Wiadomo już, za co konkretnie rolnik może stracić dopłaty po kontrolach [TABELA]
Temat planowanych kontroli gospodarstw rolnych przez Państwową Inspekcję Pracy od początku tego roku wzbudzał ogrom emocji wśród rolników.
Kontrole rolników przez PIP. Kogo obejmują?
Przypomnijmy: w tym roku zaczęły obowiązywać przepisy, zgodnie z którymi przestrzeganie przez rolników przepisów BHP oraz przepisów praca pracy - jest bezpośrednio związane z kwestią przyznawania dopłat. Wszystko dotyczy przestrzegania tzw. warunkowości społecznej.
Mówiąc w skrócie i wprost: przyznanie dopłat unijnych dla rolników zostało uzależnione od przestrzegania przez nich obowiązującego prawa - w zakresie prawa pracy.
Sprawa od początku wywoływała spore kontrowersje, rolnicy obawiają się bowiem, że wystarczy błahostka, która wyjdzie podczas kontroli - by wspomniane prawo do dopłat unijnych stracić.
Samo ministerstwo tonowało nastroje - podkreślając, że nowe przepisy będą dotyczyć tylko tych rolników, którzy zatrudniają w swoim gospodarstwie osoby na podstawie umowy o pracę.
Jest projekt rozporządzenia w sprawie punktacji i procentowych kar za brak przestrzegania warunkowości społecznej
Tymczasem warto podkreślić, że od jakiegoś czasu w ministerstwie trwały prace - nad rozporządzeniem, które ma szczegółowo opisywać - ile punktów będzie przypisywanych za stwierdzone niezgodności z wymogami warunkowości społecznej a także jaka będzie procentowa wielkość kary administracyjnej, uzależnionej od liczby zsumowanych punktów.
Na początku czerwca projekt rozporządzenia trafił pod rządowy proces prac legislacyjnych. Zawarto tam załącznik, który konkretnie obrazuje - ile punktów i za co może zostać przypisanych za daną niezgodność, ponadto wyznaczone zostały konkretne progi określające ile dopłat dany rolnik może stracić.
Kiedy rolnik może stracić dopłaty? Kary od 3 proc. do całkowitej utraty wsparcia
Jak przypominają przedstawiciele ministerstwa, zgodnie z uchwałą nr 78 Komitetu Monitorującego Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, zmniejszenie co do zasady wynosi 3% całkowitej kwoty płatności.
Są jednak także większe kary:
- W przypadku poważnych naruszeń zmniejszenie jest wyższe niż 3%.
- W przypadku powtarzającej się niezgodności zmniejszenie wynosi 10%,
- W przypadku celowej niezgodności (umyślność) – co najmniej 15%
- W przypadkach umyślnego i drastycznego nieprzestrzegania przepisów będzie możliwe całkowite wyłączenie z płatności.
- W zaprojektowanej tabeli uregulowano procentową wielkość zmniejszenia należnych płatności (kara administracyjna) w zależności od sumy punktów (minimalnie 3 pkt do maksymalnie 85 pkt), które przypisano kontrolowanemu z powodu stwierdzonych niezgodności, tj. naruszeń wymogów warunkowości społecznej (suma punktów przypisanych naruszeniom). System został zaprojektowany w sposób stopniowy, przy zachowaniu logiki proporcjonalności - im większa suma punktów, tym wyższe zmniejszenie. Kary w wysokości 50% i 100% wprowadzono w wyższych zakresach punktowych (odpowiednio 71-80 i powyżej 81 pkt), aby zarezerwować te kary dla przypadków wyjątkowo poważnych, gdzie beneficjent narusza niemal wszystkie wymogi - zaznaczają przedstwiciele ministerstwa.
Jak dodaje resort, przy sumie punktów 3-50 pkt proponuje się ustalenie zmniejszenia w wysokości 3%, ponieważ ten zakres punktowy (czyli do około 59% maksymalnej liczby punktów możliwej do uzyskania) mieści się w granicach nieznacznego lub umiarkowanego naruszania przepisów, co uzasadnia zastosowanie podstawowego, minimalnego poziomu zmniejszenia.
- Proponowany poziom zmniejszenia (3% dla zakresu do 50 pkt) jest akceptowalny, ponieważ pozwala z jednej strony wyegzekwować odpowiedzialność za niezgodności, a z drugiej - nie prowadzi do nieproporcjonalnie dotkliwych sankcji w przypadku naruszeń o mniejszym zakresie i wadze. Takie podejście jest zgodne z przepisami art. 85 ust. 2 rozporządzenia 2021/2116, ponieważ zmniejszenia w wysokości 3%, to podstawowa procentowa wysokość zmniejszenia - podkreślają przedstawiciele resortu.
Poniżej prezentujemy pełną tabelę, jaką zawarto w projekcie rozporządzenia:
Wyrażona w procentach wielkość kary administracyjnej w zależności od liczby punktów przypisanej stwierdzonej niezgodności z wymogami warunkowości społecznej:
| Suma punktów | Zmniejszenia w przypadku niezgodności z wymogami warunkowości społecznej (wyrażone w procentach) |
| do 50 | 3 % albo 5 % – w przypadku stwierdzenia przypadku poważnej niezgodności |
| od 51 do 60 | 5 % |
| od 61 do 70 | 10 % |
| od 71 do 80 | 50 % |
| powyżej 81 | 100 % |
Liczba punktów za brak przestrzegania warunkowości społecznej
Poniżej prezentujemy z kolei tabelę, dotyczącą przyznawania punktów za dane uchybienie.
Każde z nich posiada trzy zakresy: chodzi o zasięg, dotkliwość oraz trwałość. To oznacza, że za jedno uchybienie można otrzymać od 3 do nawet 6 punktów.
Liczba punktów, jaka może zostać przypisana za stwierdzone niezgodności z wymogami warunkowości społecznej w ramach oceny wagi według kryterium zasięgu, dotkliwości i trwałości:
| L.p. | Oznaczenie przepisu dyrektywy | Opis niezgodności z wymogiem warunkowości społecznej | Oznaczenie przepisu krajowego | Zasięg | Dotkliwość | Trwałość |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Art. 5 Dyrektywy 89/391/EWG | Niepodjęcie przez pracodawcę działań poprawiających BHP | Art. 207 § 1 Kodeksu pracy | 1 | 1 | 1 |
| 2 | Art. 6 Dyrektywy 89/391/EWG | Brak zapewnienia BHP, niestosowanie środków profilaktycznych, brak szkoleń | Art. 207 § 2 KP lub § 39 ust. 1/39a ust. 2 rozporz. BHP | 1 | 1 | 1 |
| 3 | Art. 7 Dyrektywy 89/391/EWG | Nieprawidłowa organizacja służby BHP | Art. 23711 § 1 lub § 2 KP | 2 | 2 | 2 |
| 4 | Art. 8 Dyrektywy 89/391/EWG | Brak środków do udzielania pierwszej pomocy, brak wyznaczenia osób | Art. 2091 § 1 KP | 1 | 2 | 1 |
| 5 | Art. 9 Dyrektywy 89/391/EWG | Brak oceny ryzyka zawodowego lub brak zapoznania pracowników z oceną | Art. 226 KP lub § 39a ust. 1 rozporz. BHP | 2 | 2 | 2 |
| 6 | Art. 9 Dyrektywy 89/391/EWG | Brak ustalenia przyczyn wypadku, brak dokumentacji, brak rejestru wypadków | Art. 234 § 3 KP lub § 16 ust. 1, § 4, § 9 ust. 1 rozporz. ws. wypadków | 1 | 2 | 1 |
| 7 | Art. 10 Dyrektywy 89/391/EWG | Brak informacji o zagrożeniach i zasadach stosowania środków ochrony indywidualnej | Art. 2071 § 1 KP lub § 39c rozporz. BHP | 1 | 1 | 1 |
| 8 | Art. 11 Dyrektywy 89/391/EWG | Brak konsultacji z pracownikami w zakresie BHP | Art. 23711a § 1 KP | 1 | 1 | 1 |
| 9 | Art. 12 Dyrektywy 89/391/EWG | Brak szkoleń wstępnych i okresowych z BHP | Art. 2373 § 1 lub § 2 KP | 1 | 2 | 2 |
| 10 | Art. 3 Dyrektywy 2009/104/WE | Brak dostosowania maszyn do stanowisk pracy | § 2 ust. 1–3 rozporz. ws. BHP maszyn | 1 | 1 | 1 |
| 11 | Art. 4 Dyrektywy 2009/104/WE | Brak dostosowania maszyn sprzed 2003 r. do wymagań minimalnych | § 34 rozporz. ws. BHP maszyn | 1 | 2 | 2 |
| 12 | Art. 5 Dyrektywy 2009/104/WE | Brak kontroli technicznej maszyn po zmianach lub wypadkach | § 27 rozporz. ws. BHP maszyn | 1 | 2 | 1 |
| 13 | Art. 6 Dyrektywy 2009/104/WE | Brak zabezpieczeń technicznych w maszynach z napędem | § 23 rozporz. ws. BHP maszyn | 1 | 1 | 1 |
| 14 | Art. 7 Dyrektywy 2009/104/WE | Brak środków ochronnych, brak osłon przy emisji substancji | § 14 ust. 1–4 rozporz. ws. BHP maszyn | 2 | 2 | 1 |
| 15 | Art. 8 Dyrektywy 2009/104/WE | Brak instrukcji użytkowania maszyn | § 30 ust. 1–3 rozporz. ws. BHP maszyn | 1 | 1 | 1 |
| 16 | Art. 9 Dyrektywy 2009/104/WE | Brak szkolenia z obsługi i naprawy maszyn | § 32 rozporz. ws. BHP maszyn | 1 | 2 | 1 |
| 17 | Art. 3 Dyrektywy 2019/1152 | Brak pisemnej informacji o zmianach warunków zatrudnienia | Art. 29 § 34 KP lub inne przepisy | 1 | 1 | 1 |
| 18 | Art. 4 Dyrektywy 2019/1152 | Brak pełnych danych w umowie o pracę, brak przekazania informacji | Art. 29 § 1, 3, 31 KP | 1 | 1 | 1 |
| 19 | Art. 5 Dyrektywy 2019/1152 | Brak informacji o warunkach zatrudnienia w ciągu 7 dni | Art. 29 § 1, 3, 34, 291 § 3 KP | 1 | 1 | 1 |
| 20 | Art. 6 Dyrektywy 2019/1152 | Brak informacji o zmianie adresu lub warunków zatrudnienia | Art. 29 § 32, 33 KP, art. 25c ust. 2, 3 ustawy o delegowaniu | 1 | 1 | 1 |
| 21 | Art. 8 Dyrektywy 2019/1152 | Umowa na okres próbny z naruszeniem limitów lub ponowna bez zmian | Art. 25 § 2–3 KP | 1 | 1 | 1 |
| 22 | Art. 10 Dyrektywy 2019/1152 | Brak ustaleń dot. czasu pracy, brak porozumienia z przedstawicielami | Art. 150 § 1–7 KP | 1 | 1 | 1 |
| 23 | Art. 13 Dyrektywy 2019/1152 | Brak wymaganych szkoleń lub ich niezaliczenie do czasu pracy | Art. 9413 KP | 1 | 1 | 1 |
- Tagi:
- PIP
- kontrole rolników
- dopłaty
