Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
      • Ceny żywca wieprzowego
      • Ceny żywca wołowego
      • Ceny zbóż
      • Ceny pasz
      • Ceny owoców
      • Ceny warzyw
      • Ceny mleka i przetworów
      • Ceny drobiu i jaj
      • Analizy rynkowe
      Żniwa 2025. Za to zboże dostaniesz 100 zł więcej
      Czy rolnicy zarobią w tym roku na zbożu?
      Niepewność na rynku świń. Co z cenami?
      Ceny bydła. Nadal wysokie?
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      Rolnicy, którzy mają zwierzęta, nie będą już musieli prosić w ARiMR o te papiery
      Szepietowo 2025. W tym roku wystawa zwierząt jest inna niż zawsze [VIDEO]
      Szepietowo 2025: XXXI Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych już od jutra
      Można zmienić przeznaczenie jałówki opasowej i ubiegać się o wsparcie
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      Będzie upalnie w tym tygodniu. Bez dwóch zdań. Małe żniwa ruszą pełną parą?
      Te zmiany w prawie budzą obawę rolników. Domagają się pilnego wstrzymania prac
      Suszę już widać w kukurydzy. Tam mogą być straty
      Ta uprawa wzbudza coraz większe zainteresowanie. Dobrze radzi sobie z suszą
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      Ten projekt pochłonął aż 100 milionów. Będą maszyny rolnicze o zerowej emisji?
      Ważna informacja dla ponad 10 tys. rolników. Chodzi o inwestycje z rolnictwa 4.0
      CASE IH świętuje. "Przełamujemy granice w projektowaniu ciągników" [VIDEO]
      Ceny szaleją. Tuż przed żniwami rolnicy zapłacą więcej za paliwo?
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      ARiMR przypomina rolnikom: zostały tylko dwa dni. Potem już będzie za późno
      Krajowy System e-Faktur - co musisz wiedzieć, zanim zacznie obowiązywać?
      Rolnicy jednak nie będą składać tych deklaracji od 2026? "To może być przełom"
      Dostałeś dotację? Zobacz, jak prawidłowo rozliczyć amortyzację w rolnictwie
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      Może rosnąć na słońcu i nie wymaga podlewania. Ma charakterystyczną cechę
      Klasycznie czy oryginalnie? Pięć pnączy idealnych na pergole i altany
      Podlewaj rośliny w taki sposób. Ogród przetrwa suszę i upały
      Uważaj, by upały nie zniszczyły ogrodu. Pamiętaj nie tylko o podlewaniu
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Czy agrowoltaika może zagwarantować plony i przychody rolnika?
      Duże zmiany dla właścicieli fotowoltaiki. Będzie bez koncesji i bez pozwolenia?
      To innowacyjne rozwiązanie chroni uprawy polowe przed nawałnicami i upałami
      Uprawy i panele na jednym polu. Jak to działa i czy się sprawdza?
  • Wieści Rolnicze
  • Jedyna w Polsce hodowla trzmiela ziemnego

Jedyna w Polsce hodowla trzmiela ziemnego

Hodowla - Inne hodowle 18 lutego 2017 07:00 Dorota Piękna-Paterczyk
Jedyna w Polsce hodowla trzmiela ziemnego
Źródło: D. Piękna-Paterczyk
Rocznie owadzie rodziny tu zamieszkujące zjadają kilka ton cukru i kilkaset kilogramów pyłku kwiatowego.
Spis treści:

    Rocznie owadzie rodziny tu zamieszkujące zjadają kilka ton cukru i kilkaset kilogramów pyłku kwiatowego.

    Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

    Zapraszam dziś Czytelników do miejscowości Tymieniec-Dwór w gminie Szczytniki (powiat kaliski), gdzie Stanisław Matuszak wspólnie z małżonką oraz synami Marcinem i Damianem zajmuje się hodowlą trzmieli. Jest to niezwykle trudna i bardzo precyzyjna dziedzina, która wymaga dużego poświęcenia i wysiłku hodowców. To właśnie dzięki zaangażowaniu całej rodziny w stworzonym przez nią laboratorium rodzą się miliony owadów, które wykorzystywane są do zapylania upraw. Jest to największe w Polsce gospodarstwo zajmujące się hodowlą i chowem trzmieli ziemnych w systemie całorocznym. Klientami są nie tylko ogrodnicy prowadzący uprawę warzyw pod osłonami i sadownicy, ale także instytucje badawcze i uczelnie wyższe. Pan Stanisław tak wspomina początki działalności: Wszystko zaczęło się w 2002 roku, kiedy to żona przeczytała ulotkę Polskiego Klubu Ekologicznego oraz Oddziału Pszczelarstwa Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach o organizowanym nowatorskim projekcie pod nazwą „Wdrażanie trzmieli do produkcji rolniczej przez rozwinięcie hodowli wybranych gatunków w warunkach kontrolowanych”. Był to taki program, który miał doprowadzić do restytucji w kraju trzmiela ziemnego, którego populacja bardzo spadła. Syn państwa Matuszaków - Marcin ukończył wtedy studia na Akademii Rolniczej we Wrocławiu i postanowił wybrać się do Puław. Tam ukończył kurs i stwierdził, że podoba mu się praca z owadami. Jak się później okazało z 25 uczestników programu tylko Marcin pozostał i wytrwale prowadzi hodowlę trzmieli. Pierwsze matki do hodowli gospodarstwo otrzymało w 2003 roku od profesora Mieczysława Bilińskiego. Na początku naszej działalności przez 3 lata wyhodowane rodziny trzmieli rozdawaliśmy ogrodnikom, szkołom i miłośnikom przyrody, ponieważ chcieliśmy dowiedzieć się jak się zachowują, jak pracują. Wszystkie zasłyszane od nich uwagi, sugestie zapisywaliśmy i konsultowaliśmy. Kolejne lata poświęciliśmy na dokładne poznanie technologii, powiększenie i doposażenie pracowni, wprowadzenie własnych linii hodowlanych oraz kontakty z potencjalnymi klientami. Trzmiele należą do rodziny pszczołowatych. Do tego rodzaju należy ponad 300 gatunków, z czego w Polsce występuje około 30. Najczęściej możemy spotkać trzmiela ziemnego (Bombus terrestris) i trzmiela kamiennika (Bombus lapidarium). Większość roślin, aby wydać owoce i nasiona, potrzebuje do zapylenia kwiatów owadów. Najważniejszymi zapylaczami w przyrodzie są pszczoły. A czy Państwo wiedzą, że w naszej strefie klimatycznej trzmiele zapylają około 400 gatunków roślin? Te pracowite owady dzięki swoim rozmiarom łatwiej docierają do kwiatowych pręcików i słupków. Jeden osobnik w ciągu minuty jest w stanie odwiedzić do 30 kwiatów, czyli dwukrotnie więcej niż pszczoła miodna. Obecność trzmieli w uprawie pomidorów powoduje zwiększenie ilości zawiązanych owoców oraz wpływa na poprawę ich jakości. Owoce są bardziej kształtne, twarde, lepiej wypełnione, bez pustych przestrzeni wewnątrz. Owoce jabłoni i grusz, których kwiaty były zapylone przez te owady, mają więcej nasion, dzięki temu są bardziej kształtne i większe. Podobna sytuacja występuje u owoców borówki, porzeczek i agrestu.

    W budynku gospodarczym zobaczyłam dużą ilość regałów z pudełkami, w których prowadzony jest początkowy wychów rodzin. Poczułam się jak w niezwykłym laboratorium. Pod nieobecność Marcina w arkana hodowli wprowadził mnie pan Stanisław z synem Damianem. Trzmiele wylęgają się praktycznie przez cały rok. Latem w letnim izolatorze, który wyglądem przypomina małą przydomową folię na warzywa a teraz - zimą - w podgrzewanym pomieszczeniu. W izolatorach odbywają się loty godowe. Kiedy samica zostanie zapłodniona przez trutnia, zakopuje się w ziemi. W izolatorach zostają przygotowane specjalne kopce, w których samica spędza 2 tygodnie. Po tym czasie takie samice wykopujemy i hibernujemy. W tym stanie spędzają do 8 miesięcy, następnie je wybudzamy i przygotowujmy do składania jaj – opowiada pan Stanisław. Wyjaśnia, mi że każda z matek dostaje kokon inicjacyjny. Po około tygodniu matka tworzy na tym kokonie miseczki woskowe i składa do nich jaja. Do każdej miseczki składa od kilku do kilkunastu jaj. Zasklepia je i po około 3 dniach wylegają się larwy, które karmi się przez następne 13 dni. Z nich tworzy się kokon, a po 21 dniach wygryzają się młode robotnice. Taka rodzina jest następnie przenoszona do większego domku – ula. Jest to domek handlowy albo matecznikowy, który nadal może się rozrastać. Niestety, nie cała populacja matek, która zostaje doprowadzona do kopulacji, jest gotowa do wytworzenia rodzin. Z tych matek tylko 1/5 nadaje się do prowadzenia dalszej działalności. - Mój rozmówca zaznacza:

