Premia dla młodego rolnika - będą istotne zmiany!
Planowane zmiany mają spowodować, że o sięgnięcie o wsparcie unijne będzie łatwiej - zwłaszcza tym, którzy mają wyższe wykształcenie. Premiowane będą także osoby, których z własnymi rodzicami dzieli większa różnica wieku. Więcej punktów przewidziano także za posiadanie zwierząt oraz przekazanie gospodarstwa w całości.
Wszystko wskazuje na to, że już wkrótce, w kryteriach wyboru operacji w interwencji pt. Premia dla młodego rolnika, w ramach której można uzyskać 200 tys. zł, pojawią się ważne modyfikacje. Jest to efekt dyskusji, jakie podjęto podczas posiedzenia Komitetu Monitorującego PS WPR 2023-2027, które miało miejsce na przełomie października i listopada. Uznano wówczas, iż należy wprowadzić zmiany w kilku kryteriach.
Premia dla młodego rolnika - więcej punktów za wykształcenie
Kryterium 1. Posiadane kwalifikacje zawodowe lub umiejętności
Aby otrzymać środki, trzeba wykazać, że posiada się odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności związane z prowadzeniem działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym (staż pracy w rolnictwie). Ze względu na to, że gospodarstwa prowadzone przez lepiej wykształconych rolników, jak czytamy w podjętej uchwale, osiągają wyższą efektywność produkcji, proponuje się, aby liczba punktów możliwych do uzyskania z tytułu tego kryterium wyboru została podwyższona o 1 punkt (odpowiednio za każdy poziom posiadanych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności).
A zatem, im wyższy poziom kwalifikacji tym jeszcze wyższa punktacja. Maksymalnie za to kryterium wyboru będzie można uzyskać 5 punktów (zamiast 4 punktów).
„Podwyższenie liczby punktów w tym kryterium wyboru ułatwi młodym, wykształconym rolnikom uzyskanie premii na rozpoczynanie i rozwój działalności rolniczej w prowadzonych przez nich gospodarstwach” – tłumaczą pomysłodawcy wprowadzenia zmiany.
Punkty z tytułu posiadanych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności przyznaje się za posiadanie:
a) wykształcenia wyższego oraz stopnia naukowego doktora nauk rolniczych
(w dyscyplinie: zootechnika, zootechnika i rybactwo, ogrodnictwo, rolnictwo i ogrodnictwo, weterynaria, agronomia lub inżynieria rolnicza) lub nauk weterynaryjnych – 5 punktów,
b) wykształcenia wyższego – ukończonych studiów pierwszego stopnia lub studiów drugiego stopnia, lub jednolitych studiów magisterskich, lub studiów magisterskich, na kierunku: rolnictwo, ogrodnictwo, weterynaria, technika rolnicza i leśna, zootechnika, architektura krajobrazu lub na kierunkach studiów, w ramach których zakres kształcenia, program albo standardy kształcenia obejmują treści związane z działalnością rolniczą w wymiarze łącznym co najmniej 120 godzin – 5 punktów,
c) wykształcenia wyższego – ukończonych studiów pierwszego stopnia lub studiów drugiego stopnia, lub jednolitych studiów magisterskich, lub studiów magisterskich, na kierunku innym niż wymienione w lit. b, oraz co najmniej 3–letni staż pracy w rolnictwie, lub ukończonych studiów podyplomowych w zakresie związanym z działalnością rolniczą, to znaczy takich, których program obejmuje co najmniej jedno z następujących zagadnień: ekonomika rolnictwa, organizacja lub technologia produkcji rolniczej, marketing artykułów rolnych, rachunkowość rolnicza, agrobiznes) – 5 punktów,
d) wykształcenia średniego lub średniego branżowego oraz kwalifikacji w zawodzie: technik rolnik, technik ogrodnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, technik pszczelarz, technik weterynarii (w przypadku gdy w gospodarstwie są prowadzone chów lub hodowla zwierząt), technik agrobiznesu, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik turystyki wiejskiej, technik turystyki na obszarach wiejskich – 5 punktów,
e) wykształcenia zasadniczego zawodowego lub zasadniczego branżowego oraz kwalifikacji w zawodzie: rolnik, ogrodnik, pszczelarz, mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych – 4 punkty,
f) tytuł wykwalifikowanego robotnika lub tytuł mistrza, lub tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza, w zawodzie wymienionym w lit. e, uzyskany w formach pozaszkolnych, oraz co najmniej 3–letni staż pracy w rolnictwie – 3 punkty,
g) wykształcenia średniego lub średniego branżowego oraz co najmniej 4-letniego stażu pracy w rolnictwie – 2 punkty.
Uwzględnia się również adekwatne kwalifikacje uzyskane w innym państwie zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa w tym zakresie.
Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie
pomocy, w którym dana osoba:
a) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie jako rolnik lub domownik lub ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA),
b) była zatrudniona w gospodarstwie na podstawie umowy o pracę, na stanowisku
związanym z prowadzeniem produkcji rolnej.
Im większa różnica wieku między przekazującym gospodarstwo a następcą, tym więcej punktów
Kryterium 2. Różnica wieku pomiędzy przekazującym UR a młodym rolnikiem
Kryterium wyboru dotyczące różnicy wieku pomiędzy „starszym” a młodym rolnikiem ma, według członków Komitetu, ułatwić wymianę pokoleniową, a tym samym poprawić strukturę wieku zarządzających gospodarstwami rolnymi. Zaproponowano, by kryterium zostało zmienione i koncentrowało się na różnicy wieku miedzy przekazującym i przejmującym użytki rolne, a nie dublowało założenia z kryterium dotyczącego przejmowania gospodarstwa w całości.
