Droższa ziemia agencyjna
W 2013 roku ceny gruntów rolnych sprzedawanych przez Agencję Nieruchomości Rolnych rosły. Średnia stawka za 1 ha wyniosła 21 813 zł, w porównaniu ze średnią ceną za rok 2012 (19 288 zł za 1 ha) była wyższa o 13%.
Ze względu na położenie, w Polsce mamy do czynienia z dużym, regionalnym zróżnicowaniem cen nieruchomości rolnych. Stawka w najdroższych województwach (opolskim, śląskim i mazowieckim) osiągnęły poziom ponad 30 tys. zł/ha, natomiast na terenie województw lubelskiego i małopolskiego były ponad dwukrotnie niższe i nie przekroczyły 15 tys. zł/ha. Na stosunkowo niskim poziomie nadal utrzymują się średnie ceny w województwach: podlaskim, podkarpackim i lubuskim.
Najwyższe średnie ceny uzyskiwano w grupie obszarowej dla nieruchomości o powierzchni 100-300 ha – 22,9 tys. zł/ha oraz dla nieruchomości do 1 ha – 22,2 zł/ha, natomiast najniższe w grupie obszarowej od 1 do 10 ha – 19,4 tys. zł/ha i dla nieruchomości o powierzchni 10-100 ha – 22 tys. ha.
Na wzrost cen w ubiegłym roku miała wpływ stosunkowo dobra sytuacja ekonomiczna w rolnictwie, funkcjonujący system dopłat bezpośrednich i innych form wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej, wsparcie nabywania ziemi przez rolników przez państwo za pośrednictwem dopłat ARiMR do oprocentowania kredytów oraz rozkładanie przez ANR ceny sprzedaży na raty. Ponadto wzrost cen stymulowany był przez sprzedaż na przetargach ograniczonych dla rolników indywidualnych gruntów z wyłączeń 30% na powiększenie lub tworzenie nowych gospodarstw rodzinnych. Do końca 2013 roku kupno ziemi rolnej od Agencji Nieruchomości Rolnych było możliwe – zgodnie z ustaleniami z UE – na niskooprocentowane (2%) raty. Od 1 stycznia br. utrzymano preferencje (m.in. rozkładanie na raty i zabezpieczenia) w nabywaniu gruntów, natomiast oprocentowanie rat wynosi 3,75% w skali roku.
Oferta Agencji ulega systematycznemu zmniejszeniu, ponieważ co rok sprzedawane jest ponad 100 tys. ha gruntów. W 2013 r. Agencja sprzedała rekordową powierzchnię gruntów – prawie 148 tys. ha, czyli 12% więcej niż rok wcześniej. Najwięcej sprzedano w województwach: zachodniopomorskim (27,3 tys. ha), warmińsko-mazurskim (23,5 tys. ha), wielkopolskim (16 tys. ha) oraz dolnośląskim i lubuskim (po 15,2 tys. ha). Natomiast najmniej ziemi zakupiono na terenach województw: małopolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i śląskiego.
Ceny sprzedaży gruntów rolnych określono na podstawie ponad 14 tys. umów zawartych w całym 2013 r. Najwięcej umów zawarto dla grupy obszarowej 1-10 ha – 5,6 tys. transakcji i w przedziale do 1 ha – 4,9 tys. transakcji. Najmniej umów zawarto na powierzchnie powyżej 300 ha – 20 umów.
Według stanu na koniec 2013 r. w Zasobie WRSP pozostawało niewiele ponad 1,63 mln ha, z czego ponad 1,18 mln ha (72% powierzchni Zasobu) stanowiły grunty wydzierżawione. Największe powierzchnie w dzierżawie znajdują się na obszarze województw: zachodniopomorskiego – 230,8 tys. ha, wielkopolskiego – 184 tys. ha, dolnośląskiego – 174,3 tys. ha, i warmińsko-mazurskiego – 136,3 tys. ha, a najmniej na terenie województw: świętokrzyskiego – 5,9 tys. ha, i małopolskiego – 8,2 tys. ha.
