Problem z księgami wieczystymi. Wkrótce nowe zasady dostępu do danych?

Wraz z rosnącymi możliwościami nowoczesnych technologii wzrasta potrzeba zaawansowanej ochrony danych osobowych, szczególnie tych dostępnych w internecie. Możliwe zagrożenia związane z pozyskiwaniem i wykorzystaniem danych z ksiąg wieczystych dostrzegło Ministerstwo Sprawiedliwości i Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO). 

Informacje z Elektronicznych Ksiąg Wieczystych potencjalnie zagrożone? 

Wstępne informacje o poprawie ochrony danych osobowych, dostępnych w systemie Elektronicznych Ksiąg Wieczystych, pojawiły się pod koniec października na stronie internetowej Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Jak wynika z informacji podanych przez UODO, Ministerstwo Sprawiedliwości widzi zagrożenie związane z publicznym dostępem do danych osobowych z EKW. Użytkownicy logujący się do systemu online EKW mogą na podstawie numeru księgi wieczystej uzyskać m.in. dane osób fizycznych, imiona ich rodziców, numer PESEL czy adres nieruchomości. System online Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (ekw.ms.gov.pl) funkcjonuje już od 11 lat. Możliwe zagrożenia związane z publicznym dostępem do danych sygnalizowano jeszcze przed otwarciem systemu.  

CZYTAJ TAKŻE: Dodatek dla sołtysów po nowemu. Ile wynosi i komu przysługuje po zmianach?

GIODO uczulało na konieczność ochrony danych z EKW 

29 października na stronie internetowej UODO pojawił się komunikat informujący o zmianach zapowiadanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Rozwiązanie ma dotyczyć wprowadzenia uwierzytelnienia w przypadku osób sprawdzających dane w systemie online EKW. Zmiany pochwalił prezes UODO Mirosław Wróblewski odnosząc się do tematu w piśmie skierowanym 18 października do Ministerstwa Sprawiedliwości.

Jak podkreślono w dokumencie, na kwestię bezpieczeństwa danych osobowych w księgach wieczystych ówczesny Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zwracał uwagę jeszcze w 2010 roku. Prezes UODO przypomniał jak GIODO przestrzegało, że powszechny dostęp online do informacji z ksiąg wieczystych może skutkować “nieograniczonym wykorzystywaniem przez podmioty komercyjne danych osobowych z ksiąg wieczystych”. W ówczesnej opinii GIODO podkreśliło również, że dane osobowe z ksiąg wieczystych (dostępnych online) mogą być pobierane automatycznie “w sposób ciągły i masowy”, przy użyciu środków i systemów teleinformatycznych, które pozostają “poza jurysdykcją Rzeczypospolitej Polskiej”. Gdy w Polsce zaczęło obowiązywać rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO), ówczesny prezes UODO ponownie zakwestionował model udostępniania danych z ksiąg wieczystych.

UODO poprze wzmocnienie ochrony danych z ksiąg wieczystych 

W piśmie wysłanym do MS prezes UODO podkreślił, że działania w kierunku odejścia od anonimowej i powszechnej dostępności do danych z ksiąg wieczystych są krokiem w dobrym kierunku. Pozytywnie został oceniony m.in. pomysł obowiązku uwierzytelniania się przez użytkowników systemu teleinformatycznego EKW. Zdaniem prezesa UODO takie rozwiązanie powinno ograniczyć m.in. działanie robotów automatycznie pobierających dane osobowe z publicznie dostępnych rejestrów danych (online). Uwierzytelnienie dostępu będzie także spełnieniem wymogu z art. 24 ust. 1 RODO, dotyczącego wdrożenia zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych, mających chronić dane osobowe. Jednocześnie podkreślono, że temat wymaga dalszej dyskusji (m.in. odnośnie zmian ustawy o księgach wieczystych i hipotece), a UODO czeka na omówienie konkretnych propozycji rozwiązań.