Dlatego w przypadku kryterium dotyczącego różnicy wieku, punkty będą przyznawane za różnicę wieku pomiędzy osobą fizyczną przekazującą na własność UR (niekoniecznie całe gospodarstwo) a młodym rolnikiem. Punkty będą przyznawane, jeśli wszystkie przekazywane użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa młodego rolnika zostaną nabyte na wyłączną własność lub do małżeńskiej wspólności majątkowej.
Jeżeli różnica wieku pomiędzy osobą fizyczną przekazującą ziemię a młodym rolnikiem wynosi:
a) powyżej 15 do 25 lat – przyznaje się 3 punkty;
b) powyżej 25 lat – przyznaje się 5 punktów.
W przypadku kilku osób fizycznych wspólnie przekazujących młodemu rolnikowi grunty (małżeństwo, współwłaściciele) różnica wieku jest liczona między młodym rolnikiem a najstarszym przekazującym.
Max 3 punkty za powierzchnię UR
Kryterium 3. Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie (tytuł prawny)
Punkty przyznaje się według wzoru. Do obliczania liczby brana jest pod uwagę m.in. średnia powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju lub średnia powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w województwie w zależności od tego, gdzie znajduje się gospodarstwo. Dodatkowo istotnym jest ustalenie powierzchni użytków rolnych, które najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy będą stanowiły przedmiot:
a) własności,
b) użytkowania wieczystego,
c) dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu
terytorialnego,
d) dzierżawy od innych podmiotów na podstawie umowy dzierżawy zawartej w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na okres co najmniej 8 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.
Maksymalnie, w tym kryterium, można otrzymać 3 punkty.
Rodzic przekazuje ci gospodarstwo w całości – dostaniesz więcej punktów
Kryterium 4. Przejmowanie gospodarstwa w całości
Ze względu na to, że kryterium dotyczące przejmowania gospodarstwa w całości ma na celu zachęcanie do poprawy struktury agrarnej, proponuje się następującą modyfikację. W przypadku tego kryterium, punkty będą przyznawane, jeżeli młody rolnik nabywa na własność wszystkie użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa przynajmniej jednej przekazującej osoby fizycznej, o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, przy czym własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać użytki rolne o powierzchni nieprzekraczającej 0,5 ha. Jeśli w gospodarstwie osoby przekazującej znajdują się również zwierzęta gospodarskie, to przekazanie gospodarstwa w całości oznacza także konieczność przekazania tych zwierząt w posiadanie młodego rolnika.
Zaproponowano, by liczbę punktów w tym kryterium zwiększyć z 4 punktów do 5.
Dodatkowe punkty dla dużych gospodarstw
Kryterium 5. Wielkość ekonomiczna gospodarstwa (tytuł prawny)
Punkty przyznaje się za wielkość ekonomiczną gospodarstwa powyżej 19 500 euro. I tutaj punkty przyznaje się według wzoru. Maksymalnie można otrzymać 3 punkty.
Młody rolnik ma zwierzęta – może liczyć na jeszcze większy bonus
Kryterium 6. Prowadzenie produkcji zwierzęcej
Produkcja zwierzęca jest bardzo pracochłonna i kapitałochłonna, a liczba gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą spada, dlatego uznano, że należy zwiększyć liczbę punktów przyznawanych za chów i hodowlę zwierząt z 2 punktów do 3 punktów.
„Zakłada się, że dzięki temu kryterium dotyczące planowanej produkcji zwierzęcej w jeszcze większym stopniu zachęci młodych rolników do podejmowania działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych nastawionych na produkcję zwierzęcą” – czytamy w uzasadnieniu do uchwały.
Punkty przyznaje się, jeśli co najmniej 50% wyliczonej w biznesplanie docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa stanowi wielkość ekonomiczna osiągnięta z produkcji zwierzęcej.
Nawet 4 pkt za udział w systemach jakości
Kryterium 7. Uczestnictwo w systemach jakości
Młodzi rolnicy mogą także zdobyć punkty za uczestnictwo w systemach jakości lub deklarację wejścia w konkretne programy. Najwięcej punktów przysługuje za uczestnictwo w unijnych systemach ekologicznych – 4 punkty. O 2 punkty mniej można otrzymać za prowadzenie gospodarstwa zgodnie z unijnym systemie jakości w formie konwencjonalnej. 1 punkt przysługuje natomiast za certyfikat krajowy.
Kryterium 8. Dotychczasowa aktywność zawodowa wnioskodawcy
Jeżeli w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy dana osoba jest domownikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub uczniem w systemie dziennym albo studentem na studiach stacjonarnych, lub zarejestrowanym bezrobotnym - przyznaje się 1 punkt.
Ile punktów trzeba zdobyć, by otrzymać wsparcie w ramach premii dla młodego rolnika?
Kiedy młody rolnik może realnie być zakwalifikowany do wsparcia? Sumarycznie musi zdobyć co najmniej 7 punktów. Stanowi to 23% sumy maksymalnej możliwej do uzyskania liczby punktów za wszystkie kryteria wyboru.
„Taki poziom minimalnej liczby punktów niezbędny do uzyskania pomocy, pozwala uwzględniać operacje, które otrzymały 7 punktów i więcej. Dzięki takiemu podejściu do realizacji zostaną wybrane operacje o odpowiedniej jakości, pozwalające zrealizować cel interwencji i zaspokoić związane z nim potrzeby”- argumentuje pomysłodawca uchwały.
Czytaj także: Czy można dostać premię dla młodego rolnika będąc ubezpieczonym w ZUS?
