Bez dobrej melioracji nie ma wysokich i stabilnych plonów
Konieczność prowadzenia prac konserwacyjnych i utrzymania urządzeń melioracji wodnych w należytym stanie technicznym wynika z ustawy Prawo wodne.
Prace w zakresie urządzeń wodnych, w tym rowów melioracyjnych, warunkują prawidłowe prowadzenie melioracji wodnych, które zgodnie z ustawą polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy. Przepisy definiują także wykonanie i utrzymanie melioracji.
Urządzenia melioracji wodnych:
• rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie,
• drenowania,
• rurociągi,
• stacje pomp służące wyłącznie do celów rolniczych,
• ziemne stawy rybne,
• groble na obszarach nawadnianych,
• systemy nawodnień grawitacyjnych,
• systemy nawodnień ciśnieniowych - jeżeli służą regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy.
Systematyczna konserwacja urządzeń melioracji wodnych
System melioracyjny to zespół urządzeń melioracyjnych na danym obszarze, umożliwiający racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi. Z uwagi na funkcję, jakie urządzenia i systemy melioracyjne pełnią, stanowią one ważny element infrastruktury technicznej państwa.
Prawidłowa eksploatacja i systematyczna konserwacja systemów melioracyjnych na gruntach ornych i użytkach zielonych warunkuje utrzymanie w sprawności wszystkich urządzeń melioracyjnych i zapewnia ich właściwe funkcjonowanie, co przekłada się na optymalizację czynników plonotwórczych w środowisku (woda, powietrze, temperatura, światło, składniki pokarmowe) oraz przyczynia się do ograniczenia skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych, jakimi są powodzie, podtopienia i susze.
Systematyczna konserwacja urządzeń melioracji wodnych powoduje, że spełniają one swoją funkcję. Prawidłowo działający i utrzymywany system melioracyjny przyczynia się do zapewnienia optymalnych warunków wilgotnościowych (stosunków powietrzno-wodnych) gleby w okresie rozwoju roślin, ułatwia również wykonanie działań agrotechnicznych na gruntach ornych i użytkach zielonych oraz ochronę środowiska przyrodniczo-rolniczego przed degradacją.
Prawie jedna trzecia gruntów w kraju wyposażona w urządzenia melioracyjne
Aby zapewnić wysoką, stabilną i opłacalną pod względem ekonomicznym produkcję rolniczą, konieczne jest prowadzenie odpowiedniej gospodarki wodnej na obszarze całej Polski. W urządzenia melioracyjne wyposażonych jest ponad 30% gruntów rolnych (ok. 18% powierzchni kraju). Wyraźne pogorszenie stanu urządzeń melioracyjnych i pilna potrzeba ich usprawnienia to temat, który regularnie powraca od lat 90-tych.
Wieloletnie zaniedbania w konserwacji przyczyniają się do znacznej utraty sprawności urządzeń melioracyjnych, a nawet prowadzą do ich całkowitej dewastacji i bezużyteczności. Taki stan skutkuje pogorszeniem produktywności gleb i przyczynia się do ich biodegradacji.
Utrzymanie należy do właściciela gruntu lub spółki wodnej
Odpowiednia konserwacja urządzeń oraz współpraca zainteresowanych stron w tym zakresie powoduje, że systemy melioracyjne mogą działać znacznie dłużej. Sprawnie działające systemy nawadniania w Hiszpanii, Włoszech czy Egipcie są przykładem, że odpowiednie utrzymanie urządzeń i systemów może przynosić trwałe korzyści wielu pokoleniom.
Zgodnie z obowiązującym Prawem wodnym nadzór nad utrzymywaniem urządzeń melioracji wodnych leży po stronie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Obowiązek utrzymania urządzeń melioracji wodnych w odpowiednim stanie należy do zainteresowanych właścicieli gruntów, na które te urządzenia wywierają korzystny wpływ. Jeżeli urządzenia te są objęte działalnością spółki wodnej działającej na terenie gminy lub związku spółek wodnych, w którym jest zrzeszona spółka wodna działająca na terenie gminy, ich utrzymanie należy do tej spółki lub tego związku spółek wodnych.
Właściciele gruntów, na które urządzenia melioracji wodnych wywierają korzystny wpływ oraz właściciele gruntów i nieruchomości sąsiednich są obowiązani umożliwić wejście na grunt w celu utrzymywania tych urządzeń.
