Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
      • Żywiec wieprzowy
      • Żywiec wołowy
      • Zboża
      • Pasze
      • Owoce
      • Warzywa
      • Mleko i przetwory
      • Drób i jaja
      • Analizy rynkowe
      Co będzie działo się z cenami świń pod koniec roku? Złe wieści dla hodowców
      Te ceny spadły już o 50 proc. A najgorsze dopiero przed nami
      Ceny tucznika lecą na łeb i szyję. Nowe informacje z punktów skupu
      Bronisze: Spadły ceny ziemniaków
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      Wirus znów zaatakował. Nowe ognisko w Wielkopolsce
      Co będzie działo się z cenami świń pod koniec roku? Złe wieści dla hodowców
      Dopłaty od 500 do blisko 6 tys. zł do zwierzęcia. Gdzie i na jakich warunkach?
      Do hodowli tych ras rolników nie trzeba namawiać. Przewidziano dopłaty do nich
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      Postawili na kukurydzę. Jakie odmiany na ziarno, a jakie na kiszonkę?
      Dlaczego pędy malin zamierają? IOR-PIB wskazuje przyczyny
      Złe informacje dla plantatorów kukurydzy. Ten szkodnik ma się bardzo dobrze
      Jesienne porządki na polu. Czym wymieść miotłę z pola? Eksperci radzą
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      Nowa firma podbija polski rynek maszyn rolniczych. Startują z ładowarkami [VIDEO]
      AGROTECH w Kielcach 2026. Rezerwujcie terminy! [VIDEO]
      Kujawa o początkach Agro Show: Źle nas potraktowali. Nikt nie wierzył [VIDEO]
      Podsumowanie Agro Show 2025. Premiery, nowości i stali bywalcy [VIDEO]
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      Wnioski po terminie? Wypłata środków nadal możliwa. Korzystne zmiany dla rolnika
      Zapomniane świadczenie z KRUS? Kto faktycznie może dostać dodatkowe pieniądze?
      Ten błąd może rolnika kosztować utratę prawa do emerytury. Lepiej uważać
      Rolnicy apelują o wsparcie do zakupu nawozów. Czy uda się uruchomić kredyty celowe?
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      To wieloletni hit, który posadzisz raz i zapomnisz. Regeneruje się błyskawicznie
      Po praniu zostawić drzwi pralki otwarte, czy nie? Wiele osób popełnia ten błąd
      Listopad zaskoczy pogodą? IMGW podał prognozę długoterminową
      Znalazłeś tego grzyba? Leśnicy przestrzegają przed "inwazją"
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Artykuł sponsorowany Fotowoltaika dla rolnika. Jak skorzystać z pomocy ekspertów PGE?
      Trzy duże nabory ARiMR jeszcze w tym roku. Wsparcie od 200 tys. do 1,5 mln zł
      Od tego zależy, ile można zarobić na biogazowni rolniczej
      Czy agrowoltaika może zagwarantować plony i przychody rolnika?
  • Wieści Rolnicze
  • Uprawy
  • Straty suszowe: W tych fazach rośliny są na nie najbardziej narażone

Straty suszowe: W tych fazach rośliny są na nie najbardziej narażone

Uprawy 5 marca 2025 06:03 Joanna Kamińska Aktualizacja: 5 marca 2025 07:27
W jakich fazach rośliny są najbardziej narażone na straty w plonie z powodu suszy?
W jakich fazach rośliny są najbardziej narażone na straty w plonie z powodu suszy?
Źródło: Adobe Stock
Susza jest zjawiskiem występującym z coraz większą częstotliwością. Ma negatywny wpływ na rolnictwo i wielkość plonów. Straty w dużej mierze uzależnione są od fazy, w jakiej znajdują się rośliny w momencie wystąpienia suszy.
Spis treści:

    Fazy rozwoju roślin i ich wpływ na wielkość strat suszowych były przedmiotem wielu badań prowadzonych przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB).

    Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

    Czym jest susza?

    Susza to niedobór wody na danym terenie, który może prowadzić do znaczącego wyczerpania zasobów wodnych w dorzeczu. Występuje najczęściej w okresie letnim. Susza często prowadzi do przesuszenia gleby, zmniejszenia, a nawet całkowitego zniszczenia upraw roślinnych, zwiększenia prawdopodobieństwa wybuchu pożaru oraz zmniejszenia zasobów wody pitnej.

    Wyróżnia się cztery rodzaje suszy, w zależności od fazy jej rozwoju:

    • susza atmosferyczna (meteorologiczna) – brak lub znaczący niedobór opadów na danym terenie;
    • susza glebowa (rolnicza) – konsekwencja wydłużającej się suszy atmosferycznej;
    • susza hydrologiczna – niedobór zasobów wody w rzekach i jeziorach;
    • susza hydrogeologiczna – niedobór wody w zasobach podziemnych.