    - Jeżeli do jesieni zgromadzimy odpowiednią ilość matek, co jest dla nas istotne, będziemy wiedzieć, ile rodzin wyprodukujemy w następnym roku. Wszystkie elementy potrzebne do prowadzenia hodowli wykonujemy ręcznie. Łącznie z ulikami, w których zamieszkują trzmiele.

    Uliki mają dołączony system karmienia, który polega na dostarczeniu owadom roztworu cukrowego i pyłku kwiatowego. Właśnie w takiej formie trafiają do ogrodników i do ich gospodarstw. - Zabiegi na trzmielach wykonujemy za pomocą pincety, co wymaga niezwykłej precyzji i dokładności – wtrąca pan Damian. Dowiaduję się, że każdy z członków rodziny odpowiedzialny jest za konkretne, powierzone zadanie. Gdyby tak policzyć wszystkie elementy, które są wykorzystywane do całego procesu technologicznego związanego z ręcznym „wybudowaniem” domków dla trzmieli, ukryty jest tu ogromny kapitał finansowy. W specjalnych ulach, które ustawia się w szklarniach, sadach i w ogrodach, pracuje dużo rodzin. Po 3 tygodniach intensywnego karmienia rodzina trzmieli rozrasta się do 120 – 150 osobników i w takiej formie jest sprzedawana.

    Naszej rozmowie towarzyszy charakterystyczne brzęczenie owadów. Mam wrażenie, iż pomimo panującej zimy jest lato, a ja jestem w pięknym ogrodzie. Pan Stanisław zauważa: - Niezależnie od warunków zewnętrznych hodowla trzmieli musi mieć zapewnioną odpowiednią temperaturę, wilgotność i pożywienie. Rocznie rodziny tu zamieszkujące zjadają kilka ton cukru i kilkaset kilogramów pyłku kwiatowego. Moi rozmówcy mają doświadczenie i ogromną wiedzę, która pozwala im tak „ustawić” owady, aby dobrze pracowały i zapylały rośliny we wskazanych fazach rozwojowych w szklarniach, jagodnikach i sadach. Najwcześniej trzmiele z ich gospodarstwa trafiają na pomidory szklarniowe, później do sadów, by zakończyć pracę jesienią na późnych truskawkach. W tym sezonie pierwsze rodziny do szklarni z pomidorami dostarczono w grudniu.

    Wiele lat temu założyli firmę o nazwie Polski Trzmiel. Co prawda Biuro Patentowe bardzo ostrożnie wyraża zgodę na używanie członu „polski” w nazwie produktu. Ale im się udało i w maju 2011 roku Urząd Patentowy RP przyjął wniosek o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy „Polski Trzmiel”. Pan Stanisław ma żal, że pomimo tak potrzebnej pracy, jaką wykonują, nikt nie potrafi zająć się tą tematyką i wesprzeć ich finansowo. A rynek bez wsparcia finansowego w tym zakresie spowoduje, że będzie im coraz trudniej prowadzić działalność.

    - Wszyscy wiedzą, że naturalni zapylacze są potrzebni w przyrodzie, ale co z tego…… Pszczelarze mają dofinansowanie do leków, do matek pszczelich. A nasz trzmiel nie jest objęty pomocą unijną i nie można skorzystać z żadnego projektu unijnego. Od czasu do czasu ktoś odzywa się do nas - a to z uczelni, a to z instytutów naukowych, ale na tym się kończy. Chciano nawet otworzyć na uczelniach rolniczych kierunek o profilu trzmielarskim, jednak temat ucichł – z przykrością stwierdza mój rozmówca.

    Warto zauważyć, że specjalistyczne Gospodarstwo Hodowlane ”Polski Trzmiel” jako jedyne w Europie hoduje trzmiele przystosowane do warunków klimatycznych naszej szerokości geograficznej, wprowadza własne linie hodowlane trzmieli, aby sprostać coraz bardziej wymagającym odbiorcom w kraju i za granicą.

