Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
      • Ceny żywca wieprzowego
      • Ceny żywca wołowego
      • Ceny zbóż
      • Ceny pasz
      • Ceny owoców
      • Ceny warzyw
      • Ceny mleka i przetworów
      • Ceny drobiu i jaj
      • Analizy rynkowe
      Nawet 670 zł za hektar? Aktualne ceny usług rolniczych podczas tegorocznych żniw
      Dziennie odstawialiśmy 350 sztuk bydła. Teraz tylko 200
      Ile kosztuje ciągnik na targach? Sprawdziliśmy aktualne ceny [ZDJĘCIA]
      Ceny tego warzywa są horrendalnie wysokie. Dlaczego?
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      Jeśli w ten sposób rolnik sprzedaje świnie, czekają go sankcje. Jest interwencja
      Wkrótce 1600 sztuk świń do wybicia. Inspekcja weterynaryjna rozpoczęła działania
      Rolnicy alarmują: jest 3 ognisko ASF u świń. Tym razem w Wielkopolsce
      Kolejne ogniska choroby na fermach. Do wybycia 150 tys. sztuk zwierząt
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      Międzyplony pod buraki. 6 ważnych powodów, by je zasiać
      Jak uchronić buraki przed złodziejem cukru? Ekspert radzi [VIDEO]
      Tego lepiej nie rób przed siewem. Tu potrzebny jest czas
      Wystartowała Gdańska Giełda Zboża [VIDEO]
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      Ta przyczepa skorupowa załaduje 16 ton. Sprzedaje się częściej niż burtowa [VIDEO]
      Agrotech Minikowo z maszynami. Rolnicy mówią nam o swoich niepokojach [VIDEO]
      Za brak OC auta zapłacimy 9 tys. zł. Jaka kara w przypadku ciągników rolniczych?
      Nowa maszyna na polskim rynku.  Rozlewanie gnojowicy proste i bez strat
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      Materiał Promocyjny Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę
      Dotacje dla rolników. Oto ważne terminy programów w ARiMR [HARMONOGRAM 2025]
      Dziś ostatnia szansa dla hodowców – można wnioskować nawet o 150 tys.
      Ośrodki Produkcji Rolniczej  - wkrótce istotne zmiany w kryteriach przetargów?
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      Jak uratować ogród po zalaniu? Co zrobić, gdy woda stoi w grządkach?
      Wymieszaj z wodą i podlej petunie. Proste i tanie odżywki do stosowania w lipcu
      Wysmukła ozdoba znana z ogródków naszych babć. Dorasta nawet do 2 metrów
      Wykorzystaj deszczówkę w ogrodzie. Zaoszczędzisz spore kwoty
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Czy agrowoltaika może zagwarantować plony i przychody rolnika?
      Duże zmiany dla właścicieli fotowoltaiki. Będzie bez koncesji i bez pozwolenia?
      To innowacyjne rozwiązanie chroni uprawy polowe przed nawałnicami i upałami
      Uprawy i panele na jednym polu. Jak to działa i czy się sprawdza?
  • Wieści Rolnicze
  • Ekonomika
  • Wzięli dotacje i przeinwestowali. To duża grupa rolników

Wzięli dotacje i przeinwestowali. To duża grupa rolników

Newsy 11 lipca 2025 11:12 dr Jagoda Zmyślona Aktualizacja: 11 lipca 2025 13:24
Wzięli dotacje i przeinwestowali. To duża grupa rolników
Źródło: Adobe stock
Z przeprowadzonych badań na próbie 3273 gospodarstw rolnych z Polski wynika, że 30% gospodarstw korzystających z dotacji jest przeinwestowanych.
Spis treści:

    Wspólna Polityka Rolna (WPR) Unii Europejskiej (UE) niewątpliwie zmieniła obraz polskiego rolnictwa. Coroczne wsparcie skierowane do gospodarstw rolnych obejmuje między innymi inwestycje.

    Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

    Te z kolei są nieodłącznym elementem zwiększania konkurencyjności jednostkowych gospodarstw oraz sektora rolnego jako całości. Tak więc przynoszą one skutki w skali mikro- i makroekonomicznej. W skali mikro- odpowiadają za osiąganie większych zysków w przyszłości, w skali makro- w kontekście rolnictwa powodują zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i żywności, zwiększając wolumen produkcji oraz wpływając na uzyskiwaną jakość. W nauce w jednym z najprostszych sposobów są dzielone na modernizacyjne, odtworzeniowe i rozwojowe. 

    Już same nazwy w tej klasyfikacji sugerują, że przede wszystkim inwestycje niosą za sobą rozwój. Co do zasady inwestycje to nakłady (finansowe) dokonywane przez jednostkę w celu zwiększenia środków trwałych i odniesienia korzyści w przyszłości. Tak więc, są wyrzeczeniem się bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłych, niepewnych dochodów w przyszłości. Ich istotą jest generowanie tzw. korzyści odroczonych w czasie, czyli efektów, które pojawiają się dopiero w przyszłości. Przed akcesją Polski do UE rolnicy przeznaczali część swojego dochodu na finansowanie inwestycji, korzystali z dostępnych kredytów oraz ewentualnej pomocy państwa. Jednak to powszechność środków w ramach WPR spowodowała najsilniejszą modernizację polskich gospodarstw rolnych po 1989 roku. Choć środki pomocowe z UE są wciąż istotne, a wiele (szczególnie mniejszych powierzchniowo) gospodarstw rolnych może się dzięki nim rozwijać, to 20 lat wsparcia pokazuje, że w pewnym momencie mogą następować pewne nadużycia w kontekście dotacji inwestycyjnych.

    Zwiększają majątek, ale nie dochód gospodarstwa

    Co do zasady inwestycja zawsze jest efektywna. W toku prowadzonych badań naukowych zauważono jednak, że istnieją gospodarstwa, które wciąż powiększają swój majątek, ale nie powiększają wolumenu produkcji lub swojego dochodu. To najprostszy sposób kalkulacji swoich inwestycji dla rolnika. Czy jednak w tym sposobie zarządca gospodarstwa rolnego będzie w stanie wyznaczyć uniwersalne optimum inwestycji? Niekoniecznie, bowiem ten wolumen produkcji czy dochód nie tylko zależy od niego samego, ale także od aktualnych warunków rynkowych (np. cen środków produkcji i płodów rolnych) i warunków środowiskowych oraz klimatycznych. Jasnym jest, że wyżej wspomniane warunki są często niezwykle zmienne. Jest jednak cecha, która w zasadzie jest uzależniona od zarządzania w gospodarstwie rolnym, a mianowicie wydajność pracy, która jest kluczową kategorią wydajności rolnictwa. 

    Jak oszacować wydajność pracy rolnika?

    W najprostszy sposób można ją oszacować jako wartość dodana netto (czyli podstawowa kategoria dochodowa w rolnictwie) pomniejszona o dopłaty do działalności operacyjnej na jednostkę pracy ogółem. Co oznacza, że dzieli się „czysty dochód” przez zatrudnienie w gospodarstwie rolnym w pełnym wymiarze czasu. Samo oszacowanie wydajności nie jest jednak najistotniejszą kwestią. Bowiem należy sprawdzić ją w czasie, np. 10 lat i porównać do technicznego uzbrojenia pracy, a jest to wartość środków trwałych na jednostkę pracy (im więcej inwestycji, tym ta wartość jest wyższa). Jeśli wydajność pracy wzrasta współmiernie z dokonywanymi inwestycjami, to najprawdopodobniej wzrasta również wolumen produkcji oraz dochód. Pozostają także inne ważne kwestie, takie jak poprawa bezpieczeństwa pracy, czy wzrost jakości oferowanych produktów. Jeśli jednak wydajność pracy się nie poprawia, a inwestycje są dokonywane, to w długiej perspektywie może to prowadzić do przeinwestowania.

