Lista obowiązków sołtysa. Co można u niego załatwić?

Źródło: Adobe Stock

Sołtys jest przedstawicielem społeczności wiejskiej. Funkcja ta pojawiła się już w średniowieczu i na przestrzeni wieków ulegała wielu zmianom. Obecnie jej istnienie reguluje ustawa o samorządzie gminnym, a obowiązki sołtysa określa przede wszystkim statut konkretnego sołectwa.

Ustawa o samorządzie gminnym: Co mówi o funkcji sołtysa?

W ustawie z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym mowa jest m.in. o funkcji sołtysa. Zgodnie z art. 36 tej ustawy, sołtys jest organem wykonawczym w sołectwie, czyli jednostce pomocniczej gminy. Szczegółowe prawa i obowiązki sołtysa reguluje statut sołectwa, który uchwalany jest przez radę gminy. Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, które m.in. wybiera sołtysa. Działalność sołtysa wspiera rada sołecka, która pełni jedynie funkcje doradcze i nie jest organem sołectwa.

Nadrzędnym organem wobec sołtysa jest wójt, a zasady współpracy między sołtysem a organami gminy określa statut gminy.

Sołtysa oraz członków rady sołeckiej wybierają stali mieszkańcy sołectwa uprawnieni do głosowania w głosowaniu tajnym i bezpośrednim. Sołtysowi przysługuje ochrona prawna, z której korzystają funkcjonariusze publiczni.

Czytaj także: Dodatek dla sołtysów po nowemu

Administracyjne obowiązki sołtysa wynikające ze statutu sołectwa

Szczegółowe prawa i obowiązki sołtysa określone są w statucie konkretnego sołectwa.

Do najważniejszych obowiązków sołtysa należy reprezentowanie sołectwa na zewnątrz, w tym także przed organami gminy. Odpowiada on ponadto za realizację uchwał rady gminy, które dotyczą sołectwa oraz umożliwia zapoznanie się z nimi mieszkańcom. Uczestniczy – w imieniu sołectwa – w sesjach rady gminy oraz w pracach jej organów bez prawa do głosowania.

Jest zobowiązany do zwoływania zebrań wiejskich i posiedzeń rady sołeckiej oraz przewodniczenia ich obradom. Kieruje realizacją uchwał zebrania wiejskiego i rady sołeckiej. Sołtys prowadzi również dokumentację związaną z działalnością sołectwa. Jest zobowiązany do występowania z wnioskami dotyczącymi potrzeb sołectwa i jego mieszkańców.

Obowiązki sołtysa: Inicjowanie działań społecznych na obszarze sołectwa

Obowiązki sołtysa obejmują nie tylko działania administracyjne, ale również społeczne. Zajmuje się on organizacją wydarzeń społeczno-kulturalnych na terenie sołectwa, których zadaniem jest integracja mieszkańców. Do wydarzeń tych należą przede wszystkim festyny, dożynki i konkursy. Sołtys dba również o podtrzymywanie lokalnej tradycji i kultury.

Często staje się też inicjatorem projektów, których zadaniem jest polepszenie jakości życia mieszkańców. Organizuje akcje promujące zdrowy styl życia, działania edukujące mieszkańców czy propagujące wśród nich prawidłowe postawy na rzecz ochrony środowiska, takie jak np. segregacja odpadów czy akcje sprzątania. Ponadto inicjuje niesienie pomocy potrzebującym.

Czytaj także: O ile wzrosną emerytury rolników w 2025 roku?

Inne obowiązki sołtysa. Co można załatwić u sołtysa?

Sołtys wykonuje ponadto – na mocy ogólnie obowiązujących przepisów – zadania z zakresu obronności czy ochrony przeciwpożarowej. Prowadzi działania w związku z wystąpieniem klęski żywiołowej takiej jak powódź czy susza – zawiadamia właściwe służby oraz koordynuje na miejscu działania ratownicze, a po ich zakończeniu pomaga w usuwaniu skutków kataklizmu i szacowaniu strat.

Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i porządek na terenie sołectwa i w tym zakresie współpracuje z organami gminy oraz lokalnymi służbami porządkowymi. Dba o infrastrukturę na terenie sołectwa – obiekty użyteczności publicznej, drogi, place zabaw czy oświetlenie.

Sołtys zawiadamia o obowiązkowych szczepieniach zwierząt, a także przekazuje odpowiednim służbom informacje na temat chorób zakaźnych, które pojawiły się na terenie wsi.

Na podstawie uchwały rady gminy może być również inkasentem i zbierać podatki, takie jak podatek od nieruchomości, rolny i leśny.