    Czytaj też: Nadciąga duża zmiana pogody, ale zima jeszcze wróci. Nowa prognoza na 10 dni

    Susza: Pojawia się z coraz większą częstotliwością

    Susza nie jest zjawiskiem nowym. Jej występowanie notowano już przed wiekami. W ostatnim czasie jednak susza pojawia się coraz częściej i to właśnie ta częstotliwość jest niepokojąca. Jak podaje serwis Nauka o klimacie: „Susze w Polsce to nic nowego, jednak pojawiają się coraz częściej. W okresie 1951-1981 było w Polsce 6 susz – średnio jedna co 5 lat; w okresie 1982–2011 susz było aż 18 – średnio co 2 lata. Obecnie, od 2013 r. mamy suszę co roku”.

    Czytaj też: Rekordowo wysokie ceny jaj nie tylko w Polsce. Czy zabraknie ich na półkach? 

    Susza i jej wpływ na straty w plonie: Badania

    Okresowe niedobory wody i susza mają oczywiście negatywny wpływ na plony w rolnictwie. Wielkość strat spowodowanych brakiem wody uzależniona jest od czasu trwania suszy, ale w dużej mierze także od fazy rozwojowej roślin.

    Przeprowadzonych zostało wiele badań dotyczących suszy i powodowanych przez nią strat w plonie oraz tego, w jakich fazach rośliny są na te straty najbardziej narażone. Zagadnieniami tymi w szerokim zakresie zajmuje się m.in. IUNG-PIB. Poniżej przytoczone zostaną wyniki niektórych z ich badań. Dotyczą one następujących zbóż i roślin:

    • pszenica jara,
    • pszenica ozima,
    • soja zwyczajna,
    • jęczmień jary.
    Czytaj też:
    Wymieszaj z wodą 1:1 i spryskaj mech. Chwast zniknie z trawnika

    Straty suszowe: Pszenica jara i pszenica ozima

    Jak wynika z rozprawy habilitacyjnej dr inż. Alicji Sułek pt. „Wpływ wybranych czynników agrotechnicznych i siedliskowych na plonowanie i jakość ziarna pszenicy jarej” (2013 rok), pszenica jara wykazuje silną reakcję na niedobór wody. Badania przeprowadzone przez autorkę wykazały, że niedobór wody w glebie, który trwał od fazy krzewienia do fazy dojrzałości pełnej, spowodował obniżenie masy ziarna wynoszące 35 proc. Susza doprowadziła do zmniejszenia liczby ziaren i ich masy, liczby kłosów, masy słomy i długości źdźbła.

    W artykule Grażyny Podolskiej pt. „Plon i jakość ziarna pszenicy ozimej uprawianej w warunkach wysokiej temperatury oraz stresu suszy” („Studia i Raporty IUNG-PIB”, zeszyt 57(11), 2018 rok), omówiony został wpływ suszy na pszenicę ozimą w poszczególnych fazach jej wzrostu i rozwoju: W fazie:

    • strzelania w źdźbło –  susza powoduje zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej liści i ogranicza przyrost organów wegetatywnych;
    • kłoszenia i kwitnienia – wpływa na słabe wykształcenie kłosa, a także na zmniejszenie liczby ziaren w kłosie i powstawanie kłosów płonych;
    • dojrzałości mlecznej  – powoduje słabe wykształcenie ziarna oraz ma wpływ na jego cechy jakościowe.

    Jak zaznacza autorka, badania przeprowadzone w IUNG-PIB wykazały, że pszenica jest najbardziej narażona na straty w plonie, kiedy susza trwa od fazy kłoszenia do fazy dojrzałości mlecznej. Wówczas niedobór wody może przyczynić się do 33 proc. obniżki plonu ziarna. Mniejszą, ale także istotną obniżkę plonu, powoduje susza, która występuje w okresie od fazy strzelania w źdźbło do kłoszenia oraz od dojrzałości mlecznej do pełnej.

    Czytaj też: Chcesz zostać inspektorem rolnictwa ekologicznego? Ogłoszono termin egzaminu

    Straty w plonie z powodu suszy: Soja zwyczajna

    Jak wynika z artykułu Marioli Staniak, Anny Stępień i Katarzyny Czopek pt. "Reakcja soi zwyczajnej (Glycine max (L.) Merr.) na wybrane stresy abiotyczne” („Studia i Raporty IUNG-PIB”, zeszyt 57(11), 2018 rok), przeprowadzone badania wykazały, że długotrwałe zmniejszenie ilości wody w glebie w znaczący sposób wpłynęło na redukcję plonu soi średnio o 12,3 proc.

    We wspomnianym artykule zaznaczono również, że pod względem wymagań wilgotnościowych wyróżnia się trzy okresy krytyczne w uprawie soi:

    • pierwszy – od siewu do pełni wschodów,
    • drugi – kwitnienie,
    • trzeci – wypełnianie strąków.

