szacowania  ostatecznego  dokonuje  się  najpóźniej  w  dzień  zebrania plonów. Rolnik musi pamiętać o tym, by 7 dni przed zbiórką o tym fakcie powiadomić łowczych. Zarówno z oględzin, jak i szacowania ostatecznego powinien powstać protokół (sporządza go myśliwy) w kilku kopiach - dla każdego z członków zespołu. A kto w nim powinien się znaleźć? Zgodnie z przepisami skład powinien być 3-osobowy: przedstawiciel dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego; przedstawiciel wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego oraz rolnik. Na wniosek w szacowaniu może wziąć udział także przedstawiciel izb rolniczych.

- Dzięki temu, że członek samorządu rolniczego uczestniczy w szacowaniu, rolnik jest spokojniejszy. Wie, że może na niego liczyć - mówi Witold Kubiak, wieloletni rady powiatowy izb rolniczych w Jarocinie. 

Jeśli jednak rolnik i pracownik ODR, pomimo zawiadomienia o terminie szacowania  szkód,  nie  pojawi się  na  szacowaniu,  przedstawiciel  dzierżawcy  albo  zarządcy obwodu łowieckiego może sam oszacować szkody łowieckie. Może też skorzystać z pomocy innej osoby. Taką możliwość wprowadzono po apelach łowczych, którzy zgłaszali, że samodzielne wyliczenie strat techniczne jest niemożliwe. Do protokołu powinny być dołączone wszelkie dowody potwierdzające powstałą szkodę, w tym dokumentacja fotograficzna, mapki z naniesionymi szkicami sytuacyjnymi uszkodzonej uprawy, obliczenia, notatki i kalkulacje.

Metody szacowania wielkości szkód wyrządzonych przez dziki na polach

 Wśród metod wykorzystywanych do ustalenia wielkości szkód wykorzystuje się pomiar taśmą mierniczą, kołem pomiarowym, dalmierzem nitkowym lub dalmierzem laserowym. Można także skorzystać z odbiorników Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej (GNSS) oraz danych zawartych w systemach informacji przestrzennej (GIS) oraz zdjęć wykonanych z bezzałogowych statków powietrznych (dronów). Pomocne mogą okazać się także dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Ostatecznie wysokość odszkodowania zależna będzie od stanu i jakości płodu na danym polu. Do ustalenia plonu z 1 ha komisja pobiera próby wydajności przeprowadzanych  w nieuszkodzonych częściach uprawy.

- Jeżeli nie można określić plonowania na podstawie polowych prób wydajności, plon z 1 ha ustala się na podstawie średniej wartości plonowania z regionu powstania szkody w oparciu o dane uzyskane w wojewódzkim ośrodku doradztwa rolniczego lub jednostce naukowej prowadzącej badania w tym zakresie, z uwzględnieniem stanu i jakości uprawy - czytamy w rozporządzeniu ministra środowiska w sprawie szczegółowych warunków szkód w uprawach i płodach rolnych z kwietnia 2019 roku.

Kiedy powinna nastąpić wypłata odszkodowania?

Zgodnie z przepisami zarządca obwodu łowieckiego ma na to 30  dni  od  dnia sporządzenia  protokołu  z  szacowania  ostatecznego,  od  którego  nie wniesiono  odwołania.  Pieniądze mogą trafić do poszkodowanego w  gotówce  lub przelewem bankowym na konto. Do ustalenia wysokości odszkodowania przyjmuje się cenę danego artykułu rolnego, a w przypadku kiedy nie jest prowadzony skup - cenę rynkową z dnia ostatecznego szacowania szkody, w regionie powstania szkody łowieckiej. W  przypadku  plonu  z  użytków  zielonych  i  innych  płodów  rolnych,  które  nie  występują  w obrocie rynkowym  w  regionie  powstania  szkody,  ich  wartość  określa  się  w  oparciu  o przeliczniki jednostek zbożowych. 

Przy szacowaniu ostatecznym szkody w uprawach wymagających zaorania odszkodowanie ustala się, jeżeli szkoda powstała w okresie:
 1) do dnia 30 kwietnia – w wysokości 30%, 
2) od dnia 1 maja do dnia 25 maja – w wysokości 50%, 
3) po dniu 25 maja - w wysokości 85% 
- kwoty obliczonej za plon za 1 ha. Do wliczenia przyjmuje się średni plon obliczony dla danego województwa na podstawie danych zawartych w trzech rocznikach statystycznych „Wyniki produkcji roślinnej” ostatnio opublikowanych na stronie podmiotowej Głównego Urzędu Statystycznego.