Uprawa ziemniaków. Jakie sadzeniaki wybrać?

Źródło: M. Kula

Jakie odmiany ziemniaków plonowały w ubiegłym roku najwyżej? Jakie cieszą się aktualnie największą popularnością? Na jakie klasy sadzeniaków stawiają plantatorzy?

Pierwszym krokiem do osiągnięcia sukcesu w uprawie ziemniaków jest odpowiedni dobór sadzeniaków. Warto w tym względzie skorzystać więc ze wskazówek specjalistów z branży nasiennej.

Odmiany ziemniaków

Pomocna przy wyborze sadzeniaków  może się okazać publikacja Centralnego Ośrodka Badania Roślin Uprawnych, zawierająca wstępne wyniki plonowania odmian ziemniaków w ubiegłym roku (zarówno jadalnych, jak i skrobiowych - patrz ramka) wpisanych do Krajowego Rejestru (KR), według stanu na dzień 25 października 2016 r.* Dobrze jest również sprawdzić, co ciekawego do zaoferowania mają przedsiębiorstwa, zajmujące się obrotem materiałem siewnym. Paweł Sikora z firmy Agros mówi, że rolnicy najczęściej zamawiają u niego Vinetę. To odmiana wczesna. Jest bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Mirosław Gruszczewski z firmy Norika zaznacza, że odmianą, która ciszy się największą popularnością wśród jego klientów, jest Gala. - To jedna z niewielu odmian, które przebiła inne, może nie plonem, ale jakością, wyglądem i odpornością na wszystkie cykle technologiczne przy pakowaniu, co jest niezwykle ważne dla supermarketów. Ale nie wszyscy mogą tę odmianę uprawiać, dlatego zamiast niej mogę polecić inną odmianę, która ma takie same parametry, a mniejsze wymagania wodne. Nazywa się ona Birte. Zaliczana jest do odmiana wczesnych, jak Gala. To jest nowość na naszym rynku. My testujemy ją już drugi rok i mogę zagwarantować, taki sam wygląd, smak, jak Gala, ale nie potrzebuje podlewania. Gdyby położyć jedną obok drugiej, to ciężko byłoby je rozróżnić - uważa specjalista w firmy Norika.

Klasy sadzeniaków

Specjaliści z branży nasiennej poruszają również sprawę klas sadzeniaków. Mirosław Gruszczewski, uważa że sadzeniaki klasy B nie są gorsze od sadzeniaków klasy A. Wskazuje jednocześnie na różnice między nimi. - Ziemniaki klasy B mogą mieć dopuszczalne większe zawirusowanie. To jedna sprawa. Poza tym, sadzeniaki klasy B to jest powtórny rok rozmnożenia ziemniaka. I właśnie tym różnią się one od ziemniaków klasy A (z pierwszego rozmnożenia; rolnicy sami robią sadzeniaki na kolejne lata, a potrzeba wiedzieć, że od tego muszą uiścić opłatę hodowlaną - przyp. red.) - wyjaśnia fachowiec z firmy Norika. Na tym nie kończy. - Jeżeli jednak ziemniaki są rozmnażane w dobrych warunkach, to można powiedzieć, że zawirusowania między klasą A i klasą B, nie ma właściwe żadnego. Chodzi tylko o rok rozmnożenia - uważa specjalista z firmy Norika. Zwraca przy tym uwagę na następującą sprawę: Deklasacje ziemniaków z wyższych na niższy stopień występuje również z powodu zawirusowania. Można powiedzieć, że ziemniaki w stopniu elitarnym (E) („najzdrowszy sadzeniak”, z które powstają sadzeniaki klasy A), jeżeli nie przejdą jeszcze raz w stopniu E lub w stopniu A, to głównie z powodu wirusa, np. typu „PVS”. Trzeba jednak wiedzieć o tym, że wirus „S” nie wpływa na zdrowotność ziemniaków, dyskwalifikuje za to bardzo mocno plantacje nasienne, obniżając klasy sadzeniaków.