    Zdaniem specjalistów przywołanych w artykule, soja jest najbardziej narażona na straty w plonie z powodu suszy, kiedy znajduje się w fazie wypełniania strąków. „Długotrwały stres zadany roślinom od fazy początku lub pełni kwitnienia do końca fazy pełnego rozwoju strąków oraz od początku rozwoju nasion do końca okresu wegetacji bardziej zredukował plon nasion soi (odpowiednio o 45 i 46%) niż we wcześniejszych fazach rozwojowych”.

    Straty suszowe: Jęczmień jary

    Jak zaznaczono w rozprawie doktorskiej mgr inż. Beaty Bartosiewicz pt. „Oddziaływanie stresu suszy na wskaźniki fizjologiczne i plonowanie jęczmienia jarego na różnych gatunkach gleb” (2023 rok), dotychczas przeprowadzone badania potwierdziły negatywny wpływ suszy na plon jęczmienia jarego. Jak można przeczytać w streszczeniu wspomnianego artykułu: „Jęczmień jary jest wrażliwy na stres suszy, nawet jeśli jest on przejściowy, a jego plon w największym stopniu ogranicza niedobór wody w fazie strzelania w źdźbło i kłoszenia oraz wykształcanie i nalewanie ziarna”.

    Czytaj też:
    Nasi przodkowie zajadali się tymi owocami, teraz wracają do łask. Bomba witamin

    Straty w plonie z powodu suszy: Zboża ozime a zboża jare

    Jak wynika natomiast z artykułu Izabelli Wójcik, Andrzeja Doroszewskiego, Elżbiety Wróblewskiej i Piotra Kozy pt. „Susza rolnicza w uprawie zbóż ozimych w Polsce w latach 2006-2017” („Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie”, 2018/18/4, 2018 rok), zboża ozime są bardziej odporne na susze wiosenne niż zboża jare. Mają bowiem lepiej rozwinięty system korzeniowy. Wśród zbóż ozimych największą odpornością na niedobory wody charakteryzuje się żyto, a w dalszej kolejności jęczmień ozimy. Natomiast najbardziej wrażliwa na suszę jest pszenica.

    Zboża ozime wykazują największa wrażliwość na niedobór wody w maju, kiedy znajdują się w fazie strzelania w źdźbło.  

    Źródło: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB)
    • Tagi:
    • susza
    • plon
    • straty suszowe
    Joanna Kamińska
    Zobacz wszystkie wpisy autora
    Podobne artykuły
    Pomoc unijna

    Poniosłeś straty w gospodarstwie? Jeszcze tylko 3 dni na złożenie wniosku!

    13 października 2025
    Ekonomika

    „Nie mogłem patrzeć”. Rolnicy wstrząśnięci ogromnymi stratami plonów

    1 października 2025
    Uprawy

    Zrób to i nie narzekaj, a będzie plon. 4 sposoby, by na polu nie zabrakło wody

    12 września 2025
    Przepisy

    Rolnicy zgłaszają problemy z aplikacją suszową

    10 września 2025
    Newsy

    Ważne. Jest wsparcie dla rolników po klęskach suszy i powodzi. Sprawdź

    10 września 2025
    Pomoc unijna

    Aplikacja suszowa uruchomiona. Do kiedy można składać wnioski?

    9 września 2025
    Przepisy

    Czy aplikacja suszowa może zostać "wchłonięta" przez eWniosekPlus?

    3 września 2025
    Dla domu

    Nie popełniaj tych błędów. To dlatego lawenda usycha

    27 sierpnia 2025
    Warto wiedzieć
    Ceny rolnicze
    Ceny warzyw w skupie a ceny na straganie. Dlaczego jest aż taka różnica?
    15 października 2025
    Bydło i mleko
    Ceny bydła nie utrzymają się na rekordowym poziomie? Nadciąga zagrożenie
    15 października 2025
    Ceny rolnicze
    Na tej uprawie rolnicy zarobili w tym roku najwięcej?
    15 października 2025
    Najnowsze
    Uprawy
    W tej dziedzinie Polska jest liderem i wyznacznikiem dla innych krajów
    15 października 2025
    Inne uprawy
    Plantator krytykuje odbiór buraków. "Nerwy zaczynają puszczać"
    15 października 2025
    Uprawy
    Postawili na kukurydzę. Jakie odmiany na ziarno, a jakie na kiszonkę?
    14 października 2025
    Uprawy
    Dlaczego pędy malin zamierają? IOR-PIB wskazuje przyczyny
    14 października 2025
    Uprawy
    Złe informacje dla plantatorów kukurydzy. Ten szkodnik ma się bardzo dobrze
    14 października 2025
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    RP Digital Sp. z o.o.
    NIP: 5273128894
    REGON: 529596954
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Prosta 51
    00-838 Warszawa
    [email protected]
    Numer dyżurny -- 501 267 226
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2025 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Prenumerata
    • Konkursy
    • Deklaracja dostępności