Legowiska dla krów: piasek, maty, materace, łóżka wodne?
Materace słomiano - wapienne
Coraz większą popularność w polskich oborach zdobywają tzw. materace słomiano - wapienne. Składają się one z słomy oraz nawilgoconego kwaśnego wapna magnezowego. Grubość materaca wapienno-słomianego powinna wynosić pomiędzy 18-25 cm. - Grubość ta jest wymagana dla zbudowania stabilnego legowiska. Materac składa się z dwóch warstw: podkładu i warstwy dościelającej. Obie warstwy mieszamy w wozie paszowym. Grubość podkładu powinna wynieść około 90% grubości materaca, resztę stanowi warstwa dościelająca - tłumaczy Dariusz Stachów z firmy Duka Polska.
Proporcje na warstwę podkładową wynoszą: 1 część słomy; 5 części wapna KSM (Kalk alkalish); 2-3 części wody (w zależności od tego, jak suchą słomą dysponujemy). - Warstwę podkładową wysypujemy w legowiska, następnie ubijamy tę warstwę zagęszczarką (ok. 90 kg) w celu ustabilizowania materaca - wyjaśnia Dariusz Stachów. Teraz musimy przygotować warstwę dościelającą. Dobrze, jeśli zachowamy następujące proporcje: 1 część słomy; 2-3 części wapna KSM; 1-2 części wody. Warstwą dościelającą przykrywamy warstwę podkładową na grubość 3-5 cm, ale tym razem jej nie ubijamy. Dariusz Stachów zaznacza, że zakładanie materaca u hodowcy zawsze odbywa się pod czujnym okiem pracownika firmy. Materac powinien mieć konsystencję mokrą, co daje nam gwarancję stabilności materaca.
Czytaj także: Odchów cieląt - o czym należy pamiętać?
Największą zaletą materacy wapienno - słomianych jest wysoka higiena legowiska. - Utrzymujemy wysokie ph - powyżej 10. W takim środowisku nie rozwija się większość niepożądanych bakterii i patogenów. Możemy przez to między innymi znacznie ograniczyć ilość komórek somatycznych w mleku - przekonuje Dariusz Stachów. Poza tym, w systematycznie dościelanym legowisku przez cały czas znajduje się duża ilość KSM-u, który okleja racice krów, tworząc naturalną barierę ochronną. Tym samym możemy w znacznym stopniu zredukować stany zapalne racic. Kolejna zaleta to oszczędność na słomie potrzebnej do dościelania w oborze. - Prawidłowe założenie, a później regularne dościelanie legowisk pozwala na nawet 5 - krotną redukcję słomy w porównaniu ze ścieleniem samą słomą w legowiskach - wyjaśnia Dariusz Stachów. Poza tym zaoszczędzimy czas potrzebny na dościelanie (przy ścieleniu samą słomą dościelać trzeba codziennie, w wypadku materacy słomiano-wapiennych jest to dościelanie co 2-3 tygodnie). Jest to niewątpliwie zaleta w przypadku obór na głębokiej ściółce. Tam, gdzie jest system rusztowy - uzupełnianie materiału na legowiskach to dodatkowa czasochłonna praca.
Wapno KSM poprawia także jakość gnojówki. - Przy stosowaniu KSM-u wzrasta ph gnojowicy, w której lepiej rozwijają się bakterie odpowiedzialne za rozkładanie stałych frakcji gnojowicy, czyniąc ją tym samym bardziej jednolitą i ograniczając rozwój kożucha na wierzchu. Dodatkowo każda tona KSM zastosowana w oborze, to tona mniej wapna polowego sypanego na pole - tłumaczy Dariusz Stachów. Materace wapienno - słomiane mają właściwości osuszające, jak również wiążące amoniak. Systematycznie stosowane pozwalają znacznie poprawić mikroklimat panujący w oborze. Co warte podkreślenia, wapno KSM jest produktem całkowicie ekologicznym (posiada certyfikat ekologiczny), tak więc może być stosowany w gospodarstwach produkujących żywność ekologiczną.
„Separat”
Ten materiał inaczej nazywany jest wytłoczynami lub zieloną ściółką. Są to odseparowane części stałe z gnojowicy. Do tego celu służą odpowiednie urządzenia nazywane separatorami. Legowiska z separatu stały się alternatywą dla gospodarstw ze zbyt małą ilością słomy do ścielenia. Przy tej technologii możemy zmniejszyć pojemność zbiornika gnojowicy o 10-30%. Odpada w gospodarstwie konieczność rozcieńczania gnojowicy przed rozlewaniem. Frakcja płynna jest rzadsza od tradycyjnej, łatwiej wsiąka w glebę, zmniejsza uciążliwy zapach i straty azotu. Trzeba jednak gospodarstwo wyposażyć w separator, a to nie jest mały koszt. Dlatego bardziej opłaca się w dużych gospodarstwach, powyżej 100 sztuk bydła.
Separat z gnojowicy może powodować większe zabrudzenie krów niż ściółka ze słomy i z trocin. Sprawdza się w oborach, gdzie boksy legowiskowe są pielęgnowane i czyszczone z odchodów dwa razy dziennie.