Czy sadzeniaki klasy B są gorsze od klasy A? To pytanie kierujemy także do Pawła Sikory z firmy Agros. - To wszystko zależy od odmiany. Niektóre szybciej się wyradzają i jest duża różnica w stosunku klasy A do B. Myślę jednak, że przy naszych polskich odmianach - Lord czy Denar - nie ma zbyt dużej różnicy w klasach. Bardziej jest to widoczne przy odmianach zagranicznych - twierdzi fachowiec z firmy Agros. - W tym przypadku chodzi jednak głównie o zdrowotność i o plon. Niektóre odmiany klasy B nie są już bowiem takie zdrowe i gorzej plonują - dodaje.

Mirosław Gruszczewski przyznaje, że firmy nasienne odstępują od dystrybucji sadzeniaków klasy B. Nie ma bowiem nim zainteresowania wśród rolników. - Mało który producent ma już w swojej ofercie sadzeniaki klasy B. W tym momencie większość jest w klasie A lub elitarnych, bo tak się do tego nauczyli rolnicy - wyjaśnia fachowiec z firmy Norika. Paweł Sikora również w swoim asortymencie ma gównie sadzeniaki klasy A. Podwód jest ten sam: brak zainteresowania tym klasą B wśród plantatorów. - Rolnicy sami się nauczyli do sadzeniaków klasy A. Niechętnie podchodzą do klasy B - przyznaje fachowiec z firmy Agros.

Najwyżej plonujące odmiany ziemniaków w 2016 r, badanych w ramach PDO

Wzorzec w badaniach stanowiła średnia z wszystkich odmian badanych w danym w doświadczeniach PDO

Odmiany bardzo wczesne (zbiór po 40 dniach od wschodów)

Plon ogólny 2016

Wzorzec: 234 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: Arielle 115% wzorca, Riviera 112% wzorca, Impala 105% wzorca.

Plon handlowy 2016

Wzorzec: 222 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: Arielle 117% wzorca, Riviera 114% wzorca, Impala 105% wzorca.

Odmiany bardzo wczesne (zbiór po zakończeniu wegetacji)

Plon ogólny 2016

Wzorzec: 527 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: Impala 111% wzorca, Denar 110% wzorca, Lord 108% wzorca, Arielle 106% wzorca.

Plon handlowy 2016

Wzorzec: 499 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: Imala 110% wzorca, Denar 111% wzorca, Arielle 108% wzorca, Lord 109% wzorca.

Odmiany wczesne

Plon ogólny 2016

Wzorzec: 536 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: Ignacy 116% wzorca, Michalina 108% wzorca, Gwiazda 105% wzorca, Altesse 101% wzorca, Madeleine 101% wzorca.

Plon handlowy 2016

Wzorzec: 509 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: Ignacy 117% wzorca, Michalina 109% wzorca, Gwiazda 105% wzorca, Madeleine 102% wzorca.

Odmiany jadalne średniowczesne

Plon ogólny 2016

Wzorzec: 561 dt z ha

Najwyżej plonujące odmiany: El Mundo* 118% wzorca, Laskara 106% wzorca, Satina 105% wzorca, Jurek 105% wzorca, Oberon 104% wzorca, Mazur 104% wzorca, Tajfun 101% wzorca.

Plon handlowy 2016

Wzorzec: 526 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: El Mundo 120% wzorca, Laskara 106% wzorca, Satina 108% wzorca, Jurek 105% wzorca, Mazur 105% wzorca, Tajfun 103% wzorca.

Ziemniak - odmiany jadalne średniopóźne i późne

Plon ogólny 2016

Wzorzec: 570 dt z ha

Najwyżej plonujące odmiany: Mondeo 104% wzorca, Syrena 100% wzorca.

Plon handlowy 2016

Wzorzec: 541 dt z ha.

Najwyżej plonujące odmiany: Mondeo 105% wzorca

*odmiana ze Wspólnotowego odmiana ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), niewpisane do KR w Polsce, włączona do PDO po dwóch latach badań rozpoznawczych.

Źródło: COBORU

Wyniki plonowania najwyżej ocenianych odmian skrobiowych w 2016 r. w ramach PDO. KLIK

* Badanych w ramach programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO)W publikacji COBORU ziemniaki jadalne zostały podzielone pod względem wczesności odmian. Wzorzec w badaniach stanowiła średnia z wszystkich odmian badanych w doświadczeniach PDO w poszczególnej grupie wczesności. Wyniki podano zarówno w plonie ogólnym, jak i plonie handlowym.