    Marzeniem pana Stanisława jest, aby koś napisał dobry programu na temat restytucji trzmiela. On sam stworzył już ich wiele, jednak żaden z nich nie został sfinalizowany. Okazuje się, że temat trzmiela nie jest innowacyjny. Jakie plany na przyszłość mają hodowcy trzmieli? Pomimo trudności - plany na przyszłość są. Wszystkie dobre słowa, telefony z całej Polski są dla nich miłe i nadają sens ich trudnej pracy. Matuszakowie bywają na targach, wystawach, gdzie na ich stoisko przychodzą tłumy ludzi, piszą o nich w gazetach. Różne stacje telewizyjne nagrywają u nich programy. Są zdobywcami wielu nagród i wyróżnień. Chociażby tej ostatniej z 2016 roku, kiedy to pan Stanisław został finalistą X edycji Krajowego Konkursu „Wzorowy Ogrodnik” w kategorii specjalnej: hodowla i chów trzmieli ziemnych.

    Miejmy nadzieję, że znajdą się w końcu jakieś środki finansowe, które pozwolą na rozbudowanie pracowni czy wybudowanie zaplecza socjalnego. Myślę, że stworzenie Centrum Dydaktycznego byłoby bardzo dobrym łącznikiem miedzy teorią a praktyką i pozwoliłoby dzieciom i młodzieży na poznanie świata trzmieli i ważnej roli, jaką odgrywają w ekosystemie. Być może wnuczek Stasiu, który Państwu Matuszakom sprawia dużo radości, będzie kolejnym pokoleniem realizującym obraną drogę.

    Murarka zamiast pszczoły miodnej. KLIK

    • Tagi:
    • hodowla
    • owady zapylające
    • Stanisław Matuszak
    • trzmiel ziemny
    Dorota Piękna-Paterczyk
    Podobne artykuły
    Trzoda chlewna

    Realia polskiej branży trzody chlewnej: przeszkody i nadzieje na rozwój

    14 marca 2025
    Newsy

    Nowa era genetyki w hodowli trzody chlewnej

    10 marca 2025
    Hodowla

    Spadek liczby krów mlecznych przyspiesza

    9 marca 2025
    Bydło i mleko

    Rolniczka, co wie, jak rozpoznać ruję i zreanimować cielaka [VIDEO]

    8 marca 2025
    Bydło i mleko

    Pryszczyca zbliża się do Polski. Siekierski podjął ważną decyzję

    7 marca 2025
    Hodowla

    Pryszczyca się rozszerza. Groźną chorobę wykryto na Węgrzech

    7 marca 2025
    Hodowla

    Pomoc dla hodowców. Jakie dopłaty do zakupu buhaja w 2025?

    6 marca 2025
    Sylwetki

    Hoduje świnie. W jego wsi zwierzęta są tylko w dwóch gospodarstwach

    27 lutego 2025
    Warto wiedzieć
    Pomoc unijna
    Rolników czekają zmiany w płatnościach unijnych. Zyskać mają małe gospodarstwa
    30 czerwca 2025
    Ceny rolnicze
    Żniwa 2025. Za to zboże dostaniesz 100 zł więcej
    30 czerwca 2025
    Newsy
    Ważą się losy 1400 hektarów państwowej ziemi. Jutro wszystko się rozstrzygnie
    30 czerwca 2025
    Najnowsze
    Inne hodowle
    Młoda, energiczna, z pasją. Zarabia na nietypowej dziedzinie rolnictwa [VIDEO]
    29 czerwca 2025
    Hodowla
    Rolnicy, którzy mają zwierzęta, nie będą już musieli prosić w ARiMR o te papiery
    29 czerwca 2025
    Hodowla
    Szepietowo 2025. W tym roku wystawa zwierząt jest inna niż zawsze [VIDEO]
    28 czerwca 2025
    Hodowla
    Szepietowo 2025: XXXI Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych już od jutra
    27 czerwca 2025
    Materiał powstał przy współpracy PZŁ
    Inne hodowle
    Sokolnicy pomagają w dbaniu o bezpieczeństwo na lotniskach
    27 czerwca 2025
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    RP Digital Sp. z o.o.
    NIP: 5273128894
    REGON: 529596954
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Prosta 51
    00-838 Warszawa
    [email protected]
    Numer dyżurny -- 501 267 226
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2025 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Prenumerata
    • Konkursy
    • Deklaracja dostępności