Dopłaty do elementów krajobrazu. Za co rolnik dostanie więcej pieniędzy?
Zmiana wynika z unijnych przepisów, a dokładnie z rozporządzenia 2021/2115 z grudnia 2021 roku oraz rozporządzenia 2024/1468 z maja 2024 roku.
Unijne przepisy a zmiany w ekoschemacie - Grunty wyłączone z produkcji
Zgodnie ze wspomnianymi rozporządzeniami, od 2025 roku wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej muszą utworzyć wsparcie dla jednego lub większej liczby ekoschematów. W przypadku gruntów ornych są to ekoschematy, które obejmują praktyki mające na celu zachowanie obszarów nieprodukcyjnych (grunty ugorowane) oraz tworzenie nowych elementów krajobrazu. Od nowego roku wszystkie państwa członkowskie muszą wdrożyć pełen zakres wspomnianego ekoschematu, a więc zarówno ten dotyczący gruntów ugorowanych, jak i gruntów ugorowanych, na których położone są utworzone elementy krajobrazu.
Polska, na podstawie przepisów przejściowych rozporządzenia 2024/1468, już w 2024 roku dobrowolnie wprowadziła część ekoschematu – Grunty wyłączone z produkcji, a więc tę związaną z wyłączeniem gruntów ugorowanych. Od 2025 roku wprowadzić musi już jednak obowiązkowo pełen zakres ekoschematu, a wiec także ten dotyczący gruntów ugorowanych, na których położone są utworzone elementy krajobrazu.
Czytaj także: Nie tylko dopłaty. Co jeszcze zmieni się dla rolników w 2025 roku?
Konieczne zmiany w ekoschemacie - Grunty wyłączone z produkcji
W związku ze wspomnianą koniecznością rozszerzenia utworzonego w 2024 roku ekoschematu - Grunty wyłączone z produkcji o grunty ugorowane, na których znajdują się utworzone elementy krajobrazu, powstała ich lista. Znaleźć ją można w załączniku do uchwały Nr 80 Komitetu Monitorującego Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 z 7 listopada 2024 roku w sprawie m.in. zmian w ekoschemacie – Grunty wyłączone z produkcji.
Zmiany te mają zachęcić rolników nie tylko do wyłączenia z produkcji gruntów ornych, ale także do tworzenia na nich nowych elementów krajobrazu. W załączniku do uchwały przeczytać można, że tego typu powierzchnie „[…] korzystnie oddziałują na środowisko, w szczególności korzystnie wpływają na różnorodność biologiczną terenów rolniczych”.
Jakie zmiany w ekoschemacie - Grunty wyłączone z produkcji?
Zgodnie ze wspomnianym załącznikiem do uchwały, do gruntów ugorowanych, na których położone są utworzone elementy krajobrazu zaliczone zostały:
- żywopłoty lub pasy gruntów zadrzewionych niestanowiące części lasu – jednak płatność przysługuje za nie więcej niż 10 m szerokości żywopłotu lub pasa;
- zadrzewienia liniowe niebędące częścią lasu;
- pojedyncze drzewa – przy czym nie więcej niż 150 sztuk/ha;
- zagajniki śródpolne – niestanowiące części lasu, a obejmujące drzewa lub krzewy o powierzchni nie większej niż 0,5 ha;
- rowy – a wśród nich otwarte cieki wodne, które służą do nawadniania lub odwadniania, przy czym wyłączone są rowy wykonane z betonu, a do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 10 m szerokości danego rowu;
- oczka wodne – posiadające maksymalną powierzchnię 1 ha, inne jednak niż zbiorniki z betonu lub tworzywa sztucznego, do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 0,5 ha oczka; w sytuacji, w której oczko wodne otoczone jest roślinnością nadbrzeżną, do jego powierzchni wlicza się obszar z tą roślinnością;
- miedze śródpolne lub strefy buforowe – które mają szerokość nie mniejszą niż 1 m, jednak do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 20 m szerokości miedzy lub strefy.
Czytaj także: Kalendarz rolników na grudzień 2024: Na jakie dopłaty można złożyć wniosek?
Ograniczenia związane z ekoschematem - Grunty wyłączone z produkcji
Na obszarach wyłączonych z produkcji, w tym na obszarach wyłączonych z produkcji obejmujących utworzone elementy krajobrazu, od 1 stycznia do 31 lipca nie będzie mogła być prowadzona produkcja rolna, w tym wypas i koszenie. Będzie także obowiązywał zakaz stosowania środków ochrony roślin i nawozów.
Roczna płatność przyznawana będzie do powierzchni wynoszącej nie więcej niż 4 proc. powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na wszystkie omówione wyżej grunty wyłączone z produkcji.
W przypadku tego ekoschematu, podobnie jak przy innych ekoschematach obszarowych, wprowadzony został także łączny limit powierzchni na gospodarstwo stanowiący sumę wszystkich realizowanych ekoschematów obszarowych poza ekoschematem Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych. Limit ten wynosi 300 ha na gospodarstwo.
