Koniec ustnych umów dzierżaw ziemi rolnej. Zobacz, od kiedy?

Nowa ustawa, stanowiąca uzupełnienie dla inicjatywy „Aktywny Rolnik” – jak zaznacza ministerstwo – jest odpowiedzią na wieloletnie apele środowiska rolniczego
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Projekt ustawy o dzierżawie rolniczej
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRIRW) poinformowało, że projekt ustawy o dzierżawie rolniczej trafił do rządowego Centrum Legislacji. Nowa ustawa o dzierżawie rolniczej, która ma zakończyć erę ustnych umów.
Dlaczego konieczne są zmiany?
„To ważny krok w kierunku uporządkowania jednej z kluczowych kwestii, z jakimi od lat boryka się polska wieś” – napisał w mediach społecznościowych Stefan Krajewski, minister rolnictwa.
Ministerstwo rolnictwa tłumaczy, że konieczne jest uporządkowanie przepisów dotyczących dzierżawy.
- Obecna archaiczna regulacja stosunków dzierżawnych przyjęta w przepisach nie odpowiada na współczesne problemy rolnictwa, a w szczególności nie zapewnia ani względnej trwałości, ani ciągłości dzierżawy. Tymczasem efektywność dzierżawy jest porównywalna z gospodarowaniem na własnej ziemi, jeśli jest oparta na wieloletniej umowie, prawnie gwarantującej jej stabilne warunki. Zakładamy, że rynek dzierżaw w Polsce będzie rozwijał się podobnie jak w Europie Zachodniej, co oznacza, że udział gruntów dzierżawionych będzie w naszym kraju rósł. A to oznacza, że naszym zadaniem jest zagwarantowanie odpowiednich i adekwatnych do tego rozwoju warunków prawnych - mówi Jacek Czerniak, sekretarz stanu w MRIRW.
Nie będzie ustnych dzierżaw ziemi rolnej
Sposób i forma zawierania umowy dzierżawy, to jedna z ważniejszych zmian, jaką ma wprowadzić nowa ustawa. Ministerstwo rolnictwa podaje, że w Polsce nawet 75% umów dzierżawy prywatnej zawieranych jest w formie ustnej, co nie zapewnia ich trwałości i ciągłości, a dodatkowo sprzyja tworzeniu tzw. szarej strefy.
"Do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa coraz częściej dochodzą sygnały o procederze sztucznego zaniżania powierzchni gospodarstw rolnych, na potrzeby przetargów organizowanych przez KOWR" - uzasadnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. W ocenie kancelarii część rolników startujących w przetargach na grunty od KOWR wykazywało tylko ziemię, której jest właścicielem lub dzierżawi na podstawi umowy pisemnej
Jakie zmiany przewiduje nowa ustawa o dzierżawie rolniczej?
- umowa dzierżawy ma mieć formę pisemną z tzw. datą pewną (tj. urzędowo poświadczoną) i zawierać protokół z dokładnym opisem przedmiotu dzierżawy.
- Nowe przepisy przewidują dwa rodzaje umów dzierżawy:
krótkoterminową (do 5 lat) oraz długoterminową (do 30 lat), - przedmiotem umowy mogą być gospodarstwa rolne lub nieruchomości rolne, z wyłączeniem tych, wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,
- projektowana ustawa reguluje terminy i zasady płatności czynszu oraz daje możliwość jegomodyfikacji (przez np. zmianę z czynszu niepieniężnego na pieniężny, obniżenie czynszu na skutek nadzwyczajnych okoliczności czy obowiązkowych nakładów, które zakłócają
korzystanie z dzierżawy), - doprecyzowuje prawa i obowiązków stron;
- procedowane przepisy przewidują możliwość zmiany dzierżawcy jedynie w 3 ściśle określonych przypadkach, tj., gdy dzierżawca
- osiągnął wiek emerytalny,
- przenosi swoje prawa i obowiązki na małżonka lub zstępnych,
- przenosi swoje gospodarstwo rolne na następcę w rozumieniu przepisów o
ubezpieczeniu społecznym rolników.
Kiedy wejdą nowe przepisy?
Nowe przepisy ustawy o dzierżawie rolniczej mogą wejść w życie w ostatnim kwartale 2025 roku.