Pryskaj pomidory raz w tygodniu. Ta choroba szybko atakuje całą uprawę

Źródło: Adobe Stock

Szarą pleśń wywołuje grzyb Botrytis cinerea. Zimuje on na martwych resztkach roślin, na chwastach oraz w ściółce. To właśnie one stają się źródłem infekcji w kolejnym sezonie. Grzyb szybko rozwija się w sprzyjających warunkach, czyli w wysokiej temperaturze, przy dużej wilgotności oraz przy małym ruchu powietrza. Z tego względu na porażenie w bardzo dużym stopniu narażone są pomidory uprawiane w szklarniach oraz tunelach foliowych, choć choroba grozi również warzywom gruntowym. Pomidory mogą zostać zakażone w przypadku kontaktu z wodą lub glebą zawierającą zarodniki. Sam grzyb jest w stanie przetrwać w ziemi przez wiele miesięcy.

W jaki sposób objawia się szara pleśń na pomidorach?

Choroba grzybowa objawia się w postaci okrągłych szarobrunatnych plam. Widać je zwłaszcza na łodygach blisko ziemi oraz w rozwidleniach młodych pędów. W dalszej kolejności plamy pojawiają się na liściach i w końcu na owocach, na których widać biały nalot. Przy dużej wilgotności grzybnia pokrywa się szarym puszystym nalotem. Jest on źródłem zarodników grzyba, które uwalniają się i rozprzestrzeniają w momencie, gdy poruszymy pędami. Finalnie zielone części rośliny robią się brunatne i zamierają, a owoce gniją. Choroba stanowi naprawdę duże zagrożenie dla uprawy, ponieważ może zainfekować jej dużą część w krótkim czasie, zwłaszcza jeśli pomidory rosną blisko siebie.

Czytaj też:
Ten zabieg zapewnia większe plony i smaczniejsze pomidory. Jak go wykonać?

Jak walczyć z szarą pleśnią?

Walka z szarą pleśnią nie należy do łatwych, zwłaszcza że choroba charakteryzuje się długim okresem utajonym – nawet do okresu dojrzewania pomidorów. Wynika to z tego, że wraz z dojrzewaniem zwiększa się poziom cukru w owocach, który z kolei stanowi pożywkę do rozwoju grzyba. Choroba może postępować w wyniku obfitych opadów deszczu, narażenia na wiatr oraz mechanicznego uszkodzenia pędów lub owoców. Warto mieć na uwadze również to, że nawet jeśli w okresie zbiorów nie zauważymy na pomidorach śladów infekcji, nie oznacza to, że choroba nie rozwinie się później, gdy będziemy je przechowywać. W takim przypadku szara pleśń może szybko przenieść się na zdrowe warzywa.

Jak w takim razie zwalczyć tę chorobę? Najważniejsza jest szybka reakcja. Jeśli zauważymy, że niektóre części roślin zostały już porażone, trzeba od razu je usunąć. Obcinamy zarówno liście, pędy, jak i owoce. Wykorzystujemy do tego celu zdezynfekowane narzędzie. Zainfekowane części trzeba zutylizować. Pod żadnym pozorem nie należy wykorzystać ich na kompost. Co dalej?

Czytaj też: Spryskaj tym chwasty, a szybko się ich pozbędziesz. Stosuj miejscowo 

• Do zwalczania szarej pleśni wykorzystuje się fungicydy. Jeśli decydujemy się na oprysk chemiczny, należy pamiętać, aby trzymać się zaleceń producenta dotyczących okresu karencji przed zbiorem pomidorów. Oprysk najlepiej wykonać wieczorem w suchy i bezwietrzny dzień. Preparaty zawierające substancje z różnych grup chemicznych warto stosować na zmianę, aby patogen nie mógł się na nie uodpornić.

• Kolejnym sposobem jest zastosowanie mikrobiologicznej ochrony. Na rynku dostępne są preparaty zawierające pożyteczne bakterie, które kolonizują powierzchnię roślin i konkurują z grzybami o zasoby. Poza tym bakterie niszczą ściany komórkowe grzybów. Tę metodę można wykorzystać w produkcji ekologicznej i integrowanej.

• Oprócz tego dostępne są naturalne metody. Można przygotować domowy oprysk, mieszając sodę oczyszczoną z wodą (1 łyżka na 1 litr płynu) lub mleko z wodą w proporcji 1:10. Warzywa należy spryskiwać raz w tygodniu, najlepiej rano. Dobrze sprawdza się też oprysk z naparu z pokrzywy lub skrzypu polnego. Wystarczy zalać 500 g świeżych roślin 1 l wody i pozostawić na dobę. Następnie napar rozcieńczamy wodą w stosunku 1:5 i spryskujemy pomidory. Jeszcze inną opcją jest oprysk roztworem z czosnku. Wystarczy zalać kilka ząbków 1 l gorącej wody i odstawić na 12 godzin. Na końcu dodajemy parę kropli płynu do mycia naczyń i spryskujemy rośliny. Tego typu opryski można stosować profilaktycznie już do momentu posadzenia warzyw.

Jeśli pomidory są uprawiane w tunelu lub szklarni, należy obniżyć wilgotność powietrza. Można to zrobić poprzez częstsze wietrzenie. Poza tym trzeba zrezygnować z podlewania w godzinach wieczornych. Dodatkowo warto usunąć dolne liście pomidorów, aby poprawić przepływ powietrza.

Jak zapobiegać szarej pleśni?

Najlepszym sposobem na ochronę pomidorów przed tą groźną chorobą grzybową jest pamiętanie o profilaktyce. Jakich zasad warto się trzymać?

• Podczas podlewania nie zwilżaj liści i owoców. W przypadku zautomatyzowanych systemów najlepiej sprawdza się nawadnianie kropelkowe.

• Regularnie wietrz szklarnię lub tunel, zwłaszcza rano.

• Nie sadź pomidorów zbyt gęsto.

• Regularnie stosuj naturalne opryski zapobiegające chorobie.

• Pamiętaj o zbilansowanym nawożeniu, unikaj nadmiaru azotu, który osłabia rośliny.

• Po zakończeniu zbiorów usuń martwe części roślin.

• Uważaj, aby nie uszkodzić pomidorów podczas ich zbioru i transportu.

• Podczas usuwania liści pomidorów korzystaj tylko z odkażonych narzędzi. Zabieg wykonuj podczas słonecznej pogody, przy niskiej wilgotności. Miejsca cięć możesz posmarować specjalną pastą, która zasklepia rany i ogranicza ryzyko infekcji.

Warto także stosować preparaty, które zwiększają odporność roślin, np. stymulatory wzrostu. Można je aplikować również po przebytej chorobie grzybowej. Dobrze sprawdzają się m.in. wyciągi z alg i wodorostów morskich oraz preparaty mikrobiologiczne.