Słodyszek rzepakowy: Jak się go pozbyć i uratować uprawy?

Źródło: Adobe Stock

Słodyszek rzepakowy może spowodować straty nawet 80 proc. plonów. Jak wygląda ten szkodnik? Osiąga on 2,5 mm długości. Ma czarny, metaliczny i lekko połyskujący pancerz. Zimę spędza w rowach, na skrajach lasów i w ściółce. Słodyszek żeruje nie tylko na rzepaku ozimym, ale również na roślinach z rodziny kapustnych. Dorosłe chrząszcze żywią się pyłkiem, przez co przegryzają pąki i uszkadzają słupek. W efekcie rośliny zaczynają zasychać, a pąki opadać.

Czytaj też: Coraz więcej szkodników w rzepaku. Na które już trzeba uważać?

Jak wykryć obecność słodyszka rzepakowego?

Słodyczek występuje na terenie całej Polski. Możemy spodziewać się jego nalotu w momencie, gdy temperatura na zewnątrz przekroczy 9 stopni Celsjusza, a zatem wczesną wiosną. Gdy termometry wskazują 15 stopni, słodyszek żeruje bardzo intensywnie. Oznacza to, że już niedługo trzeba będzie zwiększyć częstotliwość monitoringu pól pod kątem liczebności tego szkodnika. W tym przypadku próg szkodliwości wynosi od 1 do 2 chrząszczy na 1 roślinie, zaś przy luźnym kwiatostanie od 3 do 5 chrząszczy. W trakcie monitoringu należy nie tylko sprawdzić, czy szkodniki są obecne, ale też ocenić ich stopień nasilenia i potencjalne straty.

Zanim chrząszcz rozpocznie nalot na rzepak, żeruje na innych żółtych kwiatach, np. na mniszku pospolitym. Szkodnik sieje największe spustoszenie w fazie zwartego zielonego pąka. Jeśli w tym czasie będą utrzymywać niskie temperatury, rozwój roślin może zostać opóźniony. Tym samym słodyszek będzie mógł jeszcze dłużej żerować, czyniąc większe szkody. W zależności od pogody jego nalot może trwać aż do maja. Chrząszcze nie tylko przegryzają pąki, aby dostać się do pyłku. Samice składają w środku jaja, a wykluwające się z nich larwy żerują w środku.

Warto zaznaczyć, że szkodnik może pojawić się na każdym polu, choć większe zagrożenie występuje w miejscach, gdzie nie stosuje się płodozmianu. Ryzyko nalotu jest większe również w przypadku, gdy rolnik korzysta z niepewnego materiału siewnego, w nieodpowiedni sposób nawozi pole, dopuszcza do rozwoju chwastów oraz gdy pole z rzepakiem znajduje się w pobliżu plantacji roślin należących do rodziny kapustowatych.

Czytaj też:
Skuteczny sposób na mszyce. Te zabiegi musisz wykonać już w lutym

Jak sprawdzić liczebność szkodników?

Zanim przystąpimy do zwalczania szkodników, należy przeprowadzić dokładną lustrację pola. Do monitoringu liczebności słodyszka wykorzystuje się tzw. metodę żółtych naczyń. Należy zastosować ją przed i po wykonaniu oprysku. Na czym polega?

• Żółte naczynia mają pełnić funkcję pułapek na chrząszcze. Powinny być zbliżone kolorem do kwiatów rzepaku.

• W górnej części naczynia muszą znajdować się niewielkie otwory. Dzięki temu nie zostaną zalane w razie opadów deszczu.

• Naczynia należy ustawić na wysokości roślin, około 20 m w głąb pola, licząc od jego brzegu. Warto zamontować je zwłaszcza od strony lasu oraz innych pól.

• Pułapki trzeba napełnić do 3/4 objętości wodą, do której dodajemy odrobinę detergentu, np. płynu do naczyń. Zmniejszy on napięcie powierzchniowe, uniemożliwiając szkodnikom ucieczkę.

Naczynia powinno się sprawdzać przynajmniej raz dziennie, zwłaszcza w godzinach południowych. Szkodniki trzeba policzyć, pamiętając o opisanym wyżej progu szkodliwości. Oprócz tego warto przyglądać się samym roślinom, rozchylając delikatnie pąki. Pamiętajmy, że chrząszcze mogą ukrywać się dość głęboko i na pierwszy rzut oka możemy ich nie zauważyć.

Czytaj też: W 2025 zaatakują wyjątkowo wcześnie? Specjaliści ostrzegają przed chowaczami

Słodyszek rzepakowy – metody zwalczania szkodnika

Jeśli okaże się, że szkodników jest na tyle dużo, że poważnie zagrażają uprawom, należy jak najszybciej wykonać oprysk. W tym celu stosuje się insektycydy. Trzeba wybierać je bardzo umiejętnie, zwłaszcza w okresie kwitnienia, tak aby nie zaszkodzić pożytecznym owadom zapylającym. Oprysk powinno się wykonywać w godzinach wieczornych lub wcześnie rano, zanim pszczoły staną się aktywne. Substancje znajdujące się w preparacie działają zarówno w niższych, jak i wyższych temperaturach. Jest to konieczne z uwagi na szybko zmieniające się warunki pogodowe. Do oprysku stosuje się środki z grupy neonikotynoidów lub pyretroidów.

Najlepsze preparaty zabezpieczają rzepak na długo po użyciu i są bezpieczne dla owadów zapylających. Insektycydy stosowane przeciwko słodyszkowi przeważnie wyróżniają się działaniem kontaktowym i żołądkowym. Chcąc dodatkowo zmniejszyć ryzyko nalotu, należy pamiętać o konieczności przestrzegania zasad zrównoważonego rolnictwa, czyli o płodozmianie oraz regularnym usuwaniu chwastów i resztek pożniwnych.

Czytaj też: Racjonalne nawożenie azotem zbóż ozimych wiosną. Co radzą eksperci?