    Kiedy gospodarstwo jest przeinwestowane?

    Możliwe jednak jest, że w początkowej fazie inwestycji nie zaobserwujemy efektu w poprawie wydajności pracy i to świadczy jedynie o sporym obciążeniu finansowym gospodarstwa rolnego w danym czasie oraz jest spójne z definicją inwestycji, która mówi o tym, że zwrot z jej dokonania następuje po upływie pewnego czasu, w przyszłości. Jeśli jednak mamy do czynienia z sytuacją, w której gospodarstwo rolne od kilku lat inwestuje, a jego wydajność pracy wciąż spada, to można je uznać za przeinwestowane, co w konsekwencji prowadzi do realnego zagrożenia dla jego sytuacji finansowo-ekonomicznej. Ponadto wzrost wydajności pracy w rolnictwie powoduje uwolnienie nadwyżki siły roboczej z rolnictwa do pozostałych sektorów gospodarki, a to jest koniecznym warunkiem rozwoju gospodarczego.

    Korzystanie z dofinansowań może być zgubne

    Stąd już wiemy, że inwestycje w gospodarstwach rolnych są gwarantem rozwoju gospodarki jako całości. Co się jednak dzieje jeśli mimo tego wydajność pracy spada, a sytuacja finansowa oraz relacje czynników produkcji pogarszają się? Następuje przeinwestowanie, nierzadko wynikające z problemu racjonalności korzystania ze środków pomocowych dedykowanych rolnictwu. Następuje pewien efekt, który można nazwać pokusą nadużycia. Skoro środki finansowe na inwestycje są dostępne, a powiększanie majątku jest rzeczą pozytywną, to wobec tego w świadomości społeczeństwa panuje przekonanie, że można, a wręcz należy z tych dofinansować korzystać. Należy jednak zauważyć, że zbyt wysokie koszty obsługi kolejnych maszyn i urządzeń, przy generowaniu mniejszych dochodów, mogą prowadzić do problemów finansowych pojedynczych gospodarstw rolnych. Takie problemy mogą spowodować, że rolnik zaczyna się zadłużać, często celem spłaty swoich zobowiązań. Prowadzone badania naukowe wskazują na realny problem w tym zakresie i jednocześnie brak możliwości wyznaczenia jednego, uniwersalnego poziomu optymalności inwestycji. Mimo tego, z przeprowadzonych badań na próbie 3273 gospodarstw rolnych z Polski dowiedziono, że 30% gospodarstw, korzystających z dotacji, jest przeinwestowanych. To sugeruje natychmiastowe podjęcie działań naprawczych, w kontekście bardziej racjonalnego zarządzania kapitałem.

    Niebezpieczne skutki ekonomiczne przeinwestowania

    Wnioski z badania jednak nie mogą być jednoznaczne. Wsparcie inwestycyjne środkami UE należy rozpatrywać dwutorowo. Na aktualnym etapie polskiego rolnictwa wciąż są one niezbędne do zapewniania dalszego rozwoju gospodarstw rolnych, poprawie warunków i jakości pracy czy jej wydajności. Jednak korzystanie z nich nie zawsze bywa racjonalne i może prowadzić do wspomnianego wyżej przeinwestowania oraz generować wysoce niebezpieczne skutki ekonomiczne i finansowe dla gospodarstwa, ale także dla sektora. Nadmierne inwestycje mogą spowodować nadwyżkę mocy produkcyjnych, nieefektywność produkcji czy zakłócenia w osiąganych zyskach.

