Co robić, gdy w gospodarstwie pojawi się podejrzenie pryszczycy?
Polska - na szczęście - cały czas jest wolna od wirusa pryszczycy. Sytuacja jest jednak cały czas bardzo poważna, a zagrożenie, niestety, jak najbardziej realne.
Jak wyglądają dziś procedury, związane z tą chorobą? Co musi zrobić rolnik, jeśli zauważy podejrzane objawy u zwierząt w swoim gospodarstwie? Jakie spoczywają na nim obowiązki - i co grozi, jeśli np. danego przypadku służbom nie zgłosi?
Zagrożenie pryszczycą w Polsce. Co ma zrobić rolnik w przypadku podejrzenia choroby w swoim gospodarstwie?
Szczegółowe wytyczne w tej sprawie podaje Główny Lekarz Weterynarii.
Jak zaznaczają służby, najważniejsza i kluczowa reakcja - to oczywiście zgłoszenie wszelkich podejrzeń.
- Należy natychmiast zgłosić ten fakt najbliższemu lekarzowi weterynarii lub powiatowemu lekarzowi weterynarii (lub innemu pracownikowi powiatowego inspektoratu weterynarii) właściwemu na miejsce utrzymywania zwierząt, który oceni powagę sytuacji. Podejrzenie można zgłosić również do najbliższych władz samorządowych, tj. do wójta gminy, burmistrza lub prezydenta miasta - zaznaczają przedstawiciele GIW.
Służby stanowczo przy tym podkreślają, że tylko szybkie zgłoszenie podejrzenia choroby pozwoli na adekwatną reakcję, mającą na celu likwidację choroby i niedopuszczenie do jej dalszego rozprzestrzenienia się.
Zagrożenia pryszczycą. Co grozi za brak zgłoszenia do służb?
Uwaga! Warto pamiętać, że - zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt - brak takiego zgłoszenia może być karany. Mówiąc wprost: ustawodawca nakłada na rolnika taki obowiązek.
- Jego niedopełnienie stanowi wykroczenie podlegające karze aresztu, ograniczenia wolności albo karze grzywny - ostrzegają służby.
Co zrobią służby weterynaryjne po otrzymaniu zawiadomienia o zagrożeniu pryszczycą?
Zgodnie z procedurami, służby weterynaryjne po otrzymaniu zawiadomienia o podejrzeniu pryszczycy poproszą rolnika o:
- udostępnienie zwierząt i zwłok zwierzęcych do badań, zabiegów weterynaryjnych, pobierania prób do badań laboratoryjnych,
- udzielenie pomocy przy wykonywaniu tych badań,
- udzielanie wyjaśnień i podawanie informacji, które mogą mieć znaczenie dla wykrycia choroby, źródeł zakażenia, zapobiegania jej szerzeniu.
Co z kolei z samymi działaniami? Według procedur służby weterynaryjne:
- nakazują posiadaczowi zwierząt sporządzenie i aktualizację spisu wszystkich zwierząt lub zwłok zwierzęcych;
- ustalają stan ilościowy produktów, w szczególności mięsa, mleka oraz środków żywienia zwierząt, ściółki i nawozów naturalnych i innych przedmiotów znajdujących się w miejscu, w którym wystąpiła choroba, w zależności od choroby zakaźnej zwierząt;
- przeprowadzają dochodzenie epizootyczne, obejmujące co najmniej ustalenie: okresu, w którym choroba zakaźna zwierząt mogła rozwijać się w gospodarstwie przed podejrzeniem lub stwierdzeniem jej wystąpienia u zwierząt z gatunku wrażliwego; miejsca pochodzenia źródła choroby zakaźnej zwierząt wraz z ustaleniem innych gospodarstw, w których zwierzęta z gatunku wrażliwego mogły zostać zakażone; dróg przemieszczania się ludzi, zwierząt i przedmiotów, które mogły być przyczyną szerzenia się choroby zakaźnej zwierząt, do lub z gospodarstwa - w okresie, w którym choroba zakaźna zwierząt mogła rozwijać się w gospodarstwie przed podejrzeniem lub stwierdzeniem jej wystąpienia u zwierząt z gatunku wrażliwego;
- przeprowadza się badanie kliniczne zwierząt;
- pobiera i wysyła próbki do badań laboratoryjnych
Do czasu uzyskania ostatecznych wyników badań laboratoryjnych:
- nie można wyprowadzać ani wprowadzać zwierząt z/do gospodarstwa,
- uniemożliwia się osobom postronnym dostępu do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta podejrzane o zakażenie lub chorobę, lub zwłoki zwierzęce,
- wstrzymuje się od wywożenie, wynoszenie i zbywanie produktów, w szczególności mięsa, zwłok zwierzęcych, pasz, wody, ściółki, nawozów naturalnych i innych przedmiotów znajdujących się w miejscu, w którym wystąpiła choroba.
Zagrożenie pryszczycą. Co się stanie, jeśli potwierdzi się ognisko?
W przypadku stwierdzenia ogniska choroby Inspekcja Weterynaryjna wdroży m.in. następujące działania:
- wokół ogniska choroby zostanie wyznaczony zostanie obszar zapowietrzony (o promieniu 3 km od ogniska) oraz zagrożony (o promieniu 10 km od ogniska), na którym wprowadzane są środki zwalczania i kontroli choroby, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenieniu się jej,
- jeżeli zajdzie taka konieczność zostanie wyznaczony również obszar buforowy wokół obszaru zagrożonego,
- w obszarach będą prowadzone wizytacje w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta wrażliwe wraz z badaniem klinicznym i ewentualnym pobraniem próbek do badań laboratoryjnych,
- w ognisku przeprowadzane będzie dochodzenie epizootyczne, które ma ustalić drogę wniknięcia zakażenia wirusa do gospodarstwa i możliwość jego ewentualnego dalszego rozprzestrzenienia z gospodarstwa (gospodarstwa kontaktowe),
- jednocześnie wszystkie zwierzęta wrażliwe będące w ognisku zostaną zabite pod nadzorem organów Inspekcji Weterynaryjnej, a ich zwłoki bezpiecznie unieszkodliwione,
- jeżeli zajdzie taka konieczność, organ Inspekcji Weterynaryjnej może nakazać uśmiercanie prewencyjne zwierząt wrażliwych w określonej odległości od ogniska choroby lub gospodarstwie kontaktowym, w celu przerwania łańcucha zakażenia, np. szerzenia zakażenia z wiatrem.
Jakie zwierzęta są zagrożone pryszczycą?
Przypomnijmy: gatunkami wrażliwymi na zakażenie wirusem pryszczycy są zwierzęta parzystokopytne domowe i dzikie: bydło, świnie, owce, kozy, dziki, bawoły domowe (Bubalus bubalis), wielbłądy, bizony, bawoły afrykańskie (Syncerus caffer), jelenie, antylopy, renifery, łosie, lamy, kozice, alpaki, wigonie, żyrafy, gazele, antylopy gnu i eland, świnie rzeczne, guźce. Znane są przypadki wystąpienia choroby u słoni.
