Kiedy rolnik otrzymuje stałą, a kiedy okresową rentę z KRUS? Wyjaśniamy różnice

Źródło: Canva

Zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobom, które spełniają łącznie trzy warunki – podlegały ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, są trwale lub okresowo całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym, a całkowita niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu. Należy dodać, że całkowita niezdolność oznacza taki stopień naruszenia sprawności organizmu, który wiąże się z utratą zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Czytaj też: KRUS ruszył z nową akcją. Pieniądze mają trafić szybciej do rolników

Kto może otrzymać rentę rolniczą?

Jednym z warunków, które muszą spełnić osoby ubiegające się o rentę rolniczą, jest posiadanie stażu ubezpieczeniowego, odpowiedniego do wieku. Jak wygląda to w praktyce?

• Niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym przed ukończeniem 20. roku życia – 1 rok stażu ubezpieczeniowego.

• Niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym między 20. a 22. rokiem życia – 2 lata stażu ubezpieczeniowego.

• Niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym między 22. a 25. rokiem życia – 3 lata stażu ubezpieczeniowego.

• Niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym między 25. a 30. rokiem życia – 4 lata stażu ubezpieczeniowego.

• Niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym po 30. roku życia – 5 lat stażu ubezpieczeniowego, przy czym okres ubezpieczenia musi przypadać w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę rolniczą.

Prawo do renty rolniczej przysługuje również osobie całkowicie niezdolnej do pracy w gospodarstwie rolnym, która ma co najmniej 25 lat ubezpieczenia emerytalno-rentowego. W tym przypadku nie musi ona udowadniać, że niezdolność powstała w czasie ubezpieczenia lub w ciągu 18 miesięcy od jego ustania, ani że 5 lat ubezpieczenia przypada na ostatnie 10 lat. Jeśli niezdolność wynika z wypadku przy pracy rolniczej lub choroby zawodowej, wystarczy dowolny okres ubezpieczenia obejmujący dzień zdarzenia. O rentę może ubiegać się zarówno rolnik, jego małżonka, jak i domownik.

Czytaj też: Ponad 300 zł co miesiąc na prąd i gaz. Oto dodatek z KRUS, o którym niewielu wie

Kiedy KRUS przyznaje rentę na stałe? Różnice między rentą stałą a okresową

Utrata zdolności do pracy może być trwała lub okresowa. W pierwszym przypadku KRUS przyznaje świadczenie na stałe, w drugim tylko na pewien czas, np. na rok. Kiedy całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym może zostać uznana za trwałą?

• Zgodnie ze wspomnianą ustawą, dzieje się tak w momencie, gdy ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. W tej sytuacji, jeśli lekarz rzeczoznawca z KRUS nie orzeknie celowości przekwalifikowania zawodowego, ubezpieczonemu zostanie przyznana renta stała. 

Lekarz orzecznik może również stwierdzić, że ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do pracy i orzeknie o okresowej całkowitej niezdolności do pracy. W takim przypadku ubezpieczonemu zostanie przyznana okresowa renta rolnicza – na czas wskazany w orzeczeniu i w decyzji przyznającej to świadczenie. Należy dodać, że jeżeli w ciągu 18 miesięcy od dnia ustania prawa do renty stan zdrowia ubezpieczonego ulegnie pogorszeniu, ma on prawo ponownie wystąpić z wnioskiem o rentę rolniczą. 

Czytaj też:
Mieszkanie z rodzicami. Kiedy prowadzi do zasiedzenia domu?

Osoby, które pobierają okresową rentę rolniczą i chciałyby uzyskać prawo do tego świadczenia na stałe, powinny przed upływem okresu, na jaki została przyznana renta złożyć nowy wniosek o to świadczenie wraz z aktualnym zaświadczeniem o stanie zdrowia (druk KRUS N-14). 

Osobom, które pobierają rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy i osiągnęły wiek emerytalny, przyznaje się z urzędu emeryturę rolniczą. Jej wartość nie może być niższa od dotychczas pobieranej renty, jeśli osoba podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS przez okres co najmniej 25 lat.

Czytaj też: Darmowe badania dla rolników. Jak się zapisać?

Jak złożyć wniosek o rentę rolniczą?

Procedura ubiegania się o rentę rolniczą jest następująca. 

• Należy złożyć w KRUS wniosek o rentę rolniczą na formularzu KRUS SR-20, dołączając do niego kwestionariusz dotyczący okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz okresów podlegających zaliczeniu do tego ubezpieczenia (druk KRUS-SR-21), a także wypełnione przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia (druk KRUS N-14) i posiadaną dokumentację medyczną. Osoby, które były ubezpieczone w ZUS lub odbyły zasadniczą służbę wojskową, powinny również dołączyć dokumenty, które to potwierdzają.

• Po złożeniu dokumentów osoba zostanie skierowana na postępowanie orzecznicze, podczas którego zostanie wydane orzeczenie dotyczące jej stanu zdrowia. O całkowitej niezdolności do pracy orzeka lekarz rzeczoznawca Kasy (w I instancji) lub komisja lekarska Kasy (w II instancji).

• Po uzyskaniu prawomocnego orzeczenia KRUS wyda decyzję przyznającą lub odmawiającą prawa do świadczenia.

Wnioskodawca ma prawo odwołać się od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy Kasy w terminie 14 dni, licząc od daty jego otrzymania. Kolejne orzeczenie zostanie wydane przez komisję lekarską. Od tej decyzji również można się odwołać, tym razem do sądu, w terminie 1 miesiąca od daty doręczenia decyzji.

Czytaj też: IMGW podał prognozę pogody na najbliższe tygodnie. Ten region mocno się wyróżnia