    Nadwyżka mocy produkcyjnych, w konsekwencji może prowadzić do sytuacji kiedy zabraknie rynków zbytu dla produktów rolnych. Kolejno wśród skutków przeinwestowania w rolnictwie można wymienić fluktuacje w produkcji rolniczej i doprowadzenie do wahań produkcji i cen, zwiększenia kosztów produkcji oraz zmniejszenia konkurencyjności. Zaangażowanie dużego kapitału, który jest wykorzystywany w niepełnym stopniu, powoduje obniżkę realnego dochodu gospodarstwa rolnego. Niebezpieczne skutki dla sektora mogą być spowodowane również nadprodukcją żywności. 

    Niezaprzeczalnym jest fakt, że gospodarstwa rolne musza inwestować, bo tylko w taki sposób wchodzą na ścieżkę rozwoju. Jednak wystąpienie zjawiska przeinwestowania sugeruje, że proces podejmowania inwestycji wymaga stałego weryfikowania i szacowania skutków dla gospodarstw rolnych. Podobnie należy ocenić zaangażowanie środków publicznych w ramach WPR. Nieracjonalność w wydatkowaniu środków może w konsekwencji rodzić problemy mniejszych jednostek, takich jak np. gospodarstwa rolne. To tworzy pewną odpowiedzialność WPR, w zakresie nie tylko pomocy najsłabszym, ale także jej ochrony. Przeobrażenia rynku rolnego są znaczące i można je oceniać pozytywnie. Jednak groźba chociażby przeinwestowania, które nie zostanie w porę wykryte, może spowodować, że dotychczas osiągnięte efekty w zakresie poprawy jakości, konkurencyjności i dochodowości polskiego rolnictwa, zostaną zakłócone. Możliwością zapobiegania takim sytuacjom jest większe monitorowanie sposobu wydatkowania środków unijnych, a na poziomie gospodarstwa – wnikliwa analiza rachunków ekonomicznych i finansowych.

    • Tagi:
    • rolnictwa
    • ekonomika
    dr Jagoda Zmyślona
    Podobne artykuły
    Ekonomika

    Minister rolnictwa Henryk Kowalczyk o planach na 2022 rok

    21 grudnia 2021
    Materiał Promocyjny Inne

    Citi Handlowy: Karta kredytowa z nagrodą do 1200 zł. Oferta ważna do 04.08.2025

    10 lipca 2025
    Newsy

    Wielkie plany rządu wobec poprawy rolnictwa

    19 lipca 2018
    Wnioski do pobrania

    Płatności na rzecz rolników, którzy trwale przekazali gospodarstwo - wniosek

    12 września 2016
    Pomoc unijna

    Biura powiatowe ARiMR pracują dłużej

    8 czerwca 2016
    Warto wiedzieć
    Newsy
    Wzięli dotacje i przeinwestowali. To duża grupa rolników
    11 lipca 2025
    Materiał Promocyjny
    Ekonomika
    Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę
    11 lipca 2025
    Trzoda chlewna
    Kolejne stado świń do likwidacji. Służby prowadzą dochodzenie epidemiologiczne
    11 lipca 2025
    Najnowsze
    Newsy
    Co dalej z umowami handlowymi z Ukrainą i Mercosur? Toczą się ważne rozmowy
    10 lipca 2025
    Newsy
    Pieniądze dla dzieci rolników. Do zgarnięcia 10 tys. zł. Ruszył nabór
    10 lipca 2025
    Newsy
    Chcieli wwieźć do Polski zanieczyszczone zboża z Ukrainy. Nie udało im się
    5 lipca 2025
    Newsy
    Ogromny pożar w gospodarstwie, w którym zginęło bydło. Można pomóc rolnikom
    5 lipca 2025
    Newsy
    Rolnicy szykują protest. Traktorami pojadą również na granicę
    4 lipca 2025
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    RP Digital Sp. z o.o.
    NIP: 5273128894
    REGON: 529596954
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Prosta 51
    00-838 Warszawa
    [email protected]
    Numer dyżurny -- 501 267 226
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2025 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Prenumerata
    • Konkursy
    • Deklaracja dostępności