Nadużycia w ramach „Czystego Powietrza”. Złożono zawiadomienie do prokuratury
3 grudnia NFOŚiGW poinformował na swojej stronie, że złożono zawiadomienie do prokuratury w stosunku do kilku firm, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełniania przestępstw w ramach programu „Czyste Powietrze”. Kontrole wykazały szereg nieprawidłowości i nadużyć dotyczących 6 tys. wniosków o dotacje, których kwota opiewała na ok. 600 mln zł.
Kontrole NFOŚiGW wykazały szereg nieprawidłowości
NFOŚiGW wskazuje, że podczas kontroli odnotowano między innymi przypadki wymuszeń udzielania pełnomocnictwa, zawyżania rachunków za usługi i materiały czy też realizacji nieefektywnych inwestycji.
Co istotne, beneficjenci programu „Czyste Powietrze” często nie mieli żadnych dokumentów dotyczących przedsięwzięcia, które realizowane było przez wykonawców. Nie byli też świadomi, co obejmuje wniosek o dofinansowanie i jakie oświadczenia były składane, ponieważ po podpisaniu pełnomocnictwa nie byli o tym informowani. W przypadku firm, które zgłoszone zostały do prokuratury, najczęściej wnioskowanie w imieniu beneficjentów opiewało na najwyższe dofinansowania dostępne w programie, czyli 136,2 tys. zł. Nie uzgodniono z nimi tego, jak ma wyglądać optymalny zakres prac, wykonawcy narzucali go jako ten, jak cytuje NFOŚiW, „możliwy do realizacji w ramach dotacji, którą można uzyskać z programu”.
Czytaj też: Chiny zwiększają wsparcie dla rolnictwa. Które państwa przekazują najwięcej?
Nieprawidłowości jest więcej
Według informacji przekazanych na stronie NFOŚiGW w pierwszej połowie 2024 roku skontrolowano 4656 beneficjentów programu „Czyste Powietrze”, a nieprawidłowości stwierdzono w 12 proc. umów. Zdarzało się, że beneficjenci sami składali zawiadomienia o nadużyciach i oszustwach dokonywanych przez wykonawców inwestycji. Spływały one do organów ścigania, NFOŚiGW oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW).
WFOŚiGW także składały zawiadomienia na policję i prokuraturę w związku z nieprawidłowościami w programie „Czyste Powietrze”. 47 na 103 zawiadomienia miały miejsce w województwie kujawsko-pomorskim.
Czytaj też: Dopłaty do wymiany pieca. "Czyste Powietrze" zawieszone, ale są inne programy
„Czyste Powietrze” zawieszone. Potrzebne zmiany
Przypomnijmy, że w ramach programu „Czyste Powietrze” oferowane jest dofinansowanie termomodernizacji budynków oraz wymiany nieefektywnych, przestarzałych źródeł ciepła. Jednak między innymi ze względu na nadużycia wykonawców pod koniec listopada przyjmowanie nowych wniosków zostało wstrzymane – program ma przejść reformę i wrócić w zmienionej formie wiosną 2025 roku.
Reforma ma między innymi obejmować ochronę przed oszustwami ze strony wykonawców, uszczelnienie warunków przystąpienia do programu (dzięki czemu skorzystać z niego mają najbardziej potrzebujący), uproszczenie wniosków, a tym samym ich szybszą obsługę i sprawniejsze wypłaty dofinansowania, obniżenie rachunków na energię czy też poprawę jakości powietrza w Polsce.
