To rolnik musi wiedzieć przed złożeniem wniosku o dopłatę bezpośrednią w 2025 r.
Czas na złożenie wniosku o dopłaty mija 15 maja. Właściciele gospodarstw rolnych mają zatem jeszcze 1,5 miesiąca. Co najmniej. Niektórzy bowiem przewidują, że kampania przyjmowania wniosków może zostać i w tym roku wydłużona.
W kolejnym roku zmiany w dopłatach wprowadzone będą szybciej?
Gdy pytamy rolników, dlaczego jeszcze nie złożyli wniosków, odpowiadają, że wolą obserwować rozwój wydarzeń. Być może czekają na jeszcze bardziej szczegółowe wytyczne, dotyczące wątpliwych dla nich kwestii związanych ze zmianami w ekoschematach. Wszak niektóre, dość istotne wyjaśnienia, opublikowane zostały w rozporządzeniu, które ukazało się dopiero 17 marca, a więc dwa dni po inauguracji kampanii.
Zapytaliśmy Stefana Krajewskiego, ministra rolnictwa, dlatego tak ważne dla rolników informacje, są im przekazywane tak późno – gdy kampania przyjmowania wniosków już trwa?
- Jest to proces skomplikowany, bo zmiany do Planu Strategicznego KPS musiały mieć i zgodę Komisji Europejskiej, ale też musiało to przejść przez polski Parlament. Kwestia najpierw przyjęcia przez Radę Ministrów, później przez Sejm, Senat, podpis Prezydenta. RP Oczywiście jestem za tym, by było to zrobione szybciej. Myślę, że jest to dobra lekcja na przyszłość, gdy już patrzymy na rok 2026. Dobrze, by wszystkie zmiany weszły do 1 lutego, a czas do 15 marca powinien być czasem szkoleń i informowania rolników, ale też informowania tych, którzy pomagają te wnioski wypełnić – powiedział nam Stefan Krajewski, wiceminister rolnictwa.
Limit do 300 ha w ekoschematach
Rolnicy mają świadomość, że dla wielu z nich zmiany, które w tym roku pojawiają się w ekoschematach, wpłyną niekorzystnie na ich portfele. Warto dobrze przygotować się do wypełnienia wniosku o dopłaty obszarowe. Co wiemy na dziś?
Limit do 300 ha. Stanowi on sumę wszystkich realizowanych ekoschematów obszarowych, praktyk lub wariantów. Nie dotyczy on ekoschematu Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych”. Co więcej, na działce rolnej możemy w tym roku zadeklarować realizację nie więcej niż dwóch ekoschematów, ich wariantów czy praktyk.
Niższe stawki w ekoschemacie
Niższe stawki w „Integrowanej produkcji roślin”. Niestety, w 2025 roku spada ona po raz kolejny. W opinii Darii Kosmali, ekspertki z Agraves, może to być jedna z najważniejszych tegorocznych zmian. W tym roku ministerstwo zaproponowało bowiem trzy warianty kwotowe. Dla upraw rolniczych stawka będzie dużo niższa i wyniesie około 146 euro za hektar, czyli około 600 zł/ha. Co istotne, jeszcze w 2023 roku było to ok. 1300 zł/ha, a rok temu ok. 800 zł/ha. W przypadku upraw jagodowych i warzywnych tegoroczna stawka wyniesie 309 euro, zaś w uprawach sadowniczych będą to 342 euro.
Mniej punktów za praktyki w rolnictwie węglowym
Zmiana punktacji w ekoschematacie „Rolnictwo węglowe” - niestety na niekorzyść rolnika. Obniżenie stawek dotyczy dwóch praktyk. Pierwsza z nich to uproszczone systemy uprawy, za które przyznawane w tym roku będą 3 punkty, podczas gdy do tej pory były 4.
- Trzeba też pamiętać, że punkty są przyznawane do powierzchni gruntów ornych, z wyjątkiem gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa zerowa lub na których są uprawiane trawy lub inne zielne rośliny pastewne. Ponadto, z uwagi na charakter uprawy roślin wieloletnich, doprecyzowano, że punkty nie są przyznawane do powierzchni gruntów ornych, na których prowadzona jest uprawa traw wieloletnich – wyjaśnia Daria Kosmala z Agraves.
Z kolei w praktyce wymieszanie słomy z glebą rolnicy będą mogli otrzymać 1 punkt zamiast 2.
Biologiczna uprawa. Dokumenty trzeba będzie dostarczyć wcześniej
Modyfikacje dotyczą także ekoschematu „Biologiczna uprawa”. Będzie można otrzymać dopłaty do mikrobiologicznych środków ochrony roślin, a także - za stosowanie nawozowych produktów mikrobiologicznych z rejestru IUNG.
- Zmiana dotyczy również terminu na udokumentowanie realizacji tego ekoschematu. W tym roku do 15 września, a nie do 30 jak było wcześniej, rolnik musi załączyć do wniosku imienny dokument potwierdzający zakup środka ochrony roślin lub nawozu potwierdzający jaki produkt i w jakiej ilości został nabyty – wyjaśnia Daria Kosmala, ekspertka z Agraves.
Materiał siewny. Trzeba realizować dodatkowy ekoschemat na tej samej działce
Ten nowy ekoschemat ma zachęcić rolników do stosowania kwalifikowanego materiału siewnego. Dopłaty obejmują uprawy zbóż, roślin strączkowych oraz ziemniaków. Aby otrzymać wsparcie trzeba jednak spełnić kilka istotnych warunków. Najważniejszy z nich dotyczy obsiania lub obsadzenia materiałem kwalifikowanym najmniej 25% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie, lecz nie większej niż 300 hektarów.
- Kolejna kwestia to konieczność okazania dokumentu potwierdzającego zużycie materiału siewnego w ilości, jaka powinna być użyta do obsiania lub obsadzenia 1 ha powierzchni gruntów ornych – tłumaczy Kacper Bzura z Agraves.
Co istotne, aby skorzystać z ekoschematu rolnicy muszą zadeklarować na tej samej działce dodatkowo jeszcze 1 ekoschemat, który nie wlicza się do limitu 300 ha. To oznacza, że w rezultacie płatności będzie można otrzymać do większej powierzchni, niż przyjmowany limit 300 ha.
- Na gruntach, na których został zastosowany materiał siewny elitarny lub kwalifikowany należy zrealizować praktykę z „Rolnictwa węglowego” albo wariant z „Biologicznej uprawy”. I powierzchnia tego wariantu lub praktyki nie wlicza się do limitu 300 ha – wyjaśnił nam Leszek Szymański, zastępca prezesa ARiMR.
Łatwiej o płatności w ramach dobrostanu zwierząt
Zdecydowanie na plus są tegoroczne zmiany dotyczące zasad przyznawania płatności w ramach dobrostanu tuczników. Od 2025 roku gospodarstwa produkujące w cyklu otwartym, będą mogły zakupić warchlaki do tuczu z gospodarstw oddalonych o maksymalnie 100 km, w przypadku gdy nie są to gospodarstwa uczestniczące w dobrostanie loch. Dotychczas odległość była ograniczona do 50 km.
- Ponadto zmniejszony został współczynnik przeliczeniowy DJP dla tuczników, który spadł z 0,3 do 0,1 co oznacza, że więcej sztuk będzie kwalifikowało się do pełnej stawki płatności dobrostanowej - informuje Kacper Bzura z Agraves.
