43. rocznica rejestracji NSZZ Rolników Indywidualnych Solidarność
43 lata temu polscy rolnicy doprowadzili do stworzenia własnej organizacji związkowej.
43. rocznica powstania NSZZ Rolników Indywidualnych Solidarność
12 maja 1981 roku, po wieloletniej walce, została zarejestrowana pierwsza w historii Polski niezależna od władz komunistycznych chłopska organizacja związkowa – Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych "Solidarność".
Jak przypominają historycy, już wcześniej trwały próby stworzenia struktur niezależnych na wsi. Przez dłuższy czas nie udawało się jednak wyłonić jednej reprezentacji.
- Inicjatywy związkowe skupiały się wokół „Solidarności Wiejskiej”, „Solidarności Chłopskiej”, Związku Producentów Rolnych. Jesienią 1980 r. wszystkie ich wnioski o rejestrację zostały przez sądy odrzucone, co było przyczyną kolejnych protestów m.in. w Ustrzykach Dolnych, Rzeszowie, Świdnicy. Niezależny ruch związkowy na wsi uzyskał organizacyjne i polityczne poparcie NSZZ „Solidarność” oraz Kościoła, a szczególnie Prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego, który wielokrotnie występował w tej sprawie i podkreślał, że prawodo zrzeszania ludności wiejskiej jest prawem naturalnym. W poparcie dla powstających struktur angażowali się księża w wiejskich parafiach - można przeczytać w publikacji wydanej przez IPN pt. "Tu rodziła się Solidarność Rolników"
Powstanie NSZZ RI Solidarność. Porozumienia Rzeszowsko-Ustrzyckie czyli "Konstytucja Polskiej Wsi"
Jak przypominają historycy z IPN, w końcu grudnia 1980 r. rolnicy z Bieszczad rozpoczęli strajk okupacyjny w Ustrzykach Dolnych. Domagali się m.in. rejestracji NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska” oraz spełnienia lokalnych postulatów.
- Mimo pacyfikacji strajku przez milicję był on kontynuowany wspólnie z protestującymi w Rzeszowie. Postulaty obejmowały całokształt życia na wsi zniszczonego latami komunizmu, a więc swobodnej gospodarki ziemią, odsunięcia PZPR i ZSL od wpływu na decyzje administracyjne, nauki religii i wolności praktyk religijnych, nieutrudniania budowy świątyń, a także odkłamania historii. Poparcia strajkowi udzieliła NSZZ „Solidarność” oraz Kościół katolicki, m.in. ks. bp Ignacy Tokarczuk. Władze zostały zmuszone do rozmów i 19 lutego 1981 r. podpisano porozumienie w Rzeszowie, a 20 lutego w Ustrzykach Dolnych. Porozumienia Rzeszowsko-Ustrzyckie – zwane Konstytucją Polskiej Wsi – stały się dla wsi odpowiednikiem porozumień sierpniowych 1980 r. - czytamy we wspomnianej publikacji wydanej przez IPN.
Ostatecznie wspomniane porozumienia - doprowadziły z czasem do zjazdu organizacji chłopskich w Poznaniu. Odbył się on 8 marca 1981 r. i zakończył się powstaniem ogólnopolskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność” na czele z 23-letnim rolnikiem Janem Kułajem.
OGÓLNOPOLSKI KOMITET ZAŁOŻYCIELSKI NSZZ RI „SOLIDARNOŚĆ” W 1981 ROKU – PREZYDIUM:
- JAN KUŁAJ (PRZEMYŚL) – PRZEWODNICZĄCY,
- JAN ANTOŁ (PODHALE), PIOTR BAUMGART (SZCZECIN) I GABRIEL JANOWSKI (WARSZAWA) – WICEPRZEWODNICZĄCY;
- CZŁONKOWIE: ROMAN BARTOSZCZE (BYDGOSZCZ), STANISŁAW CHROBAK (TARNÓW), JAN CIOSEK (JELENIA GÓRA), JAN FRYCZE (KRAKÓW), KATARZYNA BIELAŃSKA (KRAKÓW), JANUSZ ROŻEK (LUBLIN) I JÓZEF ŚLISZ (RZESZÓW).
Ostatecznie NSZZ RI "Solidarność" został oficjalnie zarejestrowany 12 maja 1981 r. przez Sąd Wojewódzki w Warszawie.
- W działalność NSZZ RI „Solidarność” mogło być zaangażowanych nawet 800 tysięcy osób. Związkowcy wywalczyli zatrzymanie zbiorowej kolektywizacji gospodarstw, zagwarantowanie nienaruszalności chłopskiej własności i wolność w obrocie ziemią, zrównanie praw rolników indywidualnych z prawami gospodarstw państwowych, zrównanie praw socjalnych mieszkańców wsi i miast, korzystne zmiany w oświacie na wsi, a także uznanie praw religijnych oraz wydawanie zezwoleń na budowę kościołów i zapewnienie opieki duszpasterskiej w wojsku - opisują historycy z IPN.
Będą obchody 43. rocznicy powstania NSZZ RI "Solidarność"
W związku z 43. rocznicą powstania związku - zaplanowano obchody. Odbędą się 15 maja w Częstochowie.
Oto plan:
Częstochowa, 15.05.2024
- Godz. 13:00 - Sala Papieska Jasna Góra - Wykład,,Zjednoczenie Rolników Polskich w Wierze Katolickiej – Polską Racją Stanu" - ks. prof. dr hab. Tadeusz Guz
- Godz. 15:00 - Koronka do Miłosierdzia Bożego w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej
- Godz. 16:00 - Sala Papieska Jasna Góra - Debata pt.,,Stan i perspektywy polskiego rolnictwa po 20 latach obecności w Unii Europejskiej"
- Godz. 19:30 - Kaplica Cudownego Obrazu Matki Bożej - Msza Święta dziękczynno-błagalna o błogosławieństwo Boże i dar jedności dla polskich rolników oraz w intencji NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność" w 43. Rocznicę rejestracji Związku.
- Koncelebrze przewodniczy i homilię głosi JE ks. biskup Leszek Leszkiewicz-delegat KEP ds. Duszpasterstwa Rolników
- Godz. 21:00 - Apel Jasnogórski w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej
CZYTAJ TAKŻE: Strajk rolników 10 maja w Warszawie [RELACJA, AKTUALIZACJE]
