Legowiska dla krów: piasek, maty, materace, łóżka wodne?
Piasek
Badania dowodzą, że, mając do wyboru różne legowiska, w tym trociny, maty i piasek, krowy najchętniej wybierają ostatni z wymienionych materiałów. Poza tym na stanowiskach pokrytych piaskiem odnotowano najmniej uszkodzeń kończyn u krów. Piasek dostosowuje się do kształtu zwierząt, co zapewnia im komfort leżenia. Dobrze amortyzuje ciężar, gdy krowa kładzie się i wstaje. A to sprzyja mniejszemu obciążeniu stawów skokowych. Jest wskazany dla producentów bydła zwłaszcza tam, gdzie jest ograniczony dostęp do słomy zbożowej. Wydawałoby się więc, że jest to produkt wręcz idealny - dający pełen komfort wypoczynku oraz ochronę przed florą bakteryjną. Ale i w przypadku stosowania piasku mogą pojawić się ograniczenia.
Piasek pozyskiwany do legowisk powinien być dobrej jakości, a o taki trudno w niektórych rejonach Polski. Nie jest on też tani. Poza tym legowiska wypełnione piaskiem nie nadają się do obór na rusztach jak i do obór ze zbiornikami na gnojowicę (zgarniacze + zbiorniki) z powodu osadzania się piasku na dnie zbiorników. Do tego piasek powoduje bardzo szybkie zużycie się pomp i mieszadeł.
Maty legowiskowe
Dostępne na rynku maty wykonane są całkowicie z gumy, z gąbki lub pianki pokrytej z każdej strony gumą. Czasem przylegają one całkowicie do podłoża, dzięki czemu nieczystości nie spływają pod materac. W innych modelach wykonane są żłobienia, które ułatwiają odpływ gnojowicy. Często można spotkać maty z delikatnym spadkiem w tylnej części, co powoduje, że gnojowica samoczynnie spływa do korytarza gnojowego. Ważne, by mata legowiskowa miała antypoślizgową powierzchnię, dzięki czemu zabezpieczymy zwierzę przed upadkiem. Producenci oferują maty o grubości od 2 do 6 cm. Zaleca się jednak, by wybierać te grubsze. Standardowo najczęściej dostępne są maty o wymiarach 180 - 120 cm.
Można jednak nabyć i większe, o długości 200 cm oraz szerokości 130 cm. Największą zaletą mat gumowych jest łatwość utrzymania ich w czystości. Można je myć przy pomocy myjki wysokociśnieniowej. Trzeba je jednak dodatkowo dezynfekować. Z jednej strony powoduje to dodatkowy koszt zakupu środka dezynfekcyjnego, ale z drugiej daje nam gwarancję najwyższej higieny. Co potem może przełożyć się na ograniczenie ryzyka zapadalności na zapalenia wymienia. Poza tym, stosując maty gumowe, ograniczamy produkcję obornika (nie wykorzystujemy ściółki do ścielenia legowisk). Oszczędzamy też czas, który musielibyśmy poświęcić na ścielenie. Maty gumowe to dodatkowo jednorazowy wydatek na kila dobrych lat. Minusem mat gumowych i sztucznych może być problem z ich zniekształcaniem się po dłuższym czasie użytkowania. Poza tym powinniśmy szczególnie zwracać uwagę na twardość materiału. Im twardsza mata, tym większe ryzyko uszkodzenia kończyn krów. Pod tym kątem lepiej jest wybierać matę z tworzyw sztucznych niż